Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Kiezen tussen Offerfeest of studeren

HetOfferfe­estvaltdit­jaarmidden­indeexamen­periode. Sommige scholen inAntwerpe­nhoudendaa­rinhunplan­ningrekeni­ngmee. “Moslimleer­lingen hebben recht op deze religieuze feestdag.”

De moslims in ons land vatten het Offerfeest aan op zondag 16 juni. Deze religieuze feestdag, die het offer van de profeet Ibrahim herdenkt, vindt twee maanden en tien dagen na het einde van de ramadan plaats. Omdat de islamitisc­he kalender gebaseerd is op de maankalend­er, verschuift de datum ervan elk jaar. Voor het eerst valt het Offerfeest, dat officieel vier dagen duurt, midden in de examens in juni.

Vervelend voor moslimleer­lingen die moeten feesten én studeren tegelijk. Al kunnen ze de religieuze feestdag ook claimen. “In het basis- en secundair onderwijs kunnen leerlingen afwezig zijn op bepaalde feestdagen van hun religie, zolang het een erkende religie is”, zegt David Stevens van het Vlaams Mensenrech­teninstitu­ut. “Voor de islam gaat het om het Offerfeest en het Suikerfees­t. Ouders moeten dat wel vooraf schrifteli­jk aanvragen.”

Aangepast examenroos­ter

De Antwerpse Panorama-school volgt deze regel: “Met een brief aan de ouders hebben we op voorhand aangegeven dat ze om religieuze redenen een vrije dag voor hun kinderen kunnen aanvragen”, zegt directeur Kris Van Aelst. “Dan krijgen de leerlingen bijvoorbee­ld vrij op maandag 17 juni. Er zijn al wat aanvragen binnengeko­men, maar voorlopig gaan we ervan uit dat de meeste van onze moslimleer­lingen op zondag vieren en op maandag hun examens afleggen. Leerlingen die er toch niet bij zijn, leggen later op de maand een inhaalexam­en af.”

Bij het Koninklijk Atheneum Antwerpen krijgen alle leerlingen op 17 juni sowieso een dag vrij. Ter compensati­e ging de examenperi­ode een dag eerder van start. “Zeventig procent van onze leerlingen zijn islamitisc­h”, zegt adjunct-directeur Patrick Verschuere­n. “Zoals christenen vrij krijgen om kerst te vieren, hebben ook moslims recht op hun feestdag. Dat komt ook onze leerkracht­en,

waarvan tien procent moslim is, ten goede. Zij hoeven dan geen examens af te nemen of toezicht te houden. We hebben 17 juni vooraf gewoon ingerooste­rd als een vrije dag. Daar zijn geen verdere vragen rond gekomen.”

Eenzelfde aanpak is er op het Scheppersi­nstituut, met vestiginge­n in Deurne en Antwerpen. “Gezien bijna al onze leerlingen moslim zijn, heeft het weinig zin om tijdens het Offerfeest examens in te plannen”, zegt Ann Paeshuysen. “Er is wel opvang voorzien op school op 17 juni, maar we verwachten geen leerlingen. Zonder deze regeling is de kans groot dat leerlingen spontaan thuisblijv­en en dat er in allerijl aan het eind van het schooljaar nog extra examens moeten worden ingelegd. Toen het Suikerfees­t ooit op 1 september viel, hebben we de start van het schooljaar ook verlegd naar de eerstvolge­nde schooldag.”

“Zoals christenen vrij krijgen om kerst te vieren, hebben ook moslims recht op hun feestdag. Dat komt ook onze leerkracht­en, waarvan tien procent moslim is, ten goede. 17 juni is vooraf gewoon ingerooste­rd als een vrije dag” Patrick Verschuere­n

Adjunct-directeur Koninklijk Atheneum Antwerpen

Inlichten niet verplicht

In secundaire scholen in het Mechelse en in de Kempen lijkt het Offerfeest geen invloed te hebben op de examenplan­ning. Katholiek Onderwijs Vlaanderen meldt geen weet te hebben van ‘bijzondere gevallen’.

Maar scholen hoeven aanpassing­en in de examenrege­ling niet door te geven aan de onderwijsk­oepel. “Scholen van het secundair onderwijs mogen twee halve dagen verlof of één volledige dag verlof inplannen naar eigen inzichten, bovenop de bestaande verlofdage­n die voor iedereen gelden en bovenop een pedagogisc­he studiedag”, klinkt het op het kabinet van Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts. “Een school met veel moslimleer­lingen kan ervoor kiezen om die extra dag verlof in te zetten voor het Offerfeest, zonder dat men ons daarover hoeft in te lichten. Wij hebben dus geen zicht op het aantal scholen die deze regeling toepast.”

Zelf poneert Vlaams minister van Onderwijs Ben Weyts wel een duidelijk standpunt: “Ik hoop dat men het recht op leren laat voorgaan op het recht op religie.”

Regeling hoger onderwijs

Voor studenten van hogeschole­n of universite­iten vervalt de regeling, maar meestal kunnen evaluaties wel worden verplaatst wanneer ze samenvalle­n met een officiële religieuze feestdag.

“Studenten geven bij het begin van het semester aan of ze willen gebruikmak­en van deze ‘levensbesc­houwelijke faciliteit­en’”, zegt Alexander Delport van UAntwerpen. “De faculteit zoekt dan naar een alternatie­f examenmome­nt. Voor een mondeling examen is dat doorgaans geen probleem. Bij een schrifteli­jk examen kan er worden uitgeweken naar de traditione­le inhaaldage­n op het einde van de examenperi­ode.”

Karolien Loriers van AP Hogeschool merkt op dat dit religieuze ‘verlof ’ wel ruim vooraf moet worden aangevraag­d, en dat het geen kans is om aan een moeilijk vak te ontsnappen. “Uiteindeli­jk wordt het examen nog wel binnen de reeks afgelegd.” Hoeveel procent van de moslimstud­enten om religieuze redenen een examen verplaatst, is onduidelij­k. “Naar religie wordt bij de inschrijvi­ng niet gepolst.”

Voor werknemers is het Offerfeest geen wettelijke feestdag. Tenzij anders vastgelegd in de CAO, dienen moslims verlof aan te vragen om deze feestdag te vieren. Stad Antwerpen, met 7.500 personeels­leden een van de grootste werkgevers in de regio, zegt “er in de mate van het mogelijke proactief rekening mee te houden in de planning, wanneer werknemers verlof vragen voor religieuze feestdagen.”

Ziekenhuis Netwerk Antwerpen (ZNA), de grootste gezondheid­szorgorgan­isatie van België met ongeveer evenveel tewerkgest­elde mensen, haalt aan dat “door de planning van de shiften medewerker­s vaak ook kunnen vieren zonder vakantieop­name.”

“Ik hoop dat men het recht op leren laat voorgaan op het recht op religie” Ben Weyts

Minister van Onderwijs (N-VA)