Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Niet willen werken” is niet altijd het probleem
Migratieachtergrond
“Ik kan niet voorspellen wanneer ik een goede dag heb en wanneer een slechte. Dat valt moeilijk bij werkgevers” Alexandra Rutten
Langdurig werkloze
Hetbeperkenvandewerkloosheidsuitkeringindetijdiseenhotpolitiektopic.Maar‘nietwillenwerken’isnietaltijdhetprobleem,zo toont de christelijke vakbond ACV, die een jaar lang vijf langdurig werklozen volgde in hun zoektocht naar werk.
“Ze hebben me altijd gezegd dat ik niets zou kunnen. Mijn IQ is te laag, ik ben te traag en ik zou geen diploma halen.” Aan het woord is de 32-jarige Karen Van Gaever. De jonge vrouw heeft een autismespectrumstoornis. “Ik heb hard gewerkt om tegen die vooroordelen in te gaan. Ik heb mijn middelbaar diploma gehaald en ik heb daarna ook mijn technisch diploma webdesign gehaald. Ik kan dus wél iets. Alleen hebben werkgevers wat meer geduld nodig met mij en dan bots ik op muren.”
Karen is één van de vijf Vlamingen die door Visie, een partnerorganisatie van ACV, voor een documentaire een jaar lang gevolgd werd in haar zoektocht naar een job. Net als Alexandra Rutten (29): ook op zoek naar een job, maar chronische hoofdpijn maakt het heel erg moeilijk. “Toen ik 14 jaar werd, begon ik hoofdpijn te krijgen. Als gevolg van een implantaat in mijn hoofd dat ik als premature baby heb gekregen. Het implantaat is toen vervangen, maar werkt anders. Sindsdien heb ik elke dag hoofdpijn, soms zeurend in de achtergrond en op andere dagen kan ik niets meer.”
Volgens het jaarverslag van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA) waren er in 2023 141.238 mensen die al langer dan 2 jaar werkloos zijn. Voor Vlaanderen gaat het om 42.744 mensen, voor Brussel om 37.346 mensen. “Het is vandaag weer heel actueel om te zeggen dat we de werkloosheid moeten beperken in de tijd. Maar als je eens gaat praten met in plaats van over deze mensen, krijg je een heel ander verhaal”, zegt Stijn Gryp, nationaal secretaris van ACV. Volgens de vakbond zijn er enkele grote groepen die in deze situatie terechtkomen: mensen met een migratieachtergrond, mensen die wat ouder zijn en mensen met een arbeidsbeperking. “Maar het zijn geen profiteurs.”
Het is een discussie die Karen, met een uitkering van ongeveer 700 euro, herkent. “Mijn papa vindt dat de werkloosheid in de tijd beperkt moet worden. Wij hebben daar al vaak over gebabbeld. Voor mij is het zelfs een motivatie geworden om binnen de twee jaar werk te vinden. Ik wil namelijk aanvaard worden op de normale arbeidsmarkt. Sinds de opnames heb ik ook echt mijn droomjob gevonden. Als datacontroller kon ik aan de slag bij Bank Van Breda en als het van mij afhangt, zou ik daar voor de rest van mijn leven kunnen zitten.”
Ondanks de pijn probeert ook Alexandra een zinvolle job te vinden. “Maar dat is lastig”, zegt ze. “Ik kan namelijk niet voorspellen wanneer ik een goede dag heb en wanneer een slechte. Bovendien zie je niets aan mij: mensen zien niet dat ik altijd pijn heb. En dat valt moeilijk bij werkgevers. Het komt er dus op neer dat ik nog nooit een vaste job heb gehad. Het vrijwilligerswerk dat ik al zeven jaar doe, vind ik fantastisch maar ik wil uiteraard ook iets meer doen. Ik kan ook niet leven van mijn uitkering van 500 euro per maand. Gelukkig ben ik nu wel kunnen starten met een studie uitvaartassistente.”
Pijnpunten
De docu raakt ook pijnpunten in onze arbeidsmarkt aan. Werklozen worden van begeleider naar begeleider gestuurd, brieven worden niet beantwoord en sollicitanten krijgen weinig of geen feedback. Ook worden ze maatschappelijk of via de RVA vaak op de vingers getikt en dreigen ze hun uitkering kwijt te raken. Gryp: “Ik hoop echt dat mensen hiernaar kijken en beseffen: deze mensen doen alles wat er van hen verwacht wordt. Als ze dan géén werk vinden, ligt het aan de arbeidsmarkt en dan moeten we dáár op werken.”