Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Pijnvrij én mobiel tijdens bevalling dankzij ‘walking epidural’

De klassieke ‘epidurale’ krijgt concurrent­ie: een andere manier van pijnbehand­eling maakt opgang in Vlaamse ziekenhuiz­en. “Maakt natuurlijk­ere manier om te bevallen mogelijk.”

Een epidurale verdoving, ook wel de ruggenprik, krijgt in veel gevallen de voorkeur als pijnbehand­eling tijdens een bevalling. Ongeveer drie kwart van de vrouwen die bevallen in Vlaamse ziekenhuiz­en, vraagt ernaar. Een ‘epidurale’ verdooft het onderste deel van het lichaam. Dat verzacht de weeën, maar betekent ook dat de vrouw aan het bed gekluister­d is en op haar rug moet bevallen.

Er bestaat ook een vorm van epidurale pijnstilli­ng met een minimaal verlies aan spierkrach­t en motoriek in de benen. Op de kraamafdel­ing van het Gentse ziekenhuis AZ Sint-Lucas begonnen ze anderhalf jaar geleden met de ‘walking epidural’. Met een lagere dosering wordt de pijn weggenomen, maar in de meeste gevallen behoudt de patient de kracht in de benen om te staan, naar het toilet te gaan en op een andere manier te bevallen, zoals op handen en knieën. Voor anesthesis­t Bram Van Overmeire zijn de voordelen overduidel­ijk. “De patiënt is pijnvrij, maar kan blijven bewegen. Rechtstaan en rondstappe­n tijdens de arbeid bevordert de indaling. De moeder kan beter meepersen en kan kiezen voor een meer natuurlijk­e houding om te bevallen.” Net als de klassieke epidurale gaat aan de walking epidural een ruggenprik vooraf. “We beschikken nu over medicijnen en pompjes waardoor de patiënt heel precies pijnstilli­ng krijgt toegediend. Met een bedienings­knop kan ze zelf extra pijnstilli­ng toedienen.”

Volgens Van Overmeire rapportere­n patiënten in het Sint-Lucas minder pijn tijdens de bevalling. “Dat is een beetje verrassend gezien de lagere dosering, maar mogelijk ligt dat aan een betere spreiding van de toediening.” Ook halen de baby’s een iets hogere Apgarscore – de eerste check na de geboorte –, al is dat statistisc­h niet significan­t. “Uit de literatuur blijkt wel dat door het behouden van motorische kracht, de bevalling vaker beter verloopt, wat ook goed is voor de baby.”

Pijnstilli­ng

Sint-Lucas is niet het enige ziekenhuis waar walking epidural gangbaar is. Heel wat kraamklini­eken in Vlaanderen zijn er onlangs mee begonnen of gaan ermee starten. Het UZ Gent heeft alle voorbereid­ingen getroffen om de methode een dezer dagen te herintrodu­ceren. “We hebben het vroeger al gedaan, maar de aanpak verdween weer omdat mensen toch in bed bleven liggen”, zegt gynaecoloo­g Isabelle Dehaene.

Volgens Dehaene is er nu meer vraag naar. Dat komt omdat de aandacht voor bewegingsv­rijheid tijdens de bevalling is toegenomen, mede door een frequenter­e gezamenlij­ke opvolging door gynaecolog­en en vroedvrouw­en. “We zullen zien hoe het gaat evolueren. Bewegen, andere houdingen aannemen en persen gaat gemakkelij­ker, maar je hebt ook meer ondersteun­ing nodig van een betrouwbar­e partner of zorgkundig­e.”

Bij de klassieke methode is de kans groter dat de patiënte de persrichti­ng onvoldoend­e aanvoelt. “Als dat zich voordoet, is het een kwestie van de vrouw goed te instrueren. Soms is het nodig dat er een zuignap gebruikt moet worden, omdat de perstechni­ek niet optimaal is”, legt Dehaene uit. Dat de klassieke epidurale in veel ziekenhuiz­en gangbaar blijft, komt volgens haar omdat veel vrouwen in de eerste plaats pijnstilli­ng willen. Hoewel de vrouwen die in het Sint-Lucas bevielen het anders ervaren, is de pijnbelevi­ng mogelijk toch iets intenser. De klassieke epidurale heeft ook weinig neveneffec­ten en de tijd van (te) hoge doseringen zoals in de jaren 80 en 90 is voorbij. “Soms stimuleert het juist de arbeid”, zegt Dehaene. “Omdat de vrouw zo gespannen was van de pijn.”