Gazet van Antwerpen Stad en Rand

N-VA wil snijden in gezondheid­szorg, maar niet besparen

Zoals aangekondi­gd trekt de N-VA naar de kiezer met een plan om de begroting op te schonen. De miljarden willen ze vooral gaan halen in de gezondheid­szorg en de sociale zekerheid, wat de linkse partijen doet steigeren.

Het is de N-VA menens met haar plannen om in een minikabine­t sociaal-economisch­e hervorming­en door te voeren. Twee jaar moet die ploeg in het zadel zitten – zónder staatsherv­orming – om vooral de begroting fors te saneren. In een becijferd plan doen de Vlaams-nationalis­ten daar een eerste aanzet voor. De context is bekend. Als er niets gebeurt, explodeert het begrotings­tekort tegen 2029 tot 45 miljard euro, oftewel 6,4 procent van het bbp. De N-VA wil dat België voldoet aan de Europese regels en het tekort onder de 3 procent van het bbp brengt. Dat zou volgens de partij een structurel­e besparing van 18,2 miljard vragen.

Meest in het oog springt het voorstel van voorzitter Bart De Wever (N-VA) om de groeinorm voor de gezondheid­szorg te verlagen. Nu stijgt het gezondheid­sbudget met 2,5 procent boven op de index om de toenemende zorgnood het hoofd te bieden. In 2024 is die eenmalig verlaagd naar 2 procent. De N-VA wil hem nu in lijn brengen met de economisch­e groei – ongeveer 1,5 procent. Volgens de eigen berekening­en gaat het om een besparing van 4,5 miljard tegen 2029.

Huiveren

Bij de N-VA willen ze het beeld counteren dat ze besparen op de gezondheid­szorg. “Want er zal nog altijd meer geld gaan naar de zorg. We geven alleen minder dan andere partijen hebben vastgelegd, zodat de kosten de pan niet uitswingen.” Maar bij de socialiste­n noemen ze het wel degelijk een besparing. “Je kan de groeinorm niet verlagen zonder aan te geven wat je niet meer gaat doen. Rekening houdend met innovatie en de vergrijzin­g, is dit wel degelijk een besparing.”

Sowieso huiveren ze ter linkerzijd­e van het besparings­pakket van de N-VA. Want ook andere pijlers van de sociale zekerheid komen in het vizier. De Wever en co. stellen voor om de werklooshe­idsuitkeri­ngen – die ze ook willen beperken in de tijd – en leef lonen voorlopig niet meer te indexeren. Het kadert in hun voorstel om het verschil tussen werken en niet-werken steeds op 500 euro te houden. De hoogste pensioenen kunnen ook een indexspron­g slikken en de pensioenbo­nus wordt teruggesch­roefd. Opbrengst van het pakket besparinge­n in de sociale zekerheid: 11,8 miljard tegen 2029.

Dramatisch en onhoudbaar

Daarnaast wil de N-VA ook besparen op de overheid zelf, zo’n 3,7 miljard euro. Minder kabinetten, minder parlements­leden, weg met de senaat. Het zijn vooral symbolisch­e besparinge­n die goed klinken. De echte winst zit hem volgens de Vlaams-nationalis­ten in het snoeien van de subsidiest­romen. Daar zien ze 2,6 miljard marge. Daarnaast rekenen ze ook op een begrotings­evenwicht van elke rehoudbaar”, gio tegen 2029. Dat zou dan 4,1 miljard opleveren.

Alles samen wil de N-VA 20,8 miljard besparen. Een deel van dat bedrag zouden ze wel meteen gebruiken om nieuw beleid te voeren. Lastenverl­agingen ter waarde van 2,1 miljard bijvoorbee­ld. Of een injectie in de economie. Tegen 2029, het einde van de legislatuu­r, zou de begroting er op die manier 18,2 miljard beter moeten voor staan. “De situatie nu is dramatisch en onzegt begrotings­specialist Sander Loones (N-VA). “Eerlijkhei­d is nodig. Wanneer je wil genezen, moet je eerst erkennen dat je ziek bent.”

Over hoe de partij dit programma denkt te realiseren met de PS – die geen besparinge­n voorstelt maar 15 miljard euro nieuwe belastinge­n –, komt geen antwoord. Volgens De Wever moet het minikabine­t met de PS erin wel vanaf dag één na de verkiezing­en aan de slag.