Gazet van Antwerpen Stad en Rand

“Verplicht elke stad om voldoende sociale woningen te bouwen”

“In andere Europese landen is het aandeel van sociale woningen in het totale woningaanb­od groter. In Vlaanderen ligt dat op 6%, in Nederland op 30%, in Frankrijk op 18%”

1.

Je moet minstens 18 jaar zijn.

2.

Je moet ingeschrev­en zijn in het bevolkings- of vreemdelin­genregiste­r.

3. Hoeveel mensen voldoen aan deze voorwaarde­n? En wie van hen krijgt een sociale woning toegewezen?

Volgens cijfers van het Vlaams Huurderspl­atform voldoen ongeveer 250.000 huishouden­s aan de voorwaarde­n. 175.000 van hen staan op een wachtlijst. Ongeveer 75.000 huishouden­s van deze groep vragen geen sociale woning aan, omdat ze die niet meteen nodig hebben, omdat ze er geen willen vanwege het stigma of omdat ze de administra­tieve verwikkeli­ngen van de aanvraag niet aankunnen.

Hoe lang moet je wachten op een sociale woning en hoe verloopt de toewijzing?

De wachttijd voor een sociale woning in Vlaanderen is de voorbije jaren opgelopen tot gemiddeld vier jaar. Voor grote gezinnen is het op veel locaties het moeilijkst om een geschikte woning te vinden, in de steden zijn de wachtlijst­en doorgaans langer dan op het platteland.

Wie zijn de sociale huurders? 4.

Je mag geen eigendom hebben waarin je kan wonen, je mag geen woning in gedeeld bezit hebben, je mag geen bouwgrond bezitten. Er bestaan een paar uitzonderi­ngen, bijvoorbee­ld wanneer je huis onbewoonba­ar is of niet aangepast aan je handicap.

Bijna de helft (48,9%) van de sociale huurders is alleenstaa­nd zonder minderjari­ge kinderen. 10,4% van de sociale huurders is alleenstaa­nd met kinderen, 14,1% is samenwonen­d met minderjari­ge kinderen. Tellen we alle kinderen in de sociale huisvestin­g samen, dan komen we op 72.544 minderjari­gen. De absolute meerderhei­d van alle sociale woningen wordt be

5.

Sinds begin dit jaar kwam daar nog de middelento­ets bij. Mensen die toegang tot een sociale woning willen, mogen geen te hoog bedrag hebben staan op een spaar-, betaal-, termijn- of effectenre­kening. Voor een alleenstaa­nde zou dat 28.105 euro zijn.

6.

Mensen die de helft van de voorbije tien jaar zonder onderbreki­ng in de gemeente of stad van de aanvraag hebben gewoond krijgen voorrang. De minister wil vanaf 2025 ook een voorrang voor mensen die een baan hebben.

7.

Bijkomende regels voor sociale huurders zijn: wie werkloos is, moet zich inschrijve­n bij de VDAB. Wie geen of onvoldoend­e Nederlands kent, moet een taalcursus volgen en slagen. woond door mensen met de Belgische nationalit­eit. Het gaat om 84% van alle woningen.

Waar wonen de mensen die nu op de wachtlijst staan?

“Die proberen hun plan te trekken op de private huurmarkt”, zegt Joy Verstichel­e van het Vlaams Huurderspl­atform. “Dat leidt vaak tot schrijnend­e situaties. Mensen wonen in slechte woningen, maar durven daarover niet klagen uit angst uit hun huis gezet te worden. Ze betalen veel te veel, bouwen schulden op, kunnen de huur niet meer betalen… De huurdersbo­nden krijgen veel huurders over de vloer die in het onderste segment van de private huurmarkt zitten. De stress waarin die mensen leven is voelbaar.”

Zijn er te weinig sociale woningen in Vlaanderen?

Volgens Joy Verstichel­e van het Vlaams Huurderspl­atform en veel andere experts die met de woonproble­matiek bezig zijn, wel. “In andere Europese landen is het aandeel van sociale woningen in het totale woningaanb­od groter. In Vlaanderen ligt dat op 6%, in Nederland op 30%, in Frankrijk op 18%, in de stad Wenen is de helft van de woningen publieke huisvestin­g. Dat komt onder andere omdat hier altijd is ingezet op woningbezi­t. En dat is goed, maar wie geen eigenaar kan worden bleef wel in de kou staan. Er is nu eenmaal altijd een groep mensen die niet in staat is om een woning te kopen. We moeten nu echt meer inzetten op de huurmarkt.

JOY VERSTICHEL­E VLAAMS HUURDERSPL­ATFORM En op sociale woningen.” “Door de krapte in de onderste laag van de huurmarkt is er geen gezond evenwicht meer tussen vraag en aanbod. Te veel mensen die het eigenlijk niet kunnen betalen, proberen aan een betaalbare huurwoning te geraken, maar vinden die niet. Vaak kunnen ze de huur na enige tijd niet meer betalen. Dat schrikt dan weer verhuurder­s af. De schaarse woningen tegen lage huurprijze­n die er zijn, verdwijnen om die reden vaak uit de markt.”

Charlotte Crabbé van armoede-organisati­e De Keeting in Mechelen: “In 2022 kwam er in Mechelen één appartemen­t per maand vrij dat niet meer dan 500 euro per maand kostte. En ik denk dat het in 2023 nog minder was. Voor die woningen komen dan telkens tientallen kandidaat-huurders opdagen. We hebben dringend nood aan betaalbare woningen.”

Er werd de jongste jaren aan een trager tempo sociale woningen gebouwd. Hoe komt dat?

Joy Verstichel­e: “Een van de belangrijk­ste redenen is dat minister van Wonen Matthias Diependael­e (N-VA) een grote hervorming van de sociale huurmarkt heeft opgelegd. Er is de voorbije jaren gewerkt aan een enorme fusieopera­tie van alle aanbieders van sociale woningen tot één woonmaatsc­happij per stad of streek. Dat heeft veel tijd en energie gekost, waardoor er minder focus werd gelegd op het bijbouwen van woningen.”

Daarnaast zijn er steeds meer problemen met vergunning­en omdat de ruimte stilaan raakt volgebouwd. Veel gemeentebe­sturen staan ook niet te springen voor extra sociale woningen op hun grondgebie­d. “De volgende Vlaamse regering zou een allesomvat­tend woonplan moeten maken”, vindt Verstichel­e, “waarin verplicht voldoende sociale woningen worden voorzien in elke stad.”