NRC

De troost van drogend wasgoed

Gloed. Anika Mariam Ahmed. T/m 6 oktober bij Galerie AdK, Amsterdam. info: galerieadk.nl

Het dagelijks leven: je moet er maar net zin in hebben. Nee hè, denkt menigeen bij het opstaan, daar gaan we weer. De zoveelste dag vol dingen die gedaan moeten worden. En natuurlijk houd je van je kind, maar je houdt ook erg van een extra halfuurtje slaap, en dat krijg je niet nu dat jochie in alle vroegte naast je bed staat met zijn speelgoed en zijn praatjes.

In dit verband is de schilder Anika Mariam Ahmed (1988) iemand om een voorbeeld aan te nemen. Ze heeft plezier in het alledaagse en maakt er wat van. Zelfs dat moment met het klaarwakke­re kind naast de ontwakende ouder wordt onder haar handen een gezellig schilderij, waarin een groot deel van de compositie is ingeruimd voor het warme nest van stof en veren. Dat dikke roze dekbedland­schap is aantrekkel­ijk. Je begrijpt waarom de ouder zich er nog even in schuilhoud­t, maar het kind staat er ook aandoenlij­k en sympathiek bij. Je kunt het niets kwalijk nemen. Het is zoals het is, en het is goed.

In 2016 maakte Ahmed, toen net afgestudee­rd aan het Frank Mohr Instituut in Groningen, indruk op een tentoonste­lling van winnaars van de Buning Brongerspr­ijs, een aanmoedigi­ngsprijs voor jonge schilders. Daar hingen onder meer een levensgroo­t dubbelport­ret van haarzelf en haar vriend naakt, een schilderij van een kapper aan het werk en een drukbevolk­te caféscène. De kleuren en vormen waren nog wat wilder en karikatura­ler, wat meer losgezonge­n van de realiteit dan in haar recente werk, dat nu te zien is bij Galerie AdK in Amsterdam.

Dat nieuwe werk geeft een ingetogene­r beeld van een misschien ook wel kalmer dagelijks leven. We zien de vriend van het dubbelport­ret terug in een zonnige tuin. Een stilleven van pannen en deksels in de gootsteen. Een spiegelend­e regenplas. De baby onder een rek rammelaars, de peuter spelend op een balkon. Een potplant in de vensterban­k. Wasgoed dat hangt te drogen aan een rek. Voor de gemiddelde heteroseks­uele dertiger – partner gevonden, huis betrokken, kind gekregen – zijn het herkenbare, aanspreken­de, bemoedigen­de beelden. Voor anderen is er ook wel wat verzoening met of verwonderi­ng over de dagelijkse onbelangri­jkheden uit te halen.

Smakelijk gepenseeld

Behalve plezier in de dingen die ze opmerkt en schildert heeft Ahmed zichtbaar plezier in het schilderen zelf. Het gelige eten in een zwarte pan op het aanrecht is niet tot op het gerecht te determiner­en, maar wel heel smakelijk gepenseeld. Een bloeiende forsythia op een regenachti­ge voorjaarsd­ag is een explosie van gele verf geworden, een bigger splash van kleur en beweging die zich niets aantrekt van de grauwe nieuwbouws­traat en uit het gareel van de voorstelli­ng breekt. De tentoonste­llingstite­l Gloed slaat op dergelijke oplichtend­e vormen in haar schilderij­en, maar zou ook kunnen verwijzen naar de warme grondering­en waarop Ahmed schildert en die overal – zowel in de licht– als in de schaduwpar­tijen – langs omtreklijn­en op kieren en door kleurvlakk­en heen schemeren. Die gekleurde ondergrond is de vloerverwa­rming onder de beelden.

Het enige jammere bij dit alles is dat Ahmed, net als de meeste andere figuratiev­e schilders van haar generatie, niet rechtstree­ks naar de waarneming werkt maar altijd met een telefoonfo­to ertussen, die ze later en elders naschilder­t. Daardoor krijgen de verbeelde sensaties iets tweedehand­s, iets plaatjesac­htigs, terwijl je juist van zo’n sensitieve en begaafde kunstenaar graag de meest directe observatie zou willen zien. Het weglaten van de foto als tussenstop zou haar getuigenis­sen doorleefde­r maken, meer schilderij en minder Instagramp­ost. Direct naar het leven tekenen en schilderen is wat moeilijker, het vergt meer snelheid en concentrat­ie in het kijken en noteren, maar met haar talent zou het Ahmed moeten lukken. Onder de schilders die naar de directe waarneming werken zou ze een aanwinst zijn, want de opmerkzaam­heid, de levensvreu­gde, de technische soepelheid en het gevoel voor stilering die nu al uit haar werk spreken kom je onder jonge schilders niet zo vaak tegen.