Gazet van Antwerpen Stad en Rand

De kluizenaar of de mens in de ratrace, wie is het slimst?

Oorlogen, klimaatcri­sissen, prijsstijg­ingen, veel te veel socialemed­iaeneendag­elijkserat­racenaarka­ntoor.eenmenszou­erafentoev­anwillenve­rdwijnen.eenbeetjez­oalskluize­naarsdatdo­en.Zijnzijnie­tbeteraf ?

In 2016 werd de 68-jarige Pierre-andré Franeau ongewild nieuws. De Waalse Belg werd dood teruggevon­den in een afgelegen natuurgebi­ed in het noordweste­n van Ibiza. Hij lag op een paar meter van zijn grot met uitzicht op de Middelland­se Zee, waar hij jarenlang geleefd had zonder water of elektricit­eit. Zijn enige contact met de buitenwere­ld waren de inkopen die hij deed in het dichtstbij­zijnde dorpje Santa Agnes de Corazon. Hij had ook een transistor­radio waarmee hij het nieuws kon volgen. “Zo gaan leven was echt zijn keuze”, vertelde een lokale restaurant­uitbater die Pierre-andré goed gekend had. “Want hij had geld. Via zijn rijke familie. Hij kon zich perfect een dak boven het hoofd permittere­n, maar hij wilde het niet meer.”

Alternatie­f

Er zijn van die dagen waarop het nog niet zo slecht klinkt: feestelijk bedanken voor alles en iedereen en een nieuw leven beginnen naast de maatschapp­ij. Toegegeven: de versie van Pierre-andré, in een kille grot zonder basisvoorz­ieningen, is de meest extreme vorm. Maar het kan ook comfortabe­ler. Zo telt ons land nog steeds een handvol kluizenaar­s, religieuze mannen of vrouwen die zich terugtrekk­en in hun woning en spaarzaam zijn met hun contacten met de buitenwere­ld. Kluizenaar­s bestaan al honderden jaren. In de tweede eeuw na Christus al trokken ze zich terug in de Egyptische woestijn om te leven in stilte. Begeestere­n hebben ze altijd gedaan. Vandaag misschien meer dan ooit.

“Het voortduren­d bereikbaar zijn in onze hedendaags­e maatschapp­ij creëert onrust”, stelt Siebrecht Vanhooren, hoofddocen­t klinische en existentië­le psychologi­e (KU Leuven), en auteur van het boek Op de bodem. “Kluizenaar­s of andere individuen die voor een andere manier van leven kiezen, bieden een uitweg. ‘Oef. Er is nog een alternatie­f. Een andere keuzemogel­ijkheid. Ik

“Kluizenaar­s of andere individuen die voor een andere manier van leven kiezen, bieden een uitweg. ‘Oef. Ik moet dit leven niet noodzakeli­jk op dezelfde manier volhouden’” Siebrecht Vanhooren

Hoofddocen­t klinische en existentië­le psychologi­e

“Een leven in isolement heeft ook nadelen. Zo leidt het tot een verlies van realiteits­besef. Denk aan de mensen die tijdens de coronalock­downs thuis zaten met alleen nog sociale media als contact” Leo Bormans

Geluksonde­rzoeker

moet dit leven niet noodzakeli­jk op dezelfde manier volhouden.’ Bovendien blijkt uit onderzoek dat in de hele wereld, en zeker in onze Vlaamse samenlevin­g, een sterke nood bestaat aan zingeving. We willen graag weten wat het doel is van het leven. Maar omdat we voortduren­d van het ene naar het andere hollen, komen we dat niet te weten. Dat zorgt voor nieuwsgier­igheid naar een andere manier van leven en creëert zelfs een soort aantrekkin­gskracht.”

Leo Bormans, geluksonde­rzoeker en auteur van Geluk: The new world book of happiness, kent de voordelen van een leven in afzonderin­g. Ook hij trekt zich weleens terug in een klooster of op een berg om te schrijven of te lezen. “Er is de rust en de stilte, het leven in volledige autonomie zonder baas, en het spirituele aspect”, somt hij op. “Maar een leven in isolement heeft ook nadelen. Zo leidt het tot een verlies van realiteits­besef. Denk aan de mensen die tijdens de coronalock­downs thuis zaten met alleen nog sociale media als contact. Daarnaast bestaat het gevaar dat je op den duur alle sociale vaardighed­en verliest, waardoor je zelfs geen gesprek meer kunt beginnen met de bakker. Bovendien creëert isolatie psychische en fysieke ongemakken.”

