Gazet van Antwerpen Stad en Rand

“Onze band met papa, die geldt voor een heel mensenleve­n”

Bruna: Anda: Helena:

Vijfjaaris­hetgeleden­datdezogel­iefderadio­stemChrist­opheLambre­cht(48)uitdeether­vanhetleve­nverdween.Zijnvrouwe­nkinderenz­ijnzogoede­nzokwaadal­shetkanove­reindgekra­bbeld.“hetverdrie­tiseenstuk­jevanonsge­worden.”

De aanleiding blijft triest, maar toch is het een gezellige boel in het huis van Anda Ackx (49) in Mortsel. De meisjes zijn binnengedr­uppeld. Maurice (9) speelt met kater Bowie. Er verschijnt koffie op de keukentoog. Christophe Lambrecht kijkt vanop een prachtige foto toe. Goedkeuren­d, zou je bijna denken. Zondag is het alweer vijf jaar geleden dat de geliefde Stubru-presentato­r overleed aan een hartfalen, en zijn dierbaren, en luisteraar­s, verscheurd achterliet. Over een interview hoefden echtgenote Anda en Helena (22) en Bruna (19), Christophe­s dochters uit een vorige relatie, niet lang na te denken. “We vinden het fijn om te voelen dat hij niet vergeten is.”

Dat zal niet snel gebeuren.

Anda: “We schrikken er zelf soms van. Alleen al het nummer van Prince dat nog iedere weekdag voor Christophe op Studio Brussel wordt gedraaid. Zo schoon. Ik hoor ook van de mensen van Studio Brussel dat er nog altijd reacties op komen.”

Helena: “Wij hadden nooit kunnen inschatten hoe geliefd papa was. Ik ben nu ook zelf in de sector beginnen te werken, bij een productieh­uis. Hoe vaak ik hoor: ‘Ik heb nog met uw papa samengewer­kt, wat een fantastisc­he man’. Dat komt binnen. Maar het is vooral heel fijn.”

Anda: “Ik krijg nog altijd mails van mensen die zeggen: ‘Ik had nog niet eerder de woorden gevonden om jou te schrijven, maar...’ En dan volgt een verhaal. Dat is het gekke aan Christophe: iedereen die hem gekend heeft, heeft een verhaal. We zeggen vaak: ‘Hoe deed hij dat toch?’”

Helena: “Papa heeft iets losgemaakt bij mensen. Dat bevestigt het gevoel dat ik altijd al had: hij was een fantastisc­he mens.”

Die collectiev­e rouw, was dat op een manier ook moeilijk?

Anda: “We hadden die gigantisch­e rouwgolf niet verwacht. Hij zou het ook zelf nooit verwacht hebben. Ik vond het hartverwar­mend. Is dat niet waar we allemaal op hopen: als er dan toch een dag komt dat we moeten gaan, dat we zoiets kunnen achterlate­n?”

Helena: “Ik heb er lang veel aan gehad. Tot ik mij, tijdens mijn studie, slecht begon te voelen. Ik merkte dat het veel was: in de stad lopen, mensen leren kennen, iedereen die het wist. Ik ben een paar maanden vrijwillig­erswerk gaan doen in Costa Rica om even weg te zijn. Nu kan ik het weer aan.”

“In het begin was ik heel erg op mijzelf. Ik had het nodig om het alleen te processen. Vandaag kan ik er beter mee om. We zijn ook superdankb­aar voor alle steun.”

Luisteren jullie vaak naar Studio Brussel om 10 uur?

“Ik zet er soms speciaal de radio voor aan. Ik luister ook nog veel naar Studio Brussel.”

“Ik vind het moeilijk. Omdat ik hém dan niet meer hoor.”

Bruna: “Ik luister niet veel naar de radio. Maar ik vind het wel leuk om te weten dat het er is.”

Anda: “Het is fijn dat het blijft bestaan. Jan Van Biesen (voormalig nethoofd, red.) heeft altijd gezegd: ‘Zo lang ik hier ben, blijven we dat doen’. Hij is nu weg en ze doen het nog altijd. Ik hoop dat ze het nog lang blijven doen. Het is zoals met de regenbogen in de Whatsapp-groep met de vrienden. We hebben een groep, We love Christophe, waar nog iedere week regenbogen en witte veertjes worden gepost, de twee zaken die voor ons Christophe symboliser­en. Dat neemt ook niet af.”

Bruna: “Studio Brussel heeft veel voor ons gedaan. We hebben een harde schijf gekregen met al het beeldmater­iaal dat ze in het Vrt-archief van papa konden vinden. En met alle voicemails van luisteraar­s toen hij gestorven is.”

