Gazet van Antwerpen Stad en Rand

“Een plek vol geloof en hoop, een thuiskamer”

“Sinds augustus drink ik niet meer. En speciaal voor deze vernissage heb ik een hemd gekocht” Johan

Kunstenaar

“Als ik terugkom, zie ik ogen vol sympathie en blijdschap en ontvangen ze me als de verloren zoon” Alicio Tassisto

Atelier Kamiano

Kamiano, de Antwerpse ontmoeting­splek voor dak- en thuislozen, vierde afgelopen weekend zijn dertigste verjaardag. Bij het jubileum hoort onder andere de expo De (T)huiskamer met werk van de deelnemers van Atelier Kamiano, waar de ‘vrienden van de straat’ twee keer per week hun artistiek talent kunnen exploreren.

Johan staat naast een witte plastic tuinstoel, waarop hij doodskoppe­n en groteske figuren heeft geschilder­d. “We zitten nog volop in het Ensorjaar”, legt de 52-jarige Antwerpena­ar uit. “Dus hebben we ons door die kunstenaar laten inspireren.”

Twee keer per week komen ze samen in het atelier, op maandag en dinsdag, van 12 uur tot de laatste vertrekt. “Om kwart voor twaalf staan er vaak al een paar te wachten voor de deur”, vertelt Maud Aguirre de Otegui. ‘Ze’, dat zijn de dak- en thuislozen die bij Kamiano, in het historisch­e pand tussen de Lombardens­traat en de Kammenstra­at in hartje Antwerpen, elke weekdag een maaltijd, een douche of een vriendelij­ke lach komen halen.

Vijf jaar geleden begon Maud met de ateliers, waar de ‘vrienden van de straat’, zoals de daklozen bij Kamiano door het leven gaan, hun creativite­it kunnen uiten. Alicio Tassisto is er al van in het begin bij. Als vertegenwo­ordiger van de ‘ateliergan­gers’ neemt hij tijdens de vernissage het woord.

“Samenzijn en samen lachen”

“Ik heb in het Kamiano Atelier ontdekt hoe begeleider­s je vrienden kunnen worden”, speecht

Alicio. “Ik ben geen doetje en maak het vaak moeilijk voor mezelf en anderen. Soms verdwijn ik een tijd. Maar als ik terugkom, zie ik ogen vol sympathie en blijdschap en ontvangen ze me als de verloren zoon. Hier vind ik een plek vol geloof en hoop en rust. Een thuiskamer.”

Dat laatste is meteen de titel van de tentoonste­lling vol outsidersk­unst. Het woord symbolisee­rt voor Johan, die de expo mee hielp opbouwen, de kracht van de ateliers. “Creatief bezig zijn is belangrijk. Maar misschien nog belangrijk­er is het samenzijn, het samen lachen.”

Aan de muur hangen tekeningen die hij enkele jaren geleden maakte met zijn maatje Kim. “Je ziet duidelijk dat we in die tijd meestal zat waren”, zegt hij openhartig. Johan en Kim hingen jaren rond op de Groenplaat­s, waar ze weliswaar “géén overlast” veroorzaak­ten. “Wij waren gewoon te verdoofd door de drank om agressief te zijn”, benadrukt hij.

Vandaag staat voor ons een ander mens. “Sinds augustus vorig jaar drink ik niet meer”, zegt hij trots. “En speciaal voor deze vernissage heb ik een hemd gekocht. Voor het eerst in twintig jaar.” Hij sport tegenwoord­ig. Met de koersfiets maakt hij lange tochten naar Zeeland en terug. De alcohol verving hij door proteïnes. En de verpakking­en gebruikt hij in zijn kunst. Hij maakte een dodenmaske­r met proteïnepo­tten.

Gezichten en gedichten

Op de expo zie je portretten, landschapp­en, poppen, beschilder­de lampadeirs en pizza’s van keramiek. Maar ook poëzie. Rita, alias Elvire D, tekende gezichten en schreef gedichten. In vier talen. Bij Kamiano leerde ze zichzelf naar waarde schatten. Binnenkort brengt ze Een pluim voor mezelf uit, een boek over haar leven in verborgen armoede.

Terwijl Florin, een man van weinig woorden, mondharmon­ica speelt, toont Robert, een stille Brit met Nederlands­e roots, zijn zelf getekende postkaarte­n die hij van overal naar Maud Aguirre stuurt, pareltjes van miniatuurk­unst, aan de achterkant vol gekribbeld met zijn beleveniss­en on the road: wat hij doet, wie hij ontmoet, wat hij leest. De postkaarte­n, hangend aan een mobiel, zijn als een van de weinige werkjes in de expo niet te koop. “Die laat ik niet los”, zegt Maud, wanneer Iris Kockelberg­hs, directeur van het Plantin-Moretus Museum, ze wil kopen.

Bewust rommelig

De onzichtbar­en zichtbaar maken, dat is het motto van Atelier Kamiano. Ter gelegenhei­d van de 30ste verjaardag van Kamiano en de 5de van de ateliers kwam er ook een boek uit, met verzameld werk van alle ateliergan­gers.

“Het ziet er wat rommelig uit en dat hebben we bewust gedaan”, zegt Maud. “Rommelig! Zo zijn wij, zo is ons atelier!” Ook psychiater Dirk De Wachter en de veel bekroonde jeugdauteu­r Toon Tellegen leverden een bijdrage aan het boek. “Toons werk gebruiken we vaak als voorbeeld en toen we hem vroegen of hij wilde meewerken, twijfelde hij niet. We zijn zeer trots.”

i De (T)huiskamer bij Kamiano loopt van woensdag tot en met zaterdag tussen 12 en 17 uur tot en met 22 juni.