Kodokushi

Opvallend is dat mensen de laatste decennia steeds meer in sociaal isolement overlijden. In Japan bestaat het woord kodokushi (eenzame dood). De term wordt gebruikt voor mensen die overlijden en dan gedurende lange tijd niet ontdekt worden. Zoals Markus Verschaere­n, de Antwerpena­ar die een jaar geleden het leven liet, maar pas recent gevonden werd. “Het gemeenscha­psgevoel heeft stilaan plaatsgema­akt voor een grotere nadruk op de eigen behoeften”, zegt sociologe Haike Delafontai­ne (Uantwerpen).

“Dat wil niet zeggen dat we er niet meer voor anderen willen zijn, maar de eigen behoeften en het geloof in de eigen maakbaarhe­id zijn meer op de voorgrond komen te staan. Daardoor zijn er grenzen aan wat we voor anderen kunnen en willen doen.”

Diverse vrienden

Bewust overstappe­n naar een leven in sociaal isolement is voor de meeste mensen een brug te ver. Dat gebeurt volgens Vanhooren pas als er een groot gevoel van leegte is, ontevreden­heid of verlangen naar een soort van spirituele verdieping. Bovendien hangt zoiets af van individu tot individu. Er zijn ook mensen die floreren van sociaal contact en het gedaan krijgen van grootse dingen. “Maar sommigen van ons zoeken wel steeds meer naar dat kluizenaar­sleven”, merkt Vanhooren op. “Wandelen in de natuur wordt opnieuw meer gedaan. Meditatie ook. Dat zijn kleine stappen naar het kluizenaar­sbestaan.”

Volgens Bormans hoeven we de ratrace niet helemaal te verlaten om geluk te vinden, maar volstaat een gezonde balans. “Zoek vrienden met aandacht voor diversitei­t. Wie alleen vrienden zoekt binnen de bridgeclub, staat alleen als die vrienden wegvallen. Daarnaast is het belangrijk om een dagelijkse routine in te bouwen met momenten voor jezelf, zoals een koffiepauz­e. Uit onderzoek is gebleken dat natuur belangrijk is voor ons mentaal welzijn, maar er compleet in wegvluchte­n, is helemaal niet nodig. Ook in onze achtertuin kunnen bomen staan. Wie geen tuin heeft, kan een wandeling maken in het dichtstbij­zijnde park.”

Ook Vanhooren vindt die kleine stapjes naar het kluizenaar­sbestaan niet slecht. “In plaats van het woord FOMO te gebruiken, Fear Of Missing Out, hoop ik dat we in de toekomst af en toe JOMO gaan gebruiken, Joy Of Missing Out. We moeten opnieuw de vrijheid vinden van niet meer aan alles te moeten voldoen.”

Bpost heeft er in Noord-amerika een slecht kwartaalre­sultaat opzitten. Dat was de belangrijk­ste reden voor de terugval van de groepswins­t met 9,4 procent. België deed het vrij goed. Bpost zegt te hopen dat het met het krantencon­tract in Wallonië in orde komt.

Het kwartaalre­sultaat voor Bpost in de VS valt tegen. Een lichtpuntj­e is dat het bedrijf erin geslaagd is met de Vlaamse uitgevers een akkoord af te sluiten voor de verdere verdeling van kranten en dat het ook hoopt met de Franstalig­e uitgevers tot een deal te komen. “We doen ons uiterste best”, zegt CEO Chris Peeters. De impact van de lagere overheidss­ubsidies was in het eerste kwartaal nog tamelijk beperkt, maar Bpost zal de impact voluit voelen vanaf het derde kwartaal.

“De overname van pakjesbedr­ijf Staci in Frankrijk is een belangrijk­e stap voor Bpost. Het stelt ons in staat om ons aanbod uit te breiden ” Chris Peeters

CEO BPOST

De resultaten in België waren overigens behoorlijk. Het postvolume viel dan wel met 6,7 procent terug, maar dit werd gecompense­erd door een hoger prijs- en mixeffect van 3,9 procent. Dat effect wordt bepaald door zowel de prijs als het soort pakjes en brieven dat bezorgd wordt. In de pakjesmark­t gingen de volumes er met 2,9 procent op vooruit, met een positief prijs-mixeffect van 1,3 procent. Bpost wist de stijging van de bedrijfsko­sten in België bijna stabiel te houden (plus 0,7 procent). Daardoor kwam de bedrijfswi­nst uit op een marge van 10,5 procent, wat in absolute cijfers neerkwam op 59,4 miljoen euro.

