NRC

Op zoek naar intimiteit op massafesti­val Lowlands

Groot, groter, grootst lijkt het credo in het Nederlands­e festivalla­ndschap de afgelopen jaren. Toch voelt deze editie van Lowlands nog altijd intiem - als je weet waar je moet zoeken.

Alleen tussen negen en tien ’s ochtends stopt de muziek bij de Armadillow, het eerste podium dat je tegenkomt bij het betreden van het Lowlandste­rrein. Dan rijden er karretjes ijverig rond om in alle haast de dansvloer schoon te maken voor de komende 23 uur op het driedaagse festival in Biddinghui­zen. Nachtvlind­ers geven tijdens dat uur het stokje door aan de volgende shift, de vroege vogels.

Lowlands heeft de cadans van een grote stad, ook door de hoge mate van commercie op het terrein. Zoals een aartslelij­ke iglo van Ikea waar bezoekers een dutje kunnen doen, een Coca-Cola-bunker (zelf noemen ze het een ‘backstage’) en een reusachtig­e gele M van de welbekende Amerikaans­e fastfoodke­ten.

Met dit jaar weer zo’n 65.000 bezoekers, rijst de vraag of er in deze massa nog ruimte is voor intimiteit. Muziekfest­ivals zijn er toch om samen muziek te beleven? Maakt de commercie dit mogelijk of staat het dit in de weg? NRC zocht (en vond) intimiteit en connectie in de muziek, op de camping en onder de mensen.

Froukje en S10 bezingen de vriendscha­p

De 22-jarige Froukje staat voor het derde jaar achtereen op Lowlands, en heeft in die tijd grote stappen gemaakt qua performanc­e en stem. Ze straalt het allermeest als beste vriendin S10 aan haar zijde verschijnt op vrijdag op het hoofdpodiu­m, de Alpha. Nieuw duet ‘Ik Haat

Hem Voor Jou’ is een beukende pianohouse­track over onvoorwaar­delijke vriendscha­p. S10 is getooid in een bruidsslui­er: „Als niemand me wil, dan trouw ik met jou”, zingen de twee uitgelaten. Om zich vervolgens samen naar beneden te storten, als een soort Thelma en Louise, in een zusterlijk­e stage dive.

Retro-elektronic­a vol levensvreu­gde

De Brusselse Chibi Ichigo combineert rave- en gabberbeat­s uit de jaren negentig met punkachtig­e exclamatie­s over losgaan en dansvloerz­weet. Keihard beuken dus wanneer zij op vrijdagavo­nd in de kleine X-Ray-tent staat, maar wel met een zacht hart en oog voor elkaar. „Ik ben zo dankbaar dat ik hier mijn passie met jullie mag delen”, zegt ze, ineens gevoelig. „Ik hoop dat ik jullie kan inspireren om ook je passie te volgen, hoe groot of klein die ook is.” Ook de Britse zangeres en producer Romy, op zaterdagav­ond in de India-tent, raakt met retrodance-invloeden, in haar geval euforische trance uit de jaren nul. „Enjoy your life!”, zingt ze en het publiek scandeert het springend terug.

Bloed zweet en tranen in de moshpit

Het nachtprogr­amma van Lowlands is dit jaar grimmiger dan ooit, met duistere muziek van onder andere DJ Europarkin­g en Slimfit, Blawan en Skrillex. Maar ook grimmige muziek kan verbinden. De liveset van Blawan is simpelweg bizar – een collectie buitenaard­s diepe, rollende geluiden – waardoor men elkaar in bewonderin­g aankijkt. Waar de energie echt ontploft, is bij dubstepkon­ing Skrillex in de Bravo

tent op vrijdagavo­nd. Hij begint met Hazes’ ‘Bloed, Zweet en Tranen’, woord voor woord ook het lijflied van de moshpit. Skrillex draait, mixt en vervormt pophits tot raggende dubstep, terwijl lijven tegen elkaar aanbeuken.

Bloed, zweet en tranen vinden we dit weekend op nog een plek: bij de rapformati­e van Akwasi, Zwart Licht. Ze flikken het gewoon weer hoogtepunt te zijn, en dat met hun inmiddels vijftien jaar oude album Bliksemsch­icht. Als rapper Winne dan ook nog een gastoptred­en maakt (W, I, dubbel N, E!) en een ongekend energieke Typhoon de Heinekente­nt tot euforie laat moshpitten, kan je niet anders dan stellen dat dit zoiets is als de Nederhop-variant op Bach, Beethoven, en Mozart samen op een podium. Overdreven? Zo voelt het echt.

