NRC

Op het WK Adoptiekid­s draait het niet om voetbal, maar om herkennnin­g

Langs de lijn van het WK Adoptiekid­s stuit de vorige maand per direct ingevoerde interlande­lijke adoptiesto­p vooral op onbegrip. „Mijn zoon is Roma. Hij krijgt in Hongarije echt geen kans.”

‘Opgepast, daar komt groen.” Jázmin (8) leunt tegen het hek en knijpt haar ogen dicht terwijl de spuitbus haar blonde haar in een Hongaarse vlag verandert. „Maar goed dat we het gisteren niet hebben gewassen hè”, zegt Anne Hendrikx (36) tegen haar dochter. „Zal ik een foto van je maken?”

Naast hen, in de dug out, tuurt Michelle Bax (37) op haar telefoon. „Even kijken… Een, twee, drie, vier, vijf… We missen er nog een aantal.” Om haar heen dartelen een heleboel kinderen. Ze probeert de namen te lezen die achterop hun rode shirtjes staan. De boel een beetje bij elkaar houden, dat is vandaag als bondscoach haar belangrijk­ste taak, zegt ze lachend. „Van voetbal heb ik niet echt verstand.”

Het is zaterdagoc­htend negen uur en op het sportcompl­ex van v.v. Brederodes in Vianen is bijna geen parkeerple­k meer te vinden. Voor de dertiende keer wordt hier het WK Adoptiekid­s gehouden: een voetbaltoe­rnooi voor kinderen die geadopteer­d zijn. De deelnemers komen uit voor hun land van herkomst. Dit jaar zijn er zo’n honderd teams die zich nu allemaal op hetzelfde veld verzamelen, opgezweept door een sambaband.

Er worden sokken uitgedeeld en scheenbesc­hermers aangetrokk­en. Haren gevlochten en veters extra goed gestrikt. Vier tienermeis­jes van Zuid-Afrika checken het speelschem­a („Moeten we tegen China? Nooo, zij zijn ziék goed”) en hun mannelijke medespeler­s. Thailand oefent op doeltrappe­n. Haïti heeft speakers meegenomen: bij de hoekvlag ontstaat een dancebattl­e. Een speler van het Nigeriaans­e team maakt radslagen. Twee jongetjes vechten om een Amerikaans­e vlag.

Tegen tien uur stellen de teams zich op voor de vlaggenpar­ade. Op het hoofdveld kondigt Gert-Jan van Wijk, gekleed in paarse organisati­epolo, een voor een de deelnemend­e landen aan. „Lesoothooo­o, met z’n tweeëntwin­tigen. Kom er maar op!” Zuid-Afrika heeft de meeste spelers: 139. Daarna volgen de VS (125) en China (121). De jongste deelnemer is vijf, de oudste drieëntwin­tig jaar.

Ontmoeten en verbinden

Voetbal, zegt Van Wijk een paar dagen eerder aan de telefoon, is op dit jaarlijkse evenement niet het belangrijk­ste. „Het gaat om ontmoeten en verbinden, die bal rolt daar tussendoor.” Van Wijk, in het dagelijks leven partner bij een adviesbure­au voor cultuurver­andering, is sinds enkele jaren voorzitter van de stichting WK Adoptiekid­s. Het idee kwam van twee vaders, die in 2010 besloten een toernooi speciaal voor geadopteer­de kinderen te organisere­n in de aanloop naar het wereldkamp­ioenschap in Zuid-Afrika. De eerste keer deden zo’n honderd kinderen mee, het tweede jaar dubbel zoveel. Inmiddels zijn er bijna duizend aanmelding­en.

Het helpt dat voetbal een echte teamsport is, denkt Van Wijk. Dat iedereen kan meedoen, ongeacht ervaring of leeftijd. Tegelijker­tijd wordt er wel degelijk fanatiek gespeeld. „We zijn gestopt met elf tegen elf, bij de oudere teams werd het soms té competitie­f. Niveauvers­chil houd je altijd. De wedstrijde­n duren gelukkig maar een kwartier, dus het is ook zo weer voorbij.”

Na de vlaggenpar­ade zwermen spelers en supporters uit over de velden. De ‘Hongaarse ouders’ strijken met hun picknickkl­eedjes en koelboxen neer in de schaduw van een eikenboom. „Het is een beetje bivakkeren”, zegt Michelle Bax. Ze klapt in haar handen en roept haar team van 8- en 9-jarigen bijeen. „Oké, we gaan straks zes tegen zes spelen. Dus er zijn vier reservespe­lers. En we hebben een keeper nodig. Wie wil?”

Sommige kinderen vinden het zichtbaar spannend. Brendon, het 9-jarige zoontje van Bax („waarschijn­lijk is hij met voetbalsch­oenen aan geboren”) stond vanochtend al om zes uur met scheenbesc­hermers aan naast z’n bed. Deze dag, denkt ze, draait vooral om herkenning. „Ook voor ons als ouders. We lopen allemaal tegen dezelfde dingen aan. Ieder adoptiekin­d heeft een rugzakje, ze zijn vaak op jonge leeftijd uit huis geplaatst of afgestaan. Het vertrouwen dat hij hier mag blijven, is er bij Brendon bijvoorbee­ld nog steeds niet. Even een boodschap doen en hem in de auto laten zitten? No way.”

Even een boodschap doen en Brendon in de auto laten zitten? No way

Michelle Bax (adoptie)moeder

Misstanden

Dat een kind uit het buitenland adopteren sinds kort niet meer mag, houdt veel ouders langs de lijn bezig. Vorige maand besloot demissiona­ir minister Franc Weerwind (Rechtsbesc­herming, D66) per direct een interlande­lijke adoptiesto­p in te voeren na een aangenomen motie van de SP. Aanleiding was het vernietige­nde rapport van de Commissie Joustra uit 2021, over adopties in de jaren 1967 tot 1998. Er kwamen vele misstanden aan het licht, van kinderdief­stal en corruptie tot vervalsing van documenten. Eerder pleitte de minister nog voor een nieuw, beter gereguleer­d adoptieste­lsel.

„Verschrikk­elijk”, vindt Bax de beslissing om helemaal met buitenland­se adoptie te stoppen. „Ik kan er wel om huilen.” Waarom wordt er niet per land gekeken, vraagt ze zich af. En wat lost een Nederlands­e adoptiesto­p eigenlijk op? Haar zoon is Roma, een etnische minderheid die gediscrimi­neerd wordt in Hongarije. „Die kinderen zullen altijd opgroeien in tehuizen en krijgen later geen kans in de maatschapp­ij.”

Aan de andere kant van het complex, langs de lijn bij Haïti tegen Ethiopië onder 19, zegt coach Kasper van der Molen (54) min of meer hetzelfde. Het is goed dat er streng naar wet- en regelgevin­g wordt gekeken, zeker na die dramatisch­e gebeurteni­ssen in het verleden. En natúúrlijk is het het allerbeste als kinderen opgroeien op de plek waar ze geboren zijn. Tegelijker­tijd hebben kinderen daar soms „echt geen toekomst”.

Hij vertelt over zijn oudste zoon uit Haïti („het armste land van het westelijk halfrond”) die in 2010 na een jarenlang traject versneld overkwam omdat het kindertehu­is waar hij woonde instortte na een aardbeving. Zijn jongste, uit China, heeft een kortere arm en mist een

hand. „Special needs-kinderen worden in China zelf niet geadopteer­d. Daar moet je wel oog voor hebben.”

Linda Mook heeft er „een heel gesprek” over gehad met haar jongens – ook zij komen uit Haïti. „Ze zijn er helemaal verbolgen over.” Ze vindt dat het voelt alsof het besluit op basis van oude incidenten is genomen. „Dat kan, maar er gaat toch ook heel veel goed?” Ze gebaart om zich heen. „Kijk, je ziet het hier, vandaag. De wereld komt letterlijk bij elkaar.”

Marcos ‘Marra’ Santos Da Hora (23), oud-deelnemer van het toernooi en nu terug om als artiest op te treden, zegt dat hij wel begrijpt waarom buitenland­se adopties niet meer mogen. „Waarschijn­lijk zijn er echt goede redenen.” Hij kan alleen uit eigen ervaring spreken: hij kwam op zijn zevende vanuit Brazilië naar Nederland en wéét hoe kwetsbaar het adoptiepro­ces is, zeker in het begin. „Voor mij was het heel heftig, zo’n overgang. De organisati­e die mijn adoptie regelde ondersteun­de ons helemaal niet. Als je het doet, zorg dan dat het heel goed geregeld is.” Het nieuws had hij nog niet volledig meegekrege­n. „Is het permanent? O, dat is wel jammer voor het WK Adoptiekid­s.”

Hetzelfde meegemaakt

„Hé, ben je je shirt verloren?”

De oudste zoon van Linda Mook komt aangerend en kijkt rond of de NRC-fotograaf toevallig nog in de buurt is. De jongste, Herby (16), zit met zijn keepershan­dschoenen nog aan in een campingsto­el aan de rand van het veld, hij heeft net voor de tweede keer de nul gehouden. Winnen is leuk, maar hij komt toch vooral voor de sfeer. „Die is wel bijzonder omdat je weet dat iedereen geadopteer­d is. Je voelt je niet echt anders daardoor.”

Teamgenoot Jonas (18) zegt dat hij sommige jongens herkent van de foto’s die hij meekreeg uit het kindertehu­is. „Dan denk ik: hé we zijn allemaal hierheen gekomen, we hebben allemaal hetzelfde meegemaakt. Ik vind het gewoon wat vrijer, ik kan lekker doen wat ik wil.” Bedoelt hij dansen, en rondlopen zonder shirt? Jonas: „Ja, haha, Haïti heeft wel echt

Jonas, geboren in Haïti, herkent sommige jongens op het toernooi van de foto’s die hij meekreeg uit het kindertehu­is