Gazet van Antwerpen Stad en Rand
“Dankzij Koffieklap heb ik mijn leven terug”
Het lijkt de zoveelste hippe koffiebar, maar achter deze hippe koffiebar schuilt een bijzonder verhaal. In Koffieklap, op Klapdorp in Antwerpen, krijgen vrouwen uit een kwetsbare situatie gelinkt aan prostitutie en uitbuiting al tien jaar een opleiding tot barista. “Deze vzw gaf me de kans om opnieuw te starten”, vertelt Asha, die het Schipperskwartier na zeven jaar de rug toekeerde. “Hier kreeg ik mijn leven terug.”
“Wat wil je drinken?”, vraagt Asha* (28) ons wanneer we Koffieklap binnenkomen. Ietwat onzeker, maar vriendelijk toont ze ons een vrij tafeltje in de hoek. We installeren ons tussen vriendinnen die samen zitten te lunchen en thuiswerkers die met hun laptop in de aanslag hun bureau zijn ontvlucht. De taart staat te lonken op de toog, en af en toe wordt er vanuit de keuken een belegde bagel de zaal in gedragen.
Al tien jaar is Koffieklap een vaste waarde in de buurt van het Schipperskwartier. Niet alleen vanwege de lekkere gebakjes en koffies, maar vooral dankzij het mooie verhaal dat er achter schuilt. “Al wordt me zelden gevraagd waar ik vandaan kom of wat ik heb meegemaakt”, zegt Asha. “Dat is het fijne aan dit initiatief: ik kan hier mezelf zijn en word niet veroordeeld.”
Vlucht uit Nigeria
Asha ontvluchtte Nigeria en kwam uiteindelijk via via in de prostitutie in Antwerpen terecht. Op dat moment was het de enige oplossing om te overleven. “Als vrouw in de prostitutie maak je zoveel trauma’s mee. Jaren heb ik me sterk moeten houden in de prostitutie. Ik kende hier niemand, had weinig vrienden in die wereld”, vertelt ze. “Ik wilde het niet doen, maar ik had het geld nodig. De juiste papieren voor ander werk had ik niet, waardoor ik me voelde vastzitten en geen uitweg meer zag.”
Vorig jaar kwam ze met een vrijwilligster van Cherut in contact, een vzw die al jaren de straat op trekt om vrouwen te helpen die door hun kwetsbaarheid in de prostitutie zijn terechtgekomen. Vrijwilligers of outreachers, zoals de organisatie ze noemt, gaan het Schipperskwartier in, bieden een luisterend oor en maken een brug naar hulpverlening. “Het is niet makkelijk om die wereld te verlaten. Geld was het enige dat me overeind hield. Bovendien had ik een 4-jarig zoontje dat gevoed moest worden”, vertelt Asha. “Hij was een belangrijke drijfveer om uit de sector te stappen: ik wilde niet dat hij in zo’n wereld opgroeide.”
Kloppen op het raam
De vrouw kwam bij Johanneke van Slooten terecht, die in 2009 de vzw had opgericht. “De aanleiding voor de oprichting was een krantenartikel over de raamprostitutie in het Schipperskwartier”, vertelt ze als we haar vragen hoe dit verhaal gestart is. “Het ging in op de achtergrond van de prostitutie en de uitbuiting die ermee gepaard gaat. Vanuit een eigen interesse wilde ik in contact komen met die vrouwen en hun verhalen horen.”
Ze trok de straat op en klopte letterlijk op het raam. “Ik kwam in een wereld waarin veel pijn en verdriet leeft”, vertelt ze. “Door het vertrouwen dat ik opbouwde, hoorde ik allerlei verhalen van vrouwen. Het is een diverse wereld. Sommigen kiezen bewust voor sekswerk, maar voor veel anderen is de prostitutie geen echte keuze. Veel vrouwen komen er door hun kwetsbare situatie in terecht, weten niet hoe ze weer moeten vertrekken en belanden in een overlevingsmodus.”
Door al die verhalen besloot Johanneke om iets te doen. Ze richtte de vzw op en verzamelde mensen rond zich. Intussen werkt ze met zo’n vijftig medewerkers. De vrijwilligers gaan de straat op om met de vrouwen te praten of ondersteunen vrouwen in de inloopwerking. De sociaal werkers helpen de vrouwen met advies en begeleiding.
“Ik wilde graag stoppen met sekswerk. Maar als ik stopte, had ik geen geld meer en kon ik niet voor mijn zoontje en mezelf zorgen”, vertelt Asha. “Aan de sociaal werker van Cherut kon ik tijdens een eerste gesprek mijn volledige verhaal vertellen. In een tweede gesprek vertelde ze me over een begeleidingstraject dat ik kon volgen en financiële steun die de vzw me kon geven voor boodschappen en de huur van mijn kamer.” Daarnaast kon Asha therapie volgen om weer tot zichzelf te komen en Nederlandse lessen volgen. “Dankzij de vzw is het me gelukt om weer hoop te koesteren, al is dat een proces dat veel geduld vraagt. Door de kleine stapjes die ik zette in een voor mij onbekende wereld, kon ik opnieuw verbinding maken met de samenleving en mijn plaats erin vinden. Ik kon het eerst niet geloven. Het was echt een nieuwe start voor mij.”
“Er wordt me hier zelden gevraagd waar ik vandaan kom of wat ik heb meegemaakt. Dat is het fijne aan dit initiatief: ik kan hier mezelf zijn en word niet veroordeeld.”
Zelfvertrouwen en werkervaring
Om deze vrouwen een houvast en structuur te bieden, besloot Johanne