Gijzelaars gedood in tunnel Hamas na weken leven zonder lucht of toilet
Videobeelden van een beklemmende tunnel onder Gaza wakkeren de bezorgdheid aan over de penibele levensomstandigheden van Israëlische gijzelaars van Hamas. De dood van zes gijzelaars in die tunnel verhoogt de druk op premier Netanyahu.
Al na enkele minuten in de tunnel parelde het zweet op het voorhoofd van Daniel Hagari. In een video die het Israëlische leger (IDF) dinsdag verspreidde, toont de legerwoordvoerder hoe beklemmend de tunnel onder Gaza is waarin het IDF op 1 september de lichamen van zes doodgeschoten gijzelaars vond. De tunnel is nauwelijks een meter breed en Hagari kan er amper in rechtopstaan. Toch brachten de zes gijzelaars er in erbarmelijke omstandigheden hun laatste dagen door. Alles wijst erop dat het de gijzelnemers van Hamas waren die een of twee dagen voor de vondst de gijzelaars van dichtbij doodschoten.
“Ze zaten vast in nauwe tunnels van anderhalve meter hoog, diep onder de grond”, schrijft het forum van gijzelaarsfamilies in een reactie op de sociale media. “Ze kregen nauwelijks lucht, er waren geen sanitaire voorzieningen en ze werden constant onderworpen aan mentaal en fysiek misbruik, vóór hun brutale executie.”
De families roepen de Israëlische regering op snel tot een akkoord te komen met Hamas over de vrijlating van hun familieleden.
Flessen urine
De videobeelden van het IDF geven een inkijk in de ontberingen die de Israëlische gijzelaars doormaken, die Hamas nu al elf maanden vasthoudt. Wegens de verwoestingen die de bombardementen in Gaza veroorzaakten en enkele geslaagde Israëlische reddingsacties waarbij het leger gijzelaars bevrijdde uit huizen in Gaza, houdt Hamas de meeste overgebleven gijzelaar vermoedelijk vast in zijn enorme tunnelnetwerk. Het Israëlische leger schat de totale lengte van Hamas’ tunnels onder Gaza op meer dan 700 kilometer.
De claustrofobische tunnel, zo’n twintig meter onder de stad Rafah, waarin de gijzelaars omkwamen, is volgens het IDF goed voor ongeveer 120 meter daarvan. De tunnelschacht waarin Hagari afdaalt via een ingang in een kinderkamer, bevindt zich op goed 700 meter van de plek waar het Israëlische leger eind augustus dankzij een gelukkig toeval een andere gijzelaar kon bevrijden.
Een zandlaag bedekt de bodem van de tunnel, de luchtvochtigheid ligt hoog en normaal ademhalen lukt er amper. In het zand zijn op de beelden duidelijk bloedvlekken en -plassen te zien, waar de soldaten de lichamen van de gijzelaars terugvonden. De vloer ligt bezaaid met rommel: voedselverpakkingen, een kam en gezelschapsspellen, maar ook flessen gevuld met urine, emmers die wellicht als provisoir toilet dienden en hygiënische producten voor vrouwen. Tegen de ruwe stenen wand staan vuile matrassen. Het leger ziet daarin een aanwijzing dat Hamas zijn gevangenen mogelijk al weken in de tunnel vasthield.
Recordbetogingen
De weinige voedselhulp die van het Israëlische leger de Gazastrook binnen mag, bereikt de Palestijnen maar moeilijk door de gevaarlijke omstandigheden waarin humanitaire organisaties moeten werken. Ook de gijzelaars krijgen steeds minder voedsel van hun bewakers en raken daardoor verzwakt.
Eden Yerushalmi, een van de zes gijzelaars die omkwamen in de tunnel onder Rafah, viel tijdens haar gevangenschap 10 kilogram af, ze woog nog 36 kilo toen soldaten haar lichaam vonden. In een videoboodschap van Hamas waarin zij onder dwang verscheen en die kort na haar dood uitkwam, vallen haar holle ogen en sterk vermagerde trekken op. Verschillende gijzelaars die vrijkwamen tijdens het zevendaagse staakt-het-vuren in november, vertelden dat ze tijdens hun gevangenschap amper eten kregen en mishandeld werden. Sommigen van hen getuigden zelfs dat de Hamas-bewakers hen seksueel mishandeld hadden.
Uit koele berekening heeft Hamas er alle belang bij de gijzelaars in leven te houden: een levende gijzelaar is waardevoller als drukkingsmiddel in onderhandelingen over een staakt-het-vuren en de vrijlating van Palestijnse gevangenen uit Israëlische gevangenissen. Maar de dood van de zes gijzelaars in de tunnel onder Rafah toont aan dat Hamas liever zijn gevangenen doodt dan ze in Israëlische handen te laten vallen.
De beelden van en verhalen over de schrijnende omstandigheden in de tunnel verhogen opnieuw de druk op de regering van premier Benjamin Netanyahu om snel tot een akkoord te komen. Netanyahu en zijn extreemrechtse coalitiepartners geven vooralsnog geen krimp, ondanks massale betogingen de voorbije weekends. Volgens de organisatoren, onder wie de families van gijzelaars, kwamen afgelopen weekend 750.000 Israëli’s op straat. De dood van de zes gijzelaars joeg het aantal aanwezigen naar recordhoogtes.
Nadat het leger zijn videobeelden van de tunnel had gedeeld, kwam het opnieuw tot straatprotesten in Tel Aviv. “Elke dag in gevangenschap is een eeuwigheid”, schreef het forum van gijzelaarsfamilies dinsdag op sociale media. “Elke dag die voorbijgaat, is een gevaar voor hun levens die aan een zijden draadje hangen, afhankelijk van de genade van terroristen. Het is bijna te laat!”
Netanyahu en zijn extