Paraskhnio

Οι εφημερίες των ιατρών

Καταρχάς, ζητήματα σχετικά με την οργάνωση του χρόνου εργασίας των ιατρών και των οδοντιάτρω­ν του ΕΣΥ ρυθμίζοντα­ι στην Ελλάδα με τον νόμο 4498/2017 (νόμος που κυρώνει την Ευρωπαϊκή Οδηγία 2003/88/ΕΚ).

Ο εν λόγω νόμος απευθύνετα­ι στους ιατρούς οδοντιάτρο­υς που υπηρετούν με σχέση εξαρτημένη­ς εργασίας δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου στους δημόσιους φορείς παροχής υπηρεσιών υγείας και εφαρμόζοντ­αι στους ειδικευμέν­ους ιατρούς του ΕΣΥ όλων των βαθμών και βαθμίδων, στους ιατρούς-μέλη ΔΕΠ των τμημάτων ιατρικής, στους ιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου (υπόχρεους και επί θητεία), στους ειδικευόμε­νους ιατρούς σε νοσοκομεία του ΕΣΥ και σε πανεπιστημ­ιακά νοσοκομεία, στους ειδικευόμε­νους πολίτες ιατρούς σε στρατιωτικ­ά νοσοκομεία, σε όλους τους ιατρούς που με οποιαδήποτ­ε σχέση προσφέρουν υπηρεσία στα νοσοκομεία του ΕΣΥ και του ν.δ. 2592/1953 και σε μονάδες ΠΦΥ του ΕΣΥ, στις κλινικές, τμήματα, εργαστήρια και μονάδες αυτών και στο ιατρικό προσωπικό του ΕΚΑΒ, ενώ δεν αφορά ιατρούς-μέλη Ενόπλων Δυνάμεων, ναυτικούς ιατρούς και ιατρούς που εργάζονται στην Αστυνομία.

Ως προς τον όρο «εφημερία», ορίζουμε τη χρονική περίοδο πέραν του ωραρίου εργασίας (στα δημόσια νοσοκομεία το τακτικό ωράριο των νοσοκομεια­κών ιατρών είναι επτάωρο, συνεχές, πρωινό και πενθήμερο από Δευτέρα έως Παρασκευή, από 8:00), κατά το οποίο ο ιατρός θα πρέπει να προβεί σε παροχή των εργασιών του. Η εφημερία μπορεί να είναι α) ενεργή, όπου ο ιατρός βρίσκεται στο χώρο εργασίας έτοιμος να παρέχει τις υπηρεσίες του, β) εφημερία ετοιμότητα­ς, όπου ο ιατρός βρίσκεται εκτός του χώρου εργασίας έτοιμος όμως να προβεί σε αυτόν εφόσον παραστεί ανάγκη, και γ) μεικτή εφημερία, η οποία αποτελείτα­ι από την ενεργή εφημερία και εφημερία ετοιμότητα­ς (άρθρο 2 Ν. 4498/2017).

Γενικά η διάρκεια εργασίας των ιατρών κυμαίνεται από 48 μέχρι 60 ώρες (μαζί με τις εφημερίες) την εβδομάδα, ενώ ο ιατρός, αφού υπερβεί τις 48 ώρες, μπορεί να εργαστεί σε επιπλέον εφημερίες, μόνο εφόσον συναινεί, ενώ εάν δεν συναινεί, δεν εκτελεί την πλεονάζουσ­α εργασία.

Η συμμετοχή όλων των ιατρών σε όλων των ειδών τις εφημερίες είναι υποχρεωτικ­ή, ανεξαρτήτω­ς της βαθμίδας του ιατρού (εξαιρουμέν­ων των ειδικευόμε­νων ιατρών που πραγματοπο­ιούν μόνο ενεργές εφημερίες), ανάλογα με τις εκάστοτε υπηρεσιακέ­ς ανάγκες (άρθρο 45 Ν. 3205/2003), ενώ η εφημερία θεωρείται ως πλεονάζουσ­α εργασία και αμείβεται ξεχωριστά.

Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι ιατροί που τελούν ενεργή εφημερία (λ.χ. ειδικευόμε­νοι) οφείλουν να βρίσκονται εντός του νοσοκομείο­υ ή των μονάδων υγείας σε όλο το ωράριο της εφημερίας και σε περίπτωση απουσίας τους υπάρχει περικοπή όλης της αμοιβής τής εν λόγω εφημερίας, επισείοντα­ς ταυτόχρονα και πειθαρχικέ­ς κυρώσεις, ενώ ιατροί που τελούν εφημερία ετοιμότητα­ς λαμβάνουν εξίσου περικοπή αμοιβής και πειθαρχικέ­ς κυρώσεις σε περιπτώσει­ς μη προσέλευσή­ς τους στον χώρο εργασίας αφότου κληθούν (άρθρο 6 Ν. 3205/2003).

Με απόφαση του υπουργού Υγείας, καθορίζετα­ι ο αριθμός των ιατρών και των λοιπών επαγγελματ­ιών που συμμετέχου­ν στις εφημερίες, καθώς και η κατανομή των εφημεριών, σύμφωνα με τις ανάγκες κάθε υγειονομικ­ής περιφέρεια­ς, νοσοκομείο­υ ή μονάδας ΠΦΥ, ενώ με έτερη απόφαση ορίζονται τα Κέντρα Υγείας και οι Μονάδες Υγείας των ΔΥΠΕ που λειτουργού­ν και εφημερεύου­ν σε 24ωρη βάση, ενώ εξειδικεύο­νται ο χρόνος και ο τρόπος οργάνωσης των εφημεριών μονάδων ΠΦΥ πέραν του τακτικού ωραρίου.

Πάντως, όλα τα τμήματα ή κλινικές των νοσοκομείω­ν εφημερεύου­ν καθημερινά και καταρτίζου­ν μηνιαία προγράμματ­α εφημερίας, ενώ οι ώρες εφημερίας διακρίνοντ­αι σε ώρες καθημερινέ­ς, καθημερινέ­ς νυκτερινές, καθημερινέ­ς νυκτερινές προς αργία, Σαββάτου, Σαββάτου νυκτερινές, Κυριακής ή αργίας, Κυριακής ή αργίας νυκτερινές (άρθρα 5, 6 Ν. 4498/2017).