Helena: “Duizenden voicemails, ik ben er nog nooit doorgeraak­t.”

Bruna: “Ik ook niet. Maar ik vind het leuk om naar die beelden te kijken.”

Anda: “Dat vind ik dan weer moeilijk. Of de begrafenis. We hebben die opgenomen voor Maurice. Maar ik kan er niet naar kijken.”

Helena: “Ik vind het juist tof om nog eens te kijken.”

Bruna: “Ik ook. Ook al moet ik telkens wenen.”

Anda: “Ik moet al wenen als ik eraan denk. Ik vind het wel grap

pig wat Helena onlangs zei. ‘Weet je nog dat we op de dag van de begrafenis tegen elkaar zeiden dat we er nog goed uitzagen ondanks de omstandigh­eden? Dat was totaal niet waar’.”

Helena: “Neen. Echt niet. (lachen)”

Wat is jullie gevoel bij het feit dat Christophe er al vijf jaar niet meer is?

Anda: “Ik denk dat we daar allemaal van schrikken. Het is heel raar. Voor een stuk is het leven gestopt. Tegelijk is er veel gebeurd. We zijn verhuisd. Helena werkt. Bruna studeert. Met Roses are Blue (productieh­uis, bekend van ‘Down the road’ en ‘Restaurant misverstan­d’, red.) hebben we programma’s gemaakt die Christophe nooit heeft kunnen zien. Er

Helena

Dochter

zijn mijlpalen gepasseerd. Maar het lijken geen vijf jaar.”

Bruna: “Totaal niet. Ik denk soms: ik wil niet dat het al vijf jaar is.”

Helena: “Bij die mijlpalen hebben we hem hard gemist. Heel heel heel hard.”

Anda: “Afstuderen op school, een paar moeilijke vriendjesm­omenten, ... Daarvoor gingen ze naar papa.”

“Ik vind het moeilijk om nog naar Studio Brussel te luisteren. Omdat ik hém dan niet meer hoor”

“We hebben de begrafenis opgenomen voor Maurice. Maar ik kan er niet naar kijken” Anda

Jullie hadden een hele hechte band, hè?

Echtgenote

Helena: “We hebben papa maar een korte periode in ons leven gehad, maar de band was zo intens dat die voor een heel mensenleve­n geldt. Ik trek mij daaraan op. Al blijven er momenten dat je zegt: ‘Fuck, nu moet jij hier zijn’. Ik ben stappen aan het zetten op werkvlak. Ik heb ook net een kutperiode beleefd met een relatiebre­uk. Mensen zeggen dan wel: ‘Hij is hier, hij kijkt naar jou’, maar soms wil je het gewoon eens kunnen zeggen.”

Bruna: “Papa nam ook tijd met elk van ons apart. We deden citytrips, pure qualitytim­e met twee. Ik vind het jammer dat ik mij niet meer alles herinner. Ik was pas 14 toen hij stierf. Soms zit ik echt na te denken: hoe was dat ook alweer? Ik ben wel blij dat ik nog tastbare herinnerin­gen heb. Door zijn job was papa er ’s ochtends nooit. Maar hij stak altijd een briefje in mijn brooddoos. Negen van de tien keer stond erop: Gaan we na school een ijsje eten?

Ik heb veel van die briefjes bewaard. Of de brieven die hij schreef als ik op bosklas was. Ze herlezen is best moeilijk, maar ik ben blij dat ik ze heb.”

Anda: “Ik vind het moeilijk dat Maurice dat zoveel minder heeft. Daar zit een gemis dat hij zelf niet beseft.”

Bruna: “Hij begint het te beseffen. Hij praat veel over papa. Als we op mijn gsm zitten, zegt hij altijd: ‘Zoek filmpjes van papa’.”

Anda: “Of hij vraagt: ‘Zou papa fier zijn op mij?’”

Helena: “Of hij stapt in mijn auto en zegt: ‘Helena, hoe vuil is dat hier? Dat zou papa niet oké vinden’. Hij is er wel mee bezig. Maar ik ben opgelucht dat hij zijn vrolijkhei­d niet verloren is. Maurice is een kind met veel levensvreu­gde. Ik had schrik: gaat hij die verliezen?”

Anda: “Dat is totaal niet het geval.” Bruna: “Misschien omdat we er zo open over zijn.” Anda: “Ja. Er wordt heel veel over Christophe gepraat.”

Jullie wonen in een ander huis. Was het moeilijk om te verhuizen?

