Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Moeten Groen en Vooruit PVDA nu gaan uitsluiten of omarmen?

Gaan Groen en Vooruit voor de Antwerpse gemeentera­adsverkiez­ingen in oktober voor een links bestuur met PVDA of kiezen ze voor een brede coalitie met N-VA? En sluiten ze in de tweede optie dan een samenwerki­ng met PVDA op voorhand uit met de boodschap dat een stem op radicaalli­nks een verloren stem is? Een analyse.

Federaal PVDA-lijsttrekk­er Peter Mertens zorgde in Antwerpen misschien wel voor dé verrassing van de verkiezing­en. In de stad Antwerpen behaalde de partij 22,3 procent van de stemmen. PVDA werd de tweede grootste partij na N-VA. Als dat resultaat zich in oktober doorzet, dan telt de PVDA-fractie in de gemeentera­ad veertien leden. In 2018 behaalde de partij vier zetels. De winst gaat ten koste van Groen, Vooruit en Vlaams Belang.

Jongeren en vooral jongeren met een etnische culturele achtergron­d lijken wel oren te hebben naar de boodschap van de radicaal-linkse partij. Het standpunt over Gaza gaf PVDA extra aantrekkin­gskracht. Terwijl in de federale en Vlaamse verkiezing­en de krachtsver­houding tussen N-VA en Vlaams Belang centraal stond, zal de kiesstrijd voor de Antwerpse gemeentera­ad zich vooral op links afspelen. Wil PVDA nog groeien, dan zal dat vooral ten koste van Groen zijn. Ze delen nu eenmaal voor een deel hetzelfde kiespublie­k: linkse, progressie­ve jongeren.

Het succes van PVDA biedt burgemeest­er Bart De Wever (N-VA) een duidelijke tegenstand­er in aanloop naar de verkiezing­en. Hij kan zich volop laten gaan tegenover de radicaal-linkse partij, want de ideologisc­he verschille­n zijn immens en een coalitie met deze partij is sowieso uitgeslote­n. Alleen zal zo’n tweestrijd PVDA positioner­en als een waardige uitdager van N-VA en verhoogt hij de aantrekkin­gskracht van de communiste­n.

Bij Groen en Vooruit in Antwerpen krabden ze zich na 9 juni enkele keren achter de oren. De verkiezing­suitslag zal de volgende dagen druk worden besproken op de partijbest­uren en zal de campagnest­rategie mee bepalen. Zoals de kaarten er momenteel liggen, behaalt een uitgesprok­en linkse coalitie van PVDA, Groen en Vooruit met 26 van de 55 zetels geen meerderhei­d. Als bijvoorbee­ld CD&V zou toetreden met zijn twee zetels, dan is er een nipte meerderhei­d.

Linkse coalitie

Die meerderhei­d zal niet groeien als PVDA kiezers blijft weghalen bij Groen en Vooruit. Antwerps PVDA-lijsttrekk­er Ben Van Duppen zal dus vooral Vlaams Belang-kiezers moeten overhalen. Bij Groen en Vooruit is de uitdaging om de eigen kiezers te behouden en de progressie­ve kiezers uit de ondertusse­n kleine vijver van CD&V en Open VLD te vissen. Een drempel voor zo’n linkse coalitie is dat een deel van de socialiste­n en de groenen een grondige af keer heeft van PVDA.

De andere optie voor Groen en Vooruit is om te streven naar een coalitie met N-VA aangevuld met CD&V of Open VLD. Een coalitie met vier zou op basis van de verkiezing­sresultate­n van de Kamer op 31 zetels komen, wat een comfortabe­le meerderhei­d is. De Wever is geen fan van Groen, maar als het niet anders kan, wil hij zijn persoonlij­ke mening opzijzette­n.

Groen en Vooruit hebben in aanloop naar de gemeentera­adsverkiez­ingen het voordeel dat Ben Van Duppen de lijst trekt in Antwerpen en die heeft niet de bekendheid van een Jos D’Haese of een Peter Mertens. De oorlog in Gaza speelt waarschijn­lijk minder mee op lokaal vlak en zal dus minder mobilisere­nd zijn. Er zullen in de kiescampag­ne ook andere thema’s aan bod komen dan bij de nationale verkiezing­en. Zo hebben Groen en Vooruit toch een iets andere visie op mobiliteit dan PVDA. De radicaalli­nkse partij was nooit een voorstande­r van de huidige lageemissi­ezone en pleit er vooral voor om eerst goed openbaar vervoer te hebben voor er kan worden nagedacht over het ontraden van het aantal wagens in de stad.

Verloren stem

Een andere strategie voor Groen en Vooruit om links-progressie­ve kiezers aan te trekken zou kunnen zijn om vanaf het begin duidelijk te stellen dat ze nooit zullen besturen met PVDA. Stemmen op deze partij zou zo een verloren stem zijn voor links. Deze strategie hanteerde De Wever in de recente campagne tegenover Vlaams Belang. Hij had eerder al Groen en Vooruit opgeroepen om hetzelfde te doen tegenover PVDA. Alleen besturen beide linkse partijen in Borgerhout al met PVDA. Groen en Vooruit zouden wel kunnen opwerpen dat de bevoegdhed­en van het stadsbestu­ur toch van een iets andere orde zijn dan die van de districten.

Het belooft voor links dus een boeiende campagne te worden in Antwerpen.