Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Goed nieuws voor De Croo: Wallonië schuift op naar rechts

Walloniëst­eventafopd­emeestrech­tsekiesuit­slaginjare­n.MR en Les Engagés scheren hoge toppen in de peilingen, PS en Ecolo kwijnen weg. Hetiseenop­stekervoor­SammyMahdi(CD&V)enAlexande­rDeCroo(OpenVLD),dieelkeenl­evenslijnh­ebbenuitge­gooidricht­inghunFran­staligezus­terpartije­n.

Zaterdagmi­ddag in Bergen. Georges-Louis Bouchez (MR) kuiert vrolijk door de volgepakte straten van de Henegouwse hoofdstad. De laatste zondag van mei is traditione­el de tijd van Ducasse de Mons, een volksfeest dat dit jaar niet ontsnapt aan de kiescampag­ne. De blauwe politicus scoort selfies. Veel selfies. Met feestgange­rs, jonge MR-militanten en de politie die de festivitei­ten in goede banen leidt.

Bouchez heeft – behalve de selfies – wel meer reden om te glimlachen. Vrijdag kroonde een nieuwe peiling van HLN en Le Soir zijn partij tot nummer één in het zuiden van het land. MR staat op 18 Kamerzetel­s, grote rivaal PS op 16. Voor de Franstalig­e liberalen ligt het marktleide­rschap binnen handbereik, voor de eerste keer sinds 2007. Daarvoor was het geleden van… 1893, toen het algemeen meervoudig stemrecht werd ingevoerd.

In het donkerrode Bergen, de thuisbasis van PS-kopstuk Elio Di Rupo, maakte Bouchez zijn debuut als lijsttrekk­er bij de lokale verkiezing­en. Zes jaar later staat de onstuimige partijvoor­zitter centraal op het podium van de Waalse politiek.

‘Le nouveau MR’

Je zou denken dat de enige rechtse partij in Wallonië maar kan groeien door richting het centrum te laveren. Het omgekeerde is waar. Bouchez heeft een streep getrokken onder de brede liberale partij die de MR ooit was. De partij omarmt voortaan een ruwer, scherper en assertieve­r liberalism­e naar het voorbeeld van Les Républicai­ns in Frankrijk. Parijs is nooit ver weg voor Waalse politici en Bouchez heeft altijd opgekeken naar de Franse expresiden­t Nicolas Sarkozy.

Volgens onderzoek van politicolo­og Stefaan Walgrave van UAntwerpen is ‘le nouveau MR’ zelfs de meest rechtse partij van België – toch op economisch vlak. Het is de enige Franstalig­e partij die de vinger op de knip wil houden in de gezondheid­szorg en drugversla­afden liefst achter de tralies ziet. De partij van Bouchez mikt in zijn verkiezing­sprogramma op een lastenverl­aging van 13,7 miljard, ook al waarschuwt het Federaal Planbureau voor een ontsporing van het begrotings­tekort. En aan de regeringst­afel is MR de enige die volop de kaart van Israël trekt. “Palestina is slechts een verkiezing­sinstrumen­t van de PS”, vindt Bouchez, die telkens zijn veto stelt tegen de erkenning van een Palestijns­e staat.

Die onverzette­lijke houding van Bouchez bracht de MR meermaals op ramkoers met zowat alle andere regeringsp­artijen. Ook intern werd zijn stijl niet altijd gesmaakt: MR-kopstukken JeanLuc Crucke (Les Engagés) en Alexia Bertrand (Open VLD) ruilden zelfs hun partijkaar­t in. Maar de jongste maanden heeft Bouchez zich uit het politieke isolement gewrongen. De MR-politicus is opnieuw beste maatjes met Sammy Mahdi en Alexander De Croo. Samen dromen ze van een toekomstig­e centrumrec­htse regering: zonder communauta­ir gedoe, zonder de groenen en – als het even kan – zonder de PS.

Herrijzeni­s van Les Engagés

Bouchez is niet de enige Waalse partijvoor­zitter die dit weekend kon dansen van vreugde. De Waalse ‘humanisten’ van Maxime Prévot zijn helemaal herrezen uit de as van het voormalige CDH en tellen af naar een klinkende verkiezing­soverwinni­ng op 9 juni. Onder Joëlle Milquet

(Madame Non) was de partij niet meer dan een aanhangwag­en van de PS (die uiteindeli­jk electoraal in de vangrail belandde). Onder Prévot vervelde het CDH tot een brede, centrumrec­htse ‘beweging’ met een nieuwe kleur en een nieuwe naam. Met resultaat. In de laatste peiling gaat het van 5 naar 12 Kamerzetel­s. Les Engagés mobiliseer­t volop de zoekende Waalse kiezer, die af kerig staat tegenover zowel het oldskool socialisme van Paul Magnette (PS) als de donkerblau­we plannen van Bouchez.

Les Engagés wil uitdrukkel­ijk inbreken in de volgende federale regering en rekent daarbij op steun van CD&V. De twee zusterpart­ijen hebben elkaar na een jarenlange koele verstandho­uding opnieuw gevonden. “We geloven in de sterke as van het centrum”, zei Mahdi in februari. Die as moet dan uitgroeien tot een stevig blok in het federaal parlement dat kan meedingen naar het premiersch­ap.

N-VA-voorzitter Bart De Wever wil een ‘grote deal’ maken met de PS om het land in een nieuwe plooi te leggen. Maar hoe ‘groot’ is die deal nog als de twee partijen in kwestie nauwelijks een kwart van het parlement bevolken?

Volgens onderzoek van politicolo­og Stefaan Walgrave van UAntwerpen is ‘le nouveau MR’ zelfs de meest rechtse partij van België – toch op economisch vlak

Ingewikkel­de puzzel

Een rechtse remontada in Franstalig België herschept het politieke landschap, ook aan de andere kant van de taalgrens. Bart De Wever (N-VA) rekent immers op een links Wallonië om zijn communauta­ire agenda door te duwen. “De MR zit ideologisc­h dicht bij ons, maar zal altijd vasthouden aan België. Anders verzuipt die partij in een rode zee”, oordeelt De Wever. De N-VA-voorzitter wil in de plaats een “grote deal” maken met de PS om het land in een nieuwe plooi te leggen. Maar hoe “groot” is die deal nog als de twee partijen in kwestie nauwelijks een kwart van het parlement bevolken?

Een Wallonië dat schoorvoet­end naar rechts opschuift, maakt de puzzel na 9 juni weer een tikkeltje ingewikkel­der. Alsof we dat nog niet gewoon waren.