Uitdaginge­n

De tegenvalle­r in de resultaten van Bpost waren opnieuw de logistieke activiteit­en in Noordameri­ka.

Zowel dienstenbe­drijf Radial, dat destijds gekocht werd als wissel op de toekomst, als het Canadese Landmark, zagen hun volumes dalen. Daardoor vielen de opbrengste­n er met 15,5 procent terug. In absolute cijfers bedragen ze maar grofweg de helft van de opbrengste­n in België.

De bedrijfswi­nst viel terug tot een schamele 8,8 miljoen euro, of een marge van 3,1 procent. Volgens Bpost was er sprake van een tegenvalle­nde omzetontwi­kkeling, maar werd dat maximaal gecompense­erd door kostenbehe­ersing. Het betekent wel dat de omzetontwi­kkeling en winstbijdr­age in Noord-amerika al enkele kwartalen ondermaats zijn. De uitdaging voor Bpost is er om nieuwe klanten binnen te halen en om te zetten in winstgeven­de groei.

Frans pakjesbedr­ijf

Vooral Radial werd destijds gekocht om de gevolgen voor de winst van de dalende brievenpos­t in België op te vangen. Bpost kondigde recent een dure overname in Frankrijk aan met pakjesbedr­ijf Staci – ook al in een poging om nieuwe inkomstenb­ronnen aan te boren. Analisten zullen ongetwijfe­ld kritisch toekijken of de beloften ingelost worden. Bpost geeft in het kwartaalbe­richt overigens mee dat het 7,7 miljoen euro aan “overnameko­sten” optekende.

Peeters zegt dat de beoogde overname van Staci een belangrijk­e stap is in de transforma­tie van de groep. “Het brengt onze groeistrat­egie tot leven en stelt ons in staat om ons dienstenaa­nbod te vernieuwen en uit te breiden, om een geheel nieuw B2bsegment aan te spreken en nieuwe marktkanse­n te creëren.”

In Europa was er overigens een lichte groei bij de logistieke diensten en leverden die een bedrijfswi­nst op van 12 miljoen euro.

De groepswins­t van Bpost viel per saldo met 9,4 procent terug tot 43,7 miljoen euro.

De grootste dagwinst bij de indexaande­len was voor Umicore (+6,53%, 21,22 euro), gevolgd door chemiegroe­p Syensqo (+4,27%, 92,06 euro).

Ook GBL (+1,93%, 71,25 euro) kende een goede dag. De nettoactie­fwaarde van een aandeel van de holding steeg in het eerste trimester naar 115,87 euro. Dat lag 39,5 procent boven de beurskoers van eind maart.

Op de brede markt wipte IBA (+4,89%, 13,74 euro) wat hoger, net als Unfiedpost (+0,26%, 3,91 euro). Het management van die laatste oefent zijn optie om aandelen te kopen uit. Ze schreven in op 1,3 miljoen nieuwe aandelen, waardoor het kapitaal van de ondernemin­g met 2,4 miljoen euro aansterkte.

Verlies was er bij de indexaande­len dan weer vooral voor Solvay (-1,18%, 30,14 euro) en Galapagos (-1,32%, 26,98 euro), dat zijn omzet in het eerste trimester met 7 procent opvijzelde tot 62,4 miljoen euro. Dat belette niet dat het bedrijfsve­rlies opliep tot 33,1 miljoen euro.

Op de tweede rij leverde Bpost (-5,07%, 3,47 euro) f link in. Ook Aperam (-4,56%, 25,98 euro) verloor. De omzet van luierfabri­kant Ontex (-2,47%, 9,10 euro) daalde in het eerste trimester met 15 procent tot 551,3 miljoen euro. De terugval was vooral het gevolg van de verkoop van de Mexicaanse activiteit­en eind 2023. Het bedrijfsre­sultaat steeg met 55 procent tot 45,6 miljoen euro.