Yaz kuraklığı güz hasatını da etkileyecek
Güz döneminde incir, nar ve zeytin üretiminde artış beklenirken, narenciye ve elmada düşüş olacağı belirtiliyor. Çerezlik-yağlık ay çekirdeği, kabak çekirdeği ve mısırda da rekolte düşüşü bekleniyor.
Aşırı kuraklıkla mücadele ettiği bir yaz dönemini geride bırakmaya hazırlanan çiftçi, güz dönemi meyve-sebze hasadına başladı. Bursa'nın dünyaca ünlü siyah inciri meyvesinde hasat devam ediyor. Bu yıl hava koşullarının etkisiyle hasadına geçen seneye göre 20 gün daha erken başlanan incirin rekoltesinde yüzde 15 oranında bir artış olduğu kaydedildi. Bursa’nın tarımsal ürünleri arasında markalaşan Bursa şeftalisi ve nektarinin kilosu ise bu yıl 15 TL ile 45 TL arasında değişen fiyatlarla alıcı buldu.
Yaş meyve sebze sektöründe Bursa’nın katma değerli ihracat kalemi olan inciri değerlendiren Uludağ Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği (UYMSİB) Başkanı Prof. Dr. Senih Yazgan, kuraklıkla ilgili ciddi sorun yaşandığını söyledi. Yazgan, “Bu dönemlerde kullanılmak üzere sulama altyapılarıyla ilgili yerel yönetimlerin bir girişimde bulunmamasının getirdiği sorun her geçen gün bizi zor durumda bırakıyor. Öte yandan AB’deki enflasyon nedeniyle tüketim de azaldı. Özellikle Bursa inciri egzotik bir meyve ve raflardaki tüketim hızı geçmiş yıllara göre daha yavaşladı. Türkiye’de Adana’dan başlayıp Bursa’ya kadar uzanan bir coğrafyada incir dikim alanları ve verimi de artıyor. Ama pazar bunu karşılayabilecek boyutlarda değil. Mutlaka yeni pazarlara açılmak gerekiyor” dedi.
Bursa’nın bir diğer önemli ihraç ürünü olan şeftaliyi de değerlendiren Prof. Dr. Senih Yazgan, ihracatta Rusya ve Ortadoğu pazarının öne çıktığını vurguladı. Yazgan, temel sorunun üretim girdi maliyetlerine karşılık döviz kurunun sabit kalması olduğunu belirterek, geçen yıl 600 lira olan işçilik ücretinin bu yıl bin 200 lira olduğunu, mazot, gübre ve tarımsal ilaç fiyatlarının da 6 kat arttığını ifade etti. Yazgan, bu nedenle ihracatçıların da fiyat vermekte zorlandığına işaret etti.
Zeytinde yüksek rekolte bekleniyor
Marmarabirlik Yönetim Kurulu Başkanı Hidamet Asa, “Son yılların en yüksek rekoltesini bekliyoruz. Ürün alım kampanyası öncesi Marmarabirlik Yönetim Kurulu olarak gerekli çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Zeytin üreticimiz mağdur edilmeyecek. Bu konuda üreticilerimiz rahat olsun, panik yaşamasın. Ortaklarımızdan gerçeğe yakın beyan vermelerini istiyoruz. Tarım ürün fiyatlarının geri geldiği böyle zor bir yılda, ortaklarımızın bu konuda gerekli hassasiyeti göstereceklerine inanıyorum” dedi.
“Ege’de narenciye %11 gerileyecek”
Doğal C vitamini deposu narenciye ürünlerinde Ege Bölgesi’nin 2024 yılı rekoltesinin 682 bin 225 ton olacağı tahmin ediliyor. Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği’nin Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü iş birliğinde yaptığı Ege Bölgesi Turunçgil Rekolte Tahmin Raporuna göre; Ege Bölgesi’nde 286 bin 403 ton portakal rekoltesi bekleniyor. Mandalina rekoltesi yüzde 12,3’lük gerilemeyle 299 bin tondan 262 bin tona inerken, Limon rekoltesi yüzde 6, 6’lık azalışla 136 bin tondan 127, 5 bin tona düştü. Altıntop rekoltesi ise; yüzde 10’luk kayıp yaşadı ve 6 bin 127 ton öngörüldü.
Ege Bölgesi’ndeki narenciye rekoltesinin 2023 yılı rekoltesinin gerisinde kalmakla birlikte son 10 yıl ortalamasının üzerinde olduğunu ve ürünlerin kalitesinin ihracata uygun olduğunu vurgulayan Ege İhracatçı Birlikleri Koortinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, ihracatta başarılı bir sezon hedeflediklerini söyledi.
Muğla’nın 363 bin 874 tonluk narenciye rekoltesiyle Ege Bölgesi’nde lider konumda olduğu bilgisini veren Uçak, “Muğla’nın narenciye rekoltesinde portakal 206 bin 951 tonla öne çıkıyor. Limon rekoltesi 127 bin 560 ton öngörülürken, mandalina rekoltesi 24 bin 449 ton ve altıntop rekoltesi 4 bin 779 ton olarak hesaplandı. Muğla tek başına Ege Bölgesi narenciye rekoltesinin yüzde 53’ünü üretiyor. İzmir’de, satsuma mandalina ağırlıklı olmak üzere 165 bin 790 ton narenciye rekoltesi hesaplandı. Aydın’da 79 bin 313 tonu portakal ve 50 bin 982 tonu mandalina olmak üzere 133 bin 43 ton narenciye rekoltesi bekleniyor. Balıkesir’deki mandalina bahçelerinden 21 bin 182 ton ürün elde edileceği tespit edildi” diye konuştu.
Elmada rekolte azaldı, kalite arttı
İlkbaharda şiddetli yağış, soğuk hava ve dolu yağış yüzünden çiçek tutmayan elmada rekolte kaybı yaşanırken, kalitede ise yüzde 15-20 artış beklendiği belirtildi. Isparta Ticaret Borsası Başkanı Hüdai Şahin, bölgede 225 bin dekar alanda elma üretildiğini, geçen yıl 900 bin ton elma rekoltesi gerçekleştiğini anımsattı. Ancak bu sezon iklim krizi nedeniyle rekoltede yarı yarıya düşüş, kalitede ise yüzde 15-20 artış olacağını belirten Şahin, ihracatta sıkıntılı bir dönem geçirdiklerini söyledi. Üretici fiyatlarının da iyi gittiğini söyleyen Şahin, şöyle devam etti: “Bölge elma ihracatımız 105 bin tona düştü. Yeni ihracat döneminde elma ihracatının 85 bin ton olacağını tahmin ediyoruz. Elma ihracatında yeni pazar arayışlarımız sürüyor. Mısır bu nedenle bizim için çok önemli.”
“Elma hasadı eylül sonu başlayacak”
Eğirdir Ziraat Odası Başkanı Osman Sarıdoğan da, bölgede büyük oranda su sıkıntısı yaşandığını bildirdi. Elma hasadının eylül ayının son haftası başlayacağını belirten Sarıdoğan, “Soğuk hava depolarında elma kalmadı. Yeni hasat dönemini bekliyoruz. Sanayi tipi elmanın kilosu 70 kuruştan alıcı buluyor. Kaliteli elma fiyatları ise 14-16 lira arasında değişiyor. İhracatta sıkıntı yaşanıyor. İsrail-Filistin gerginliği nedeniyle Uzak Doğu ihracatında sıkıntı yaşandı” dedi.