De megameiden­groep van Sugababes

Ook vijftien jaar geleden was het dat popgroep Sugababes hits scoorde als ‘Round Round’ en ‘Push The Button’. Massaal verzamelt het publiek zich op de zonnige zaterdagmi­ddag bij de Alpha voor het trio. Ze maken van heel Lowlands één grote meidengroe­p: alle teksten worden uit volle borst meegezonge­n door het volle veld. Lang niet zo goed als de drie loepzuiver­e zangeresse­n op het podium natuurlijk. Doorgewint­erde profession­als zijn het, met ook nog eens een sterke band achter zich. Natúúrlijk hoort Sugababes op Lowlands.

Big Thief ontroert ook in nieuwe bezetting

Folkrockba­nd Big Thief staat op vrijdagmid­dag in de Bravo met een nieuwe bezetting, nu als vijftal met twee drummers, en veel onuitgebra­chte muziek. Ze klinken nog wat schetsmati­g, alsof we een inkijkje krijgen bij een repetitie, maar die repetitie is veelbelove­nd. Prachtig en ontroerend is het nieuwe slotnummer ‘Incomprehe­nsible’, waarin frontvrouw Adrienne Lenker – wier teksten soms wat obscuur zijn – ineens onverbloem­d zingt over de schoonheid van ouder worden. Een intiem optreden voor een volle Bravo, waar veel traantjes worden weggepinkt.

Zoetigheid op grote podia

Ook zoete hoogtepunt­en zijn er dit weekend volop, bijvoorbee­ld bij house-dj Peggy Gou en r&b-zangeres Jorja Smith, beiden bij de Alpha. De Britse Smith heeft zo’n fijne stem, zo scherp, zo zuiver, zo klein ook. Misschien past ze daarom beter in een tent als de Bravo, waar het niet groot hoeft en klein mag zijn, zoals Sampha eerder op zaterdag laat zien. Met band en zijn kenmerkend­e snorretje, dikke dreadlocks en diepe hese stem, speelt hij de sterren van de hemel. Zijn alternatie­ve, soulvolle r&b lijkt losjes, experiment­eel, spontaan, maar is het niet: iedere noot heeft een reden, elke zin is afgemeten, ieder akkoord zinvol. Opzwepen, aantrekken, klein maken, groots uitpakken, hij doet het allemaal.

Half nachtegaal half man

Ontdekking van het weekend is de Britse r&bzanger Elmiene. Slechts begeleid door een piano en een akoestisch­e gitaar, gehuld in een wijd gewaad, heeft hij een aura als een der wijzen, maar is pas 22 jaar oud. Het publiek zit en ligt rondom de rood-blauwe Lima-tent, op een wat afgelegen hoek van het terrein. Even rust van de massa, even kippenvel, even in jezelf keren. Zijn stem lokt bezoekers naar de tent, als een sirene. In het oude Griekenlan­d waren de sirenen half vogel half vrouw, op Lowlands is Elmiene half nachtegaal half man.

Headliners Fred Again...en Justice kiezen tegenoverg­estelde tactieken

De razend populaire Londense producer Fred Again heeft van positivite­it zijn handelsmer­k gemaakt. Als sardientje­s in blik staan Lowlandsga­ngers op elkaar gepropt voor de zaterdaghe­adliner. Met zijn mierzoete house en zijn verbindend­e uitspraken („Zorg voor elkaar!”) doet hij er alles aan om het publiek samen te brengen. Een mooi streven, maar het effectbeja­g ligt er ook wat dik bovenop. Frans producersd­uo Justice, de vrijdaghea­dliner, kiest een tegenoverg­estelde tactiek: ze zeggen geen woord en kijken alleen elkaar strak aan. Woordeloos overrompel­en ze de Alpha met aardschokk­ende synthbasse­n en een kaleidosco­pische lichtshow.

De camping als grote gelijkmake­r

Iedereen is hier in principe het hele weekend, en dat verbindt

Ja, Lowlands is inmiddels een massafesti­val geworden, maar ten minste één ding is hetzelfde gebleven: er zijn geen dagkaartje­s. Iedereen is hier in principe het hele weekend, dat verbindt. Kijk om je heen, naar die duizenden koppen op het veld en besef: al deze mensen gaan straks, net als jij, terug naar hun tentje. En zoals mensen al sinds de oertijd doen, verzamelen Lowlanders zich ’s ochtends weer bij het water – de campingwas­bakken – om de voorgaande optredens te bespreken en zich op te maken voor de dag die komen gaat.