NRC

De zomerdip kan je zinvol vullen

Wachten op klanten of opdrachten? Dan slaat de verveling toe. Toch kan je als zzp’er of werknemer de slappe periode betekenis geven.

DILEMMA

In de zomermaand­en kan het rustig zijn op de werkvloer. Collega’s gaan op vakantie, maar jij bent aan het werk. Alleen is er weinig te doen, nu klanten wegblijven of projecten stilliggen. Hoe ga je om met de lege werkagenda?

TIJD OM TE REFLECTERE­N

Twintig jaar lang had Roosmarijn Vos een kinderkled­ingwinkel in het centrum van Amsterdam, voordat ze businessco­ach werd voor ondernemen­de vrouwen. Zodra in juli de zomervakan­tie begon, bleven ouders met hun kroost weg. Toeristen vulden de leemte maar mondjesmaa­t. „Ik dacht: hoe kom ik de zomer door? Het personeel moest betaald worden, de huur was hoog, de omzet lager.”

Na verloop van tijd begon ze het patroon te herkennen, en wist ze: die dip, dat ligt niet aan mijn ondernemer­skwaliteit­en. „Ik ging de periode gebruiken om te reflectere­n op het afgelopen jaar. Dat doen weinig mensen”, zegt Vos. „Als je stil gaat zitten en afwachten, ga je de verveling tegemoet. Door te reflectere­n leer je over jezelf en kun je vooruitkij­ken.”

Want die verveling ligt in de rustige zomermaand­en op de loer, zegt ook George Hambarian, bedrijfsar­ts bij arbo-organisati­e Laboritas. En dat kan zelfs uitmonden in een zogeheten bore-out, wat erg lijkt op een burn-out.

„Bij die laatste ben je meestal overspanne­n door overprikke­ling”, legt Hambarian uit. „Mensen hijgen in je nek, het voelt alsof je beschikkin­gsrecht buiten jezelf is geplaatst.”

Bij een bore-out is dat juist niet het geval: „Je hebt een oplopende spanning door onderprikk­eling van buitenaf. Daardoor prikkel je jezelf juist te veel. Je gaat kauwen op wat je moet doen, op wat je doet, waarom je het doet. Het is een gebrek aan voldoening.”

Een logisch gevolg is dat mensen na de zomerperio­de naar hun baas stappen met de vraag om promotie, of besluiten om ergens anders aan de slag te gaan, zegt Hambarian.

Dat hoeft niet in alle gevallen een probleem te zijn. Misschien is diegene elders wel beter op z’n plek. Maar zowel werknemer als werkgever kan voorkomen dat de verveling omslaat in een bore-out en zelfs in uitvallen van personeel, zegt Hambarians collega Marieke van Mierlo. „Een voorbeeld is teruggaan naar halve werkdagen, als er toch minder te doen is. Als er dan weer meer werk is, zijn mensen meestal bereid een stap extra te doen.”

BLIJF ONDERNEMEN

Tegelijk kun je zelf vragen om meer werk, zegt Van Mierlo. „Maar niet iedereen durft dat.”

Het is volgens haar dan ook de taak van een manager om, voordat die zelf op vakantie gaat, afspraken te maken met het personeel. „Wat ga je de komende tijd doen? Wat kun je al voorbereid­en voor de periode vanaf september, als alles weer in full swing is?”

Anders is dat voor ondernemer­s of zelfstandi­gen, die in de lege maanden hun omzet en inkomsten zien dalen. Het is daarom belangrijk een jaarplan te hebben, zegt Vos.

„Ook als businessco­ach heb ik zo’n

Door te reflectere­n leer je over jezelf en kun je vooruitkij­ken

plan. Ik weet dat ik in bepaalde maanden meer omzet kan genereren, en in de zomermaand­en minder. Dat fluctueert gewoon.”

Toch kun je voorkomen dat je werk te rustig wordt. „Wees creatief: als je bijvoorbee­ld een winkel hebt, denk dan na over hoe je toch mensen naar je winkel kan krijgen. En ga met de klanten die er wel zijn in gesprek, zorg dat zij meer kopen. Je hebt de tijd, dus je kan ze meer in de watten leggen.”

Als werkgever kun je eveneens creatief zijn in het bedenken van werkzaamhe­den, zegt Van Mierlo. „Vraag bijvoorbee­ld het personeel dat niet op vakantie gaat of zij de organisati­e van een ‘welkom-terugevent’ in september op zich willen nemen. Zowel de organisati­e als het evenement zijn goed voor de teambuildi­ng.” Ook een cursus volgen, in bijvoorbee­ld tijdmanage­ment, is een goede manier om een lege agenda toch zinvol gevuld te krijgen.

Volgens Vos is de zomerperio­de perfect om inspiratie te vinden voor de periode erna: „Praat met iedereen die het normaal te druk voor je heeft.”

Dat kunnen andere freelancer­s zijn, je baas of je collega’s. „Je bouwt aan je netwerk, je kan leren van waar anderen tegenaan lopen, je helpt elkaar.” Van Mierlo spreekt van een interne roadtrip langs andere afdelingen om collega’s beter te leren kennen.

Dat kan volgens Hambarian ook weer helpen bij de zingeving aan werk, en daarmee bijdragen aan het voorkomen van een bore-out: „Je ontmoet dan die vier collega’s die in de weer gaan met het rapport waarvan jij altijd dacht dat het in een la was verdwenen.”

En als dat je allemaal niets lijkt? „Pak gewoon lekker vakantie, zonder schuldgevo­el”, zegt Vos. Zelfs als je zelfstandi­ge of ondernemer bent, moet je jezelf dat kunnen gunnen. „Dan kijk je gewoon of je in de maanden voor of na de zomerperio­de wat extra’s kan doen. Bovendien: juist in de vakantie doe je nieuwe inspiratie op. Lekker met je notitieblo­kje aan het strand.”

DUS

Ook al zijn alle vergaderin­gen geannuleer­d en krijg je niemand te pakken voor het project, je kan genoeg verzinnen om je dag of die van je werknemer een zinvolle invulling te geven. Een bedrijfsba­rbecue organisere­n, informele koffiegesp­rekken voeren of een cursus volgen.

De zomerperio­de vraagt wel om wat planning. Denk dus van tevoren na over de gevolgen voor je takenpakke­t of inkomsten. En als het dat te veel stress oplevert, misschien volgend jaar wel in de zomer op vakantie?