BEN HER ZAMAN YERİNDEN ÇALIŞMAYA İNANDIM
Bu konu bana ‘Pandora’nın Kutusu” konusunu hatırlattı. Kutu açıldı mı, geri dönüş olmuyor. Diş macunu bir defa tüpten çıktı mı, onu geriye sokmak mümkün değil.
Bunu şimdi ‘uzaktan çalışma’ konusunda yaşıyoruz. Ben her zaman yerinden çalışmaya inanmışımdır. Yani sadece sahadakiler, üretenler yerinde olmalı, ofistekiler ise herhangi bir yerde (istediği modelden) çalışabilmeli. Ama bilirsiniz, askerde temel eğitim vardır. Bu eğitim yemin edene kadar sürer. Askerin acemiliği ancak böyle sona erer. Bir şirketin kültürünün edinilmesi de oryantasyondan ibaret değildir. Bağlılığın ve adanmışlığın sağlanması, takımdaşlık için mutlaka beraber çalışmak ve aynı ortamda bulunmak faydalıdır. Bunun sağlanması için, öncelikle dışardan çalışanlarla sahada, üretimde, ofiste çalışanlar arasında “değer” farkının olmadığının benimsenmesi gerekir. Herkes hangi şekilde çalışırsa çalışsın, şirket için aynı değere sahiptir. Algısal bir farklılık şirketin fiziksel çalışanlara ya da dışardan çalışanlara daha fazla değer atfetmesine neden olur, ki bu kültür birliğini bozar, ikilik yaratır.
Eğer herkes dışardan çalışacaksa, mutlaka kültür birliği ve takımdaşlık konuları, sürekli eğitim ve diğer İK uygulamaları ile sağlanmalıdır.
Szn“djtalld er ler”k on us u nd a yazı ları nız ıo ku dum.Djt all der denncesz ne anlıyorsunuz? Bze3özellk le rnsöy le rm snz?
Dijital liderlik ihtiyacı doğuran yeni terimler ortaya çıktı: Dijital ekosistem, dijital platform, sosyal motor, algoritmalar, yapay zeka ve buna bağlı üstel büyüme! Şöyle bir düşününce, belki geçmişte yaşadığınız iş tecrübenize de tercüme edince, pek de yeni icatlar olmadığını fark edeceksiniz. Bunlara temel teşkil eden düşünce ve davranışlar hep vardı, ama başka şekilde ifade ediliyordu.
Bundan 40 yıl önce bilgisayarlaşmayı nasıl becerebildiysek, dijitalleşmeyi de aynı şekilde beceririz. “Algoritmik düşünmeyi” ise öğrenmemiz gerekiyor, tıpkı bir zamanlar 10 parmak daktilo ve aristo cetveli ile hesaplamayı bilmek, bizim gençliğimizde sistem analistliği ve bugün kod yazmaya aşina olmak gibi… Sosyal motor ise ekip işi, gençlerle “hemhal” (fellow) olmak gerekiyor. Yani hevesli olmak, öğrenmek ve değişime açıklık, aslında dijital liderin de temel özellikleri arasında yer alıyor. Bir başka deyişle, konu genç ya da yaşlı olmak değil; güncel olmak önemli. Günceli yakalamak istiyorsanız, her şey arkadan geliyor zaten.
S z n b nlerce çalışanınız var. En çok konuşulan konulardan b r n sormak st yorum. Robotlar, yapay zeka le s z n çalışan sayısı azalır mı?
Hiçbir zaman çalışan sayılarını azaltmak gibi bir hedefimiz olmadı. Öyle olsaydı, faaliyet gösterdiğimiz bu emek yoğun kategoride (gıda ve atıştırmalık) gayretlerimize devam etmezdik. Bizim birinci hedefimiz, rekabetçi ve verimli olmaktır. Umarım işlerimiz gelişir, büyür. Yapay zeka ve otomasyona rağmen çalışan sayımız artar. Geleceğe yönelik tahmin yapmak ya da bir plan belirtmektense, “işlerimizin gelişimine” göre aksiyon almayı tercih ederim.
Türkiye’nin yanı sıra dünyanın çeşitli ülkelerinde onlarca rakibiniz var. Rakiplerinizi nasıl izlersiniz? Hem kurumunuzun yaptığını hem de sizin bireysel olarak izlediğiniz yolu sormak istiyoruz.
Doğal olarak rakiplerimizi yakından izleriz. Ama biz daha çok trendleri takip ederiz, çünkü rakiplerimizin de, bizim de öncelikli hedefimiz tüketicilerimizin beğenisidir, onların beklentilerini karşılamaktır. Rakiplerimizi takip ederken, onların nasıl düşündüğünü ve ne yapabileceklerini anlamaya çalışırız. Bir yandan da bizim bunlara nasıl karşılık vermemiz gerektiğini hesaplarız. Bu kapsamda bir anlamda “Şeytanın avukatlığını” yaparız; duruma göre “war room” (kurmay savaş toplantıları) ve stratejik planlamayı çözmeye çalışırız. Ama esas ödevimiz, karşılanmayan bir ihtiyacı meydana çıkarıp tatmin etmektir. Bunu yapmışsak kendimizi başarılı sayarız.
Meşhur bir söz var: “Büyük balık küçük balığı yutar.” Sonra “Büyük değil, hızlı balık” diyenler oldu. Siz hangi taraftasınız ve bu seçiminizin nedeni nedir?
Çocukluğumdan beri balık avcılığı yaparım. Okyanuslarda büyük balıklar da avladım. Artık boğazda balık tutamıyorum. Yani istatistiki ihtimal hesaplarına vurunca, şansımın çok düşük olduğunu görüp motivasyonumu kaybediyorum. Balıkçılıkta “canavar balık” diye bir tabir vardır. Lüfer gibi dişli balıklar, büyük ya da küçük fark etmeksizin diğer balıkları yer, saldırgan olurlar. Hatta dikkat etmezseniz, oltaya geldiğinde balıkçının bile elini kolunu kapabilirler.
Onun için büyük balık ya da küçük balık değil de, yaradılışa uygun olan balık, diğer balıkları yer. Tabii insanın yaradılışı birbirine benzerdir. Bu nedenle insanın da eğitim, maddi ve manevi farklılıklarla kendini donanımlı hale getirmesi, diğerlerinden farklılaştırması da mümkündür.