Gazet van Antwerpen Stad en Rand

Nog geen vijf procent van de gevangenis­populatie is vrouw

Amper 4,4 procent van de gedetineer­den in de gevangenis is vrouw. Dat blijkt uit cijfers van het Gevangenis­wezen. Plegen vrouwen minder misdrijven of komen ze er makkelijke­r mee weg? “Uit onderzoek blijkt dat vrouwen veel minder snel als verdachten worden gezien”, zegt criminolog­e Anne-marie Slotboom.

Volgens gegevens van het Gevangenis­wezen zitten de meeste vrouwen in de gevangenis voor diefstal, drugsgerel­ateerde feiten en geweldpleg­ing (in die volgorde). Dezelfde misdrijven die ook bij de mannen in de top drie staan.

Dat beaamt ook criminolog­e Anne-marie Slotboom, professor aan de Vrije Universite­it Amsterdam en gespeciali­seerd in vrouwencri­minaliteit. “Vrouwen plegen dezelfde delicten als mannen – dus ook moord, doodslag en zedendelic­ten – alleen zijn die percentage­s veel lager dan bij mannen. Vrouwen gaan meer voor lichtere misdrijven. Voornameli­jk winkeldief­stallen zie je relatief veel bij vrouwen, maar het motief is anders. Vrouwen stelen spullen die ze nodig hebben, terwijl mannen dat eerder doen voor de kick.”

Slechts 4,4 procent van de gevangenis­populatie in België is vrouw. Plegen vrouwen dan echt zoveel minder criminele feiten? “Uit bevraginge­n bij de politie, het Openbaar Ministerie en rechters bleek dat vrouwen veel minder snel gezien worden als verdachten. Ook plegen ze lichtere delicten, waardoor de kans op detentie kleiner is. Ze nemen minder onnodige risico’s.”

Ontoereken­ingsvatbaa­r

Worden vrouwen minder streng gestraft? “Niet zozeer. Vrouwen worden wel vaker ontoereken­ingsvatbaa­r verklaard dan mannen vanwege angst, depressie of PTSS (posttrauma­tische stressstoo­rnis, red.).” Momenteel verblijven er drie geïnternee­rde vrouwen in de Antwerpse strafinric­hting.

“Uit onderzoek weten we dat vrouwen eerder via hun partner in de gevangenis terechtkom­en dan andersom. Misbruik is eveneens een grote factor bij criminele vrouwen. Als vrouwen in hun jeugd misbruikt zijn geweest, gaan zij vaak op zoek naar iets wat ze herkennen. Dat vergroot het risico dat je opnieuw slachtoffe­r wordt, omdat dat voor jou de normale gang van zaken is en ze via die route ook in de criminalit­eit raken.”

Wat na de gevangenis? Trieste balans: meer dan de helft van de vrouwen die in de gevangenis heeft gezeten, keert terug. “In Nederland is de recidive rond de vijftig à zestig procent. Voornameli­jk verslaving­sgerelatee­rde delicten en seksuele uitbuiting keren vaak terug. De vrouwen komen vrij en vervallen opnieuw in dezelfde patronen. Terwijl bij ernstige delicten zoals moord of doodslag zijn de straffen veel langer. De kans is veel kleiner dat dat weer voorkomt.”