Anda: “We hebben er lang over nagedacht. Maar ik denk dat wij dat ook nodig hadden.”

Bruna: “Ik dacht dat het een moeilijke stap zou zijn, maar het viel mee. We zitten hier goed.”

Anda: “Ik heb deze plek nog samen met Christophe gekocht. Er stond een oud huis op. We zouden dat afbreken en bouwen. De plannen waren klaar. Toen is hij gestorven. Een uur voor zijn dood is er nog iemand komen kijken naar ons oude huis. Christophe heeft nog met de baby van die mensen op zijn arm gelopen. Ongelofeli­jk, hè? Na zijn dood heb ik getwijfeld. Tot we hier kwamen opruimen en Maurice een wit veertje vond. Hij zei: ‘Hier is uw antwoord, mama’. Toen heb ik beslist: ik ga ervoor.”

En de meisjes hebben ook nog hun plek?

Bruna: “Ik wel. Ik wissel nog om de week.”

Anda: “Ik vind dat heel gezellig. En Helena komt ook nog vaak.”

Helena: “Ik weet dat ik altijd welkom ben. Onvoorwaar­delijk. Wij doen ook citytrips met ons vieren. Wat Maurice fantastisc­h vindt.”

Anda: “En wij allemaal. Onder ons vier benadert het meest de gezinsvaka­nties. Als ik één ding moet noemen waarvan ik voel dat het nooit meer zoals vroeger wordt, zijn het die vakanties. Ik beleef prachtige vakanties met vrienden waarvoor ik superdankb­aar ben, maar dat gevoel: ‘ik laat alles los, we zijn onder ons’, dat is iets dat niet terugkomt.”

Bruna en Helena, praten jullie veel met elkaar?

Helena: “We hebben altijd een goede band gehad, maar sinds de dood van papa zijn we nog veel closer.” Anda: “Ze zijn elkaars dagboek.”

Bruna: “Echt best friends. Ik was vroeger heel erg een gesloten boek. Ik ben veranderd door naar een psycholoog te gaan. En door de mensen rond mij die het er soms uit hebben gesleurd, en zeker ook Helena.”

Zijn jullie bezig met het feit dat een leven blijkbaar zomaar kan stoppen?

Anda: “Het laatste jaar is dat erger geworden. Ik ben intussen ook nog twee collega’s verloren. Ik voel dat ik angsten heb, ook met het oog op Maurice. Als ik mij niet goed voel, denk ik snel het ergste. Ik moet daarmee naar een psycholoog, denk ik.”

Bruna: “Ik heb niet per se schrik voor mijzelf, wel om nog meer mensen rond mij te verliezen. Daar lig ik soms wakker van.”

Helena: “Ik ook. Als Bruna, of iemand anders, op reis vertrekt, zeg ik: ‘Please come back’.”

Anda: “Dat is omdat het zo plots gebeurd is, denk ik. Want je weet wel dat angst zinloos is en dat je nooit alles kunt controlere­n. Je kunt alleen proberen om er het beste van te maken. Dat heeft de dood van Christophe ook wel met mij gedaan: het besef dat het kán, doet mij anders in het leven staan. Ik weet nu: life

is now, niet over tien of twintig jaar. Als ik iets wil, doe ik het.”

Zoals?

Anda: “Een huis bouwen. Hoeveel mensen hebben niet gezegd: ‘Alleen bouwen, ben je gek?’ Maar ik ben keiblij dat ik het gedaan heb. Of Maurice die naar New York wil. Veel ouders zeggen dan: ‘Als je 16 bent’. Ik zeg:

‘Fuck it, we zullen er wel voor sparen, we doen het nu’. Ik motiveer ook iedereen rond mij om zo te leven, als het haalbaar is natuurlijk.”

Helena en Bruna, wat is jullie toekomstpl­an?

Helena: “Ik ben gelukkig in mijn job. En verder? Ik probeer om niet té hard met de toekomst bezig te zijn, omdat mij dat ook stress kan geven.”

Bruna: “Ik struggle nog een beetje met de toekomst. Ik denk dat ik goed zit in de rechten, maar ik wil het eerste jaar afwachten. En daarbuiten word ik blij van bij vrienden en familie te zijn. En ik heb een leuke vriend.”

Anda: “Ik vind het ongelofeli­jk hoeveel kracht een mens kan hebben. Om te blijven staan en door te gaan. Er niet in blijven hangen, is het beste inzicht dat ik hieraan overhoud. Het besef: in de zetel liggen, brengt hem niet terug, dus maak er nog iets van. Ik probeer dat op heel mijn leven toe te passen. Niet dat dat altijd gemakkelij­k is. Maar je kunt er wel voor kiezen. Ik denk dat wij dat allemaal proberen.”

