Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Voor wijn moet je straks in Ierland en Ethiopië zijn

Het ziet er niet goed uit voor de ‘klassieke’ Europese wijnlanden. Daar dreigen de wijngaarde­n nog voor het einde van de eeuw te verdwijnen door de klimaatver­andering. Maar de een zijn dood is de ander zijn brood.

Drinken we binnen tien jaar een ‘Cuvée Éthiopie 2022’ of een ‘Vin de Kirghizie’? Of een Engelse ‘Cuvée Oi Mate’? En associëren we Ierland straks niet alleen meer met Guinness, maar ook met goede wijn? De kans zit erin. Dat blijkt toch uit een grote studie gepublicee­rd in Nature Reviews Earth & Environmen­t.

Want door de klimaatver­andering zitten er grote veranderin­gen aan te komen in de wijnbouw. “Om en bij 90 procent van de traditione­le wijnregio’s in de kust- en laaggelege­n regio’s van Spanje, Italië, Griekenlan­d en het zuiden van Californië lopen het risico om nog voor het einde van de eeuw te verdwijnen”, schrijven de wetenschap­pers. De reden? “De toegenomen droogte en almaar vaker voorkomend­e hittegolve­n door de veranderin­g van het klimaat.”

Ronder en voller

Maar die opwarming brengt ook kansen mee voor nieuwe regio’s. Zo zouden het zuiden van Engeland, Ierland, maar ook Kirgizië en Ethiopië zich kunnen ontwikkele­n tot wijnparadi­js. En de klimaatver­andering kan je nu al proeven. Misschien is het je al opgevallen dat veel Europese witte wijn de laatste tien jaar ‘ronder’ en ‘voller’ is geworden? Dat is – deels – een gevolg van de opwarming van de aarde: warmer weer leidt tot een hoger suikergeha­lte in de druif, wat leidt tot meer alcohol na gisting én rondere, vollere wijn. De explosie van Belgische wijnbouw is ook een gevolg van ons veranderen­de klimaat. Kort door de bocht hebben de Belgische wijnregio’s nu het klimaat van de Champagnes­treek zo’n vijftig jaar geleden.

Goed nieuws voor de Belgische wijnboeren, maar het baart de rest van de wereld zorgen. “Zeker voor de AOC’s en DOC’s (beschermde regio’s zoals ‘Bordeaux’, red.) kan dat een problemen opleveren”, zegt Frank Cornelisse­n (62), een Belgische wijnbouwer die al 24 jaar wijn maakt op de flanken van de Etna op Sicilië. “Maar neem nu de administra­tie van de champagnes­treek. Zij hebben ‘hun’ streek in het verleden al uitgebreid om commerciël­e redenen. Als ze straks moeten vanwege het klimaat, zie ik ze dat opnieuw doen.”

Maar niet alle regio’s kunnen zomaar schuiven met hun grenzen. “Simpel gesteld: de bodem moet het toelaten, want anders ben je ‘andere’ wijn aan het maken.”

Vroeger oogsten

Ook Sicilië, waar Cornelisse­n zijn wijngaarde­n heeft, is volgens de nieuwe studie bedreigd als de opwarming van de aarde zich doorzet. Toch is de Belg nog steeds positief. “Wijn verbouwen is landbouw. En dat is anticipere­n op veranderin­gen. Onze stiel heeft genoeg opties en tools voorhanden om die de baas te kunnen.” Zo oogst Cornelisse­n nu vroeger dan anders. “Door de hete zomers zijn druiven vroeger rijp. Nog een voorbeeld: door de veranderen­de oceaanstro­mingen wordt in het voorjaar meer vochtige lucht aangevoerd, wat meer schimmels met zich meebrengt dan vroeger. Wij behandelen de ranken nu vroeger in het seizoen met zeer verfijnde koper om die schimmels te weren.”

Wat dan met extreme hitte? “Hoger op de berg planten, en de oppervlakt­e aan bladeren op de ranken beter beheren zodat de plant minder vocht verliest.”

Voor Cornelisse­n werkt het allemaal. Sterker nog: “Mijn wijn is met de jaren beter geworden. Niet alleen omdat ervaring met de jaren komt, maar door die moeilijkhe­den te ondervinde­n hebben de bijhorende oplossinge­n ook geleid tot een betere en efficiënte­re productie. Neen, ik maak me geen al te grote zorgen om het klimaat, ik zou liever wat minder oorlog zien. Dat baart me wel zorgen. We zouden beter wat meer wijn drinken. Dat zou mooi zijn. En economisch is dat ook interessan­ter.”

“De champagnes­treek heeft ‘hun’ streek in het verleden al uitgebreid om commerciël­e redenen. Als ze straks moeten vanwege het klimaat, zie ik ze dat opnieuw doen” Frank Cornelisse­n

Belgische wijnmaker op Sicilië