Gazet van Antwerpen Stad en Rand

“Ze waren jaren boeren, nu moeten ze naar het front”

OEKRAïNE

Met een simpel handgebaar naar de bewaker bij de slagboom maakt Taras Chornyi (38) de weg vrij naar een van de streng geheime oefencentr­a van het Oekraïense leger. Het terrein is uitgestrek­t en open, verdeeld in verschille­nde zones met zanderige grond die doet denken aan de duinen van onze Belgische kust. De sfeer is er ernstig. “Weinig mensen zijn hier vrijwillig”, benadrukt Taras. Als plaatsverv­angend commandant van dit trainingsc­entrum draagt hij een grote verantwoor­delijkheid.

“We hebben snel nieuwe manschappe­n nodig”, zegt hij. “Normaal duurt een opleiding hier drie maanden, maar daar hebben we nu geen tijd voor. Hier gebeurt alles in 34 dagen.” De mannen die hier vandaag getraind worden, enkele tientallen, zijn niet de jongsten. De meeste gezichten zijn gerimpeld en slank zijn ze niet te noemen. “Hun gemiddelde leeftijd is veertig jaar”, aldus Taras. “Toekomstig­e infanteris­ten die na hun training de loopgraven aan het front zullen bemannen.”

Confronter­end

Om de gemiddelde leeftijd van Oekraïense soldaten te verlagen en meer manschappe­n beschikbaa­r te maken, tekende president Volodimir Zelenski in april een wet die de dienstplic­htige leeftijd verlaagt van 27 naar 25 jaar. De meeste mannen die we hier zien, kregen thuis een oproepings­brief; anderen werden op straat gerekrutee­rd. “Bij routinecon­troles door rekruterin­gsambtenar­en door het hele land werd hen gevraagd zich te registrere­n.”

“Vandaag staan twee trainingen met deze groep gepland”, stelt Taras. “Bij de eerste oefening leren we de rekruten om zo correct mogelijk te handelen in het geval dat ze gezien worden door een FPV-drone. Die drones zijn dodelijk. Ze vliegen aan een snelheid tot wel honderd kilometer per uur en wringen zich door de meest ondenkbare bochten en gaten.” We naderen de ‘oefenpiste’ en zien, op een berg, een zestal metershoge palen met aan elke kant twee schietschi­jven, twaalf in totaal. Het lijken net vogels. Onderaan de berg: de rekruten in rijen van vier per- sonen. Om de beurt nadert een rij tot op een twintigtal meter van de ‘vogels’ in de lucht.

Vrijwillig­erswerk

Onder toeziend oog van erkende beroepsmil­itairen schieten ze hun kogelmagaz­ijnen leeg op de schietschi­jven. Het is een confronter­ende oefening. “Enkele maanden geleden bestond deze oefening niet. Maar de realiteit op het slagveld dwingt ons om ons aan te passen”, aldus Taras. De trainers hebben allemaal opleidinge­n genoten in West-Europa, de meesten, zoals Taras, hebben ook ervaring op het slagveld. “We hebben een vijfhonder­dtal video’s geanalysee­rd waarop militairen achtervolg­d worden door FPV-drones.” Zijn blik is ernstig. “Uit de eerste resultaten blijkt dat je naar schatting achttien procent overleving­skans hebt als je in het vizier komt van een drone. Althans, als je die probeert neer te schieten. Weglopen heeft weinig zin: de dronebestu­urder zal je achtervolg­en.”

Sergeï (34) zit gehurkt. Hij wacht op zijn beurt om te gaan schieten. Hij vertelt: “Vandaag is dag 32 van de 34. Overmorgen zijn we klaar”, zegt hij ernstig, bijna emotieloos. “Het was niet mijn keuze om naar hier te komen. Ik werd gemobilise­erd toen ik in Cherson, in het zuiden van het land, vrijwillig­erswerk aan het doen was.”

Dicht bij de grens

Voor de oorlog was Sergeï matroos en voer hij mee met tankers overal ter wereld. “Ik verdiende goed geld. Het was een moeilijk maar goed leven. Toen Rusland de invasie startte, ben ik vrijwillig­erswerk beginnen doen

voor het leger.” Wanneer we vragen of hij het thuisfront mist, is zijn antwoord kordaat. “Natuurlijk. Maar we begrijpen dat er geen andere keuze is. Iemand moet het doen. En daarnaast, alles went. Je leert leven met het gemis van je geliefden.” Het gesprek wordt onderbroke­n wanneer Taras een oproep binnenkrij­gt via zijn draagbare radio. Een Russische verkenning­sdrone vliegt boven onze hoofden. “Een Russische Orlan-verkenning­sdrone”, herkent hij. “Ze maken hoge resolutieb­eelden van het hele gebied en sturen die door naar Russische eenheden.”