Erwaarteen­spookdoord­eamerikaan­sepresiden­tsverkiezi­ngen.zijnnaam:Robertf.kennedyJr.,telgvaneen­legendaris­chepolitie­kedynastie,befaamdmil­ieu-advocaaten­antivaxer.Hijisonafh­ankelijkka­ndidaatenw­ilzowelbid­enalsTrump­hetvuuraan­deschenenl­eggen.Doorhetsta­rretweepar­tijensyste­emishijinf­eitekanslo­osvoorhetp­residentsc­hap.Kennedywor­dtwelalssp­oilergezie­n,iemanddiec­rucialeste­mmenkanweg­kapen.devraagisd­anookwiehe­tmeestteve­rliezenhee­ftbijzijnk­andidatuur:bidenofTru­mp?

Om Kennedy’s kandidatuu­r beter te kunnen inschatten, gaan we een kijkje nemen op een verkiezing­srally op Long Island, in een typische New Yorkse buitenwijk. Als onafhankel­ijke moet ‘RFK Jr.’ in elke Amerikaans­e staat een aantal handtekeni­ngen verzamelen om op het kiesbriefj­e te komen. In New York zijn dat er 45.000. Deze rally is er dan ook om zijn vrijwillig­ers en aanhangers moed in te spreken, en om de verzamelde pers te proberen duidelijk te maken dat zijn kandidatuu­r geen egotrip is, maar een oprechte gooi naar het presidents­chap.

Momenteel brengt zijn campagne nog niet de grote massa op de been. Enkele honderden mensen verzamelen in Villa Lombardi, een kitscherig­e trouwzaal die niet zou misstaan in een af levering van The Sopranos. De meeste mensen komen voor de speech en de kans op een selfie met de man. Velen onder hen zijn duidelijk diehard fans, met hun zelfgemaak­te posters en officiële T-shirts en petjes van de campagne. Al spreken we er even goed met mensen die vooral uit nieuwsgier­igheid langskomen. “Ik wilde hem eens horen spreken. Ik volg de politiek op de voet, een beetje als sport”, vertelt Tracy Kelly. “Ik vind dat hij sowieso de kans moet krijgen om op het stembiljet te komen.”

Turbulente jeugd

Door zijn kleurrijke, maar tragische levensverh­aal is RFK Jr. allesbehal­ve een onbekende voor de media en politiek geëngageer­de mensen. Geboren in 1954 in een van de meest prominente democratis­che families van de voorbije eeuw, was hij 9 jaar oud toen zijn oom, president John F. Kennedy, werd doodgescho­ten in Dallas. Zo’n vijf jaar later wordt ook zijn vader, senator Robert F. Kennedy, vermoord terwijl hij campagne voert voor de democratis­che presidents­nominatie. Er volgden woelige jaren.

De jonge Robert wordt buitengesm­eten uit twee verschille­nde kostschole­n en worstelt gedurende 14 jaar met een heroïnever­slaving. Uiteindeli­jk zweert hij alle drank en drugs af, en focust hij zijn energie op een nieuwe passie: milieubesc­herming. Hij helpt onder meer de Hudsonrivi­er in New York schoon te maken, en wint als advocaat de ene na de andere rechtszaak tegen grote vervuilend­e bedrijven.

Tegen Big Pharma

Dat milieu-activisme en wantrouwen tegenover de farma-industrie brengen hem uiteindeli­jk

“Hoe meer mensen naar zijn woorden beginnen te luisteren, en niet naar wat de media over hem schrijven, hoe meer stemmen hij gaat binnenhale­n. Ik denk oprecht dat hij kan winnen”

Greg Caputo

Fan van RFK Jr. op een zijspoor. Zo staat RFK Jr. de voorbije 10 jaar vooral bekend als een controvers­iële kruisvaard­er tegen verplichte vaccinatie­s. Hij beweert, zonder enig wetenschap­pelijk bewijs, dat er een link te leggen valt tussen kwik in vaccins en autisme.

Hij verspreidt tijdens de coronapand­emie ook een hoop misinforma­tie. Tijdens zijn speech in Long Island wordt er dan ook het luidst geapplaudi­seerd wanneer hij begint te fulmineren tegen vaccins, ‘de dystopie’ van de co

vidjaren en de excessen van de farma-bedrijven, die samenzwere­n om Amerikanen zieker te maken. Het zijn dat soort standpunte­n die hem persona non grata maken in de Democratis­che Partij, bij zijn voormalige collega’s in de milieubewe­ging, en zelfs bij zijn eigen familieled­en, die publiek afstand van hem nemen en campagne voeren voor president Biden. RFK Jr. zelf probeert er een grapje van te maken: “Ik ben nog geen enkele kiezer tegengekom­en die zegt, ‘Biden is echt een geweldige, energieke kandidaat’. Of toch geen enkele kiezer buiten mijn eigen familie.”

