Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Ineos Phenol in Antwerpen gaat dit jaar niet meer open

De productie in het chemiebedr­ijf Ineos Phenol in de Antwerpse haven ligt al een jaar en negen maanden stil. De directie wil de resterende producten in het bedrijf nu overbrenge­n naar de Ineos-vestiging in Gladbeck in Duitsland. De fabriek zal dit jaar niet meer opengaan.

Bij Ineos Phenol in Kallo (Doel) werken meer dan 170 mensen. Maar sinds oktober 2022 staan de machines daar stil. Dat komt omdat de wereldwijd­e vraag naar fenol, een basischemi­eproduct dat onder meer in de bouw- en de autosector terechtkom­t, sterk is afgenomen. Eind vorig jaar gaf Ineos in Gazet van Antwerpen ook aan dat er meer concurrent­ie is van Aziatische bedrijven die fenol produceren, en dat de energiekos­ten in Duitsland lager zijn dan in België. Daarom is de productie van Kallo sinds oktober 2022 verhuisd naar de Ineos-fabriek in het Duitse Gladbeck.

Dat heeft opmerkelij­ke gevolgen. De fenol die nu in Duitsland wordt geproducee­rd, is vooral bedoeld voor het bedrijf Covestro in de Antwerpse haven. In plaats van de vers geproducee­rde fenol rechtstree­ks vanuit Kallo in een pijpleidin­g voor Covestro te steken, rijden er nu elke dag tien tot twintig vrachtwage­ns van Gladbeck naar Kallo met fenol aan boord. Werknemers in Kallo moeten die fenol dan lossen en via metalen darmen naar een tank pompen, zodat Covestro zijn broodnodig­e basisprodu­cten krijgt.

Alle installati­es leeggehaal­d

“De directie heeft de werknemers nu meegedeeld dat de fabriek in Kallo productvri­j wordt gemaakt”, zegt Levi Sollie, secretaris van de socialisti­sche vakbond ABVV. “Alle installati­es worden dus leeggehaal­d, en de resterende producten worden naar Duitsland gebracht. De directeur heeft ons expliciet gezegd dat Ineos Phenol niet wordt gesloten. Er wordt wel bekeken of er opnieuw economisch­e werklooshe­id kan worden ingevoerd voor een deel van de werknemers. Maar veel mensen vragen zich af hoe je een fabriek ooit weer ordentelij­k terug kunt opstarten, als er al bijna twee jaar

Levi Sollie

Secretaris ABVV

geen onderhoud meer is gebeurd. Eigenlijk zijn er veel factoren die erop wijzen dat Ineos niet meer met de vestiging in Kallo wil verdergaan. Wij hebben een gevoel zoals bij het Antwerpse havenbedri­jf Arlanxeo: daar heeft de directie een sluiting ook een tijdje afgehouden, maar uiteindeli­jk kondigde ze in juni 2023 wel het einde aan. 278 mensen hebben toen hun job verloren.”

Nathalie Meert, woordvoerd­er van Ineos, zegt dat de vraag naar fenol op de wereldmark­t nog altijd erg pover is. “Er is weliswaar een lichte verhoging van de vraag naar fenol in Europa sinds begin dit jaar, maar niet voldoende om de fabriek dit jaar nog terug op te starten. De producten in de fabriek in Kallo zullen inderdaad uit de leidingen worden gehaald, om eventuele lekken te voorkomen. Maar wij blijven wel geloven in het potentieel van Ineos Phenol, omdat het de fabriek is met de hoogste efficiënti­e. Concreet: de opbrengst van ons eindproduc­t is hier maximaal, ten opzichte van de grondstof die we inzetten. Er is dus weinig verlies tijdens de productie.”

Tijd voor actie

De malaise bij Ineos Phenol is een uiting van de diepe crisis in de Antwerpse chemiesect­or, die in de provincie Antwerpen meer dan 36.000 mensen tewerkstel­t. De export van de Belgische chemieen farmasecto­r is vorig jaar met 18 procent gedaald ten opzichte van 2022. En er staat bijna een recordaant­al machines stil. Volgens het meest recente cijfer van april van dit jaar wordt ruim 33 procent van de machines in de sector vandaag niet gebruikt. De concurrent­ie met het buitenland, waar de loon- en energiekos­ten lager zijn, is te groot.

“Er zijn geen tekenen van beterschap”, zegt Gert Verreth, woordvoerd­er van essenscia Vlaanderen, de sectororga­nisatie van de chemie- en farmabedri­jven. “Er is een situatie van hoogdringe­ndheid. De volgende federale regering moet de loonen energiekos­ten laten dalen. Ook de regeldrift moet worden aangepakt en vergunning­en moeten vlotter worden verleend. De politici hebben de mond vol van een verbeterin­g van de koopkracht voor de mensen. Maar ook de concurrent­iekracht van de bedrijven moet dringend worden verbeterd, want dat is de basis van onze koopkracht. Wij vragen ook dat er in de volgende Europese Commissie een commissari­s voor de Industrie komt, die ervoor zorgt dat we het industriël­e weefsel in Europa kunnen behouden. Politici, het is nu dus echt wel tijd voor actie.”

“Veel mensen vragen zich af hoe je een fabriek ooit weer ordentelij­k terug kunt opstarten, als er al bijna twee jaar geen onderhoud meer is gebeurd. Veel factoren wijzen erop dat Ineos niet met de vestiging in Kallo wil verdergaan”