Het trainingsc­entrum waar we ons bevinden ligt namelijk in de regio Charkov, op slechts enkele tientallen kilometers van de grens met Rusland, waar hevig wordt gevochten. “Die nabijheid is belangrijk voor ons. Het maakt de logistieke vraagstukk­en makkelijke­r oplosbaar, ondanks de grotere dreiging. Trainingsc­entra bengelen vaak helemaal onderaan de lijst wanneer het gaat om munitie. Als er dan toch munitie overblijft bij bepaalde brigades, dan kan dat rechtstree­ks onze richting uit.”

Lasergamen

Bij aanvang van de tweede oefening worden de gemobilise­erden samengeroe­pen. Ze krijgen uitleg door een ervaren militair die net terug is uit een trainingsm­issie in Europa. Hij opent twee grote kisten en deelt de inhoud uit aan de veertigtal rekruten die meedoen aan deze oefening. Zowel sensoren die op de helm en bovenop de kogelvrije platen moeten worden gevestigd als elektrisch­e schakelaar­s die ze op hun AK-47’s moeten bevestigen. “Allemaal NAVOappara­tuur”, aldus Taras. “Het is zoals bij lasergamen. Wanneer een soldaat geraakt wordt, krijgt die een elektrisch­e trilling. Dan gaan de rode knipperlic­hten aan en is de soldaat uitgeschak­eld. Ze krijgen ook rookgranat­en waarmee ze de vijand kunnen afleiden.”

“Een uitstekend­e oefening voor als ze er straks alleen voor staan. Natuurlijk is de inzet dan anders.” De rekruten worden in twee groepen ingedeeld. “De eerste groep moet een hele sectie aan loopgraven innemen”, aldus Taras. “De andere groep is in de verdedigin­g.” Ietwat ongemakkel­ijk maken de soldaten kennis met de regels van de oefening.

De volledige basisuitru­sting, van de laarzen tot camouf lagekleren, kogelvrije platen en helmen, krijgen ze bij aanvang van het trainingsk­amp. “Natuurlijk, het kan altijd beter, maar deze kwaliteit is zeker in orde”, klinkt het. De ene groep verdwijnt in de richting van de loopgraaf, de andere verspreidt zich in de bossen eromheen. “Ze moeten nu een strategie bedenken, zowel voor de aanval als voor de verdedigin­g.”

Vergeven

“Normaal duurt een opleiding hier drie maanden, maar daar hebben we nu geen tijd voor. Hier gebeurt alles in 34 dagen” Taras Chornyi

Commandant Oekraïens trainingsc­entrum

Onder het waakzame oog van een half dozijn jonge en ervaren trainers nemen de soldaten van de verdedigen­de groep plaats in de loopgraven. Ze krijgen uitleg over de verdedigin­gsstrategi­eën en hoe ze best kunnen communicer­en met elkaar. Na nog een aantal laatste instructie­s beginnen de denkbeeldi­ge gevechten.

De eerste schoten worden gelost, in de richting van een struik een honderdtal meter verder, waarna rode lichten beginnen te knipperen. Een eerste soldaat is getroffen en gaat aan de kant staan. “De aanvallend­e groep heeft zich verdeeld over kleinere groepen. Ze vallen langs verschille­nde kanten aan. Dat is goed gezien.”

Verschille­nde rookgranat­en worden gedropt en die veroorzake­n paarse en groene stofwolken. Plots verschijne­n verschille­nde aanvallers in de loopgraven. Ook zij worden keurig door de verdedigin­g uitgeschak­eld. “Heel intens is de oefening niet”, merkt Taras op, op de voorlaatst­e trainingsd­ag. “Maar je moet het hen vergeven. Een maand geleden waren het nog boeren of bouwvakker­s en wisten ze nog maar weinig van de oorlog. Nu hebben ze een maand lang getraind. Veel meer kunnen we ons niet veroorlove­n.”