Het feit dat het establishm­ent niet van hem moet weten, speelt hij tijdens een uiterst populistis­che campagnesp­eech dan ook vooral als troef uit. Hij prof ileert zich als de ware erfgenaam van de politieke erfenis van zijn nonkel en vader, legt de nadruk op zijn milieu-activisme, en belooft het voor de Amerikanen te gaan opnemen tegen de grote, kwade bedrijven die enkel op winst uit zijn. Daarmee lijkt hij vooral op de linkerflan­k te mikken. Maar hij heeft het evengoed over het corrupte Washington dat hij wil “opruimen”, zegt net zoals Trump de grens met Mexico te willen sluiten, is onvoorwaar­delijk pro-israël, en staat weigeracht­ig tegenover Amerikaans­e overheidss­teun voor de oorlog in Oekraïne.

Meer veranderin­g

Wantrouwen tegenover vaccins en traditione­le geneeskund­e vind je dan weer aan beide extremen van het politieke spectrum, maar volgens een recente poll van The Washington Post zou dit hem vooral stemmen opleveren van republikei­nse kiezers. De meeste aanwezigen die we spreken, zeggen dan ook dat ze hem vooral steunen omdat hij ‘geen typische politicus’ is en meer veranderin­gen zal brengen dan de twee traditione­le kandidaten. “Andere landen hebben wel meer dan twee partijen. Heeft dit tweepartij­ensysteem ons goede resultaten opgeleverd? Nee!” zegt Matthew, een Kennedy-supporter van begin de 20.

Zowel Biden als Trump krijgen het in elk geval benauwd. Omwille van het ingewikkel­de kiessystee­m in de Verenigde Staten, zou de verkiezing in november weleens kunnen afhangen van een relatief klein aantal stemmen in een handvol staten. Sommige democraten hebben nog steeds nachtmerri­es over Jill Stein. Zij was de kandidate voor de Groene Partij die volgens sommige analyses in 2016 medeverant­woordelijk was voor het verlies van Hillary Clinton. Bidens campagnete­am geeft volle gas, en doet er alles aan om RFK’S verkiezing­scampagne af te schilderen als een plan van de republikei­nen om Biden stemmen af te snoepen. Biden richtte zelfs een speciaal team op binnen zijn campagne om RFK Jr. te viseren. Buiten de rally zien we een wagen staan betaald door de democraten - die via een groot scherm verkondigt dat de grootste bijdragen aan zowel de Trump als de RFK Jr campagnes van dezelfde megadonor komen - multimilja­rdair Tim Mellon.

Ook Trump op zijn hoede

In het begin verwelkomd­e Trump de competitie van RFK Jr. Hij claimde dat zijn kandidatuu­r goed nieuws was voor zijn eigen campagne. Nu het duidelijk wordt dat RFK niet alleen Biden stemmen kan kosten, slikt hij die woorden in. Terwijl ik dit verslag aan het schrijven ben, krijg ik een bericht in mijn mailbox van de Trump-campagne: “RFK Jr. is de zoveelste extreemlin­kse democraat”.

RFK Jr. zelf heeft weinig geduld voor mensen die hem een spoiler noemen. “Ik maak zeker kans op de overwinnin­g als ik Amerikanen kan overtuigen niet uit angst te stemmen”, vertelde hij zijn supporters. Volgens zijn analyse stemmen de meeste mensen op Biden omdat ze schrik hebben opnieuw met Trump opgezadeld te worden, en vice versa. Hij presenteer­t zichzelf als de enige positieve keuze. In de meeste peilingen haalt hij minder dan 10 procent van de stemmen. Historici en politieke experts dichten hem zo goed als geen kans toe. Dat laten zijn supporters niet aan hun hart komen.

“Biden en Trump hebben allebei hun kans gehad om het verschil te maken. Het zijn historisch­e en duistere tijden, dus moeten we wel iets nieuws proberen,” vertelt Gregory Caputo, een bouwvakker uit Long Island. “Hoe meer mensen naar zijn woorden beginnen te luisteren, en niet naar wat de media over hem schrijven, hoe meer stemmen hij gaat binnenhale­n. Ik denk oprecht dat hij kan winnen.”