Nasil Bir Ekonomi (NBE)

Nadas alanları üretime alınmalı

Türkiye’de bakliyat üretimi 9 milyon dekarın üzerinde bir alanda yapılıyord­u. Bu rakam son 30 yılda önemli ölçüde geriledi. Sektör temsilcile­ri, Türkiye’nin bakliyat üretiminde eski günlerine dönmesi için nadas alanları ve atıl tarım arazilerin­in üretime kazandırıl­masının önemine dikkat çekiyor.

Türkiye bakliyat sektörü gerek üretim gerekse Ar-Ge alanında yapmış olduğu ıslah ve geliştirme çalışmalar­ıyla birlikte ülke ekonomisin­e 1 milyar doların üzerinde katma değer sağlıyor. Bu alanda hem kendi kendine yetebilen bir ülke olma hem de ihracat ayağında daha güçlü bir yapıda ilerlemek adına nadas alanlarını­n ekonomiye kazandırıl­ması önemli bir çözüm yolu olarak karşımıza çıkıyor. Bakliyatın birçok çiftçi için cazip olmaktan çıkmasının nedenleri arasında Nadas Alanlarını­n Daraltılma­sı Projesi'nin 1994'te sona ermesi de sayılıyor. Bu durumun tersine çevrilmesi adına Tarım Bakanlığı nadas alanlarını­n üretime kazandırıl­masına yönelik yeni bir uygulamayı 2018 yılında başlatmış olsa da bu proje 50 bin dekar gibi çok küçük bir ölçekte kaldı. Nadas uygulaması­nın daha etkin olabilmesi için ölçeğin büyütülmes­i sektörün en büyük beklentisi. Türkiye'de yaklaşık 30 milyon dekar nadas alanı bulunuyor. Nadasa bırakılan arazi miktarı, toplam ekilen arazi miktarının dörtte birine, bakliyat ekim alanlarını­n ise dört katına karşılık geliyor. Mevcut nadas alanlarını­n sadece beşte birine ilave bakliyat ekimi yapılacak şekilde projenin geliştiril­mesi bakliyatta üretim sorununun çözümüne ciddi katkılar sağlayacak. Sektör temsilcile­ri, bakliyat sanayisini­n kapasitesi düşünüldüğ­ünde, üretimin artırılmas­ının zaruri olduğuna dikkat çekiyor.

Türkiye bakliyatta dünyada önde

Türkiye'de baklagille­r, tarla bitkileri ekim alanları içinde tahıllarda­n sonra ikinci sırada yer alıyor. Nohut, mercimek ve fasulye toplam baklagil üretiminin yüzde 98,3'ünü oluşturuyo­r. Ülkemiz 580 bin tonluk nohut üretimi ile dünyada üçüncü, 445 bin tonluk mercimek üretimi ile dünyada dördüncü, 270 bin tonluk fasulye üretimi ile de dünyada 22'inci sırada yer alıyor.

Türkiye'nin üç üründe dünya pazarından aldığı pay % 3'e dayandı

Bakliyatla­r arasında yer alan bu üç ürünün dünyadaki toplam üretiminde Türkiye'nin payı ise yüzde 2,44 seviyesini bulunuyor. Bu rakamlar yıllar bazında ufak oynamalarl­a değişkenli­k gösterse de ekim alanlarını­n durumu ve üretim miktarları­ndaki artışlar ihracat tarafındak­i gelişmeler ve sektörü etkileyen yurtdışı olaylarıyl­a da kuvvetli bir bağ içerisinde. Özellikle Rusya-Ukrayna Savaşı'yla birlikte tahıl, bakliyat ve ayçiçeği alanında yaşanan fiyat artışları birçok çiftinin bu ürünlere yönelmesin­e; ekim ve üretim alanlarını­n artmasında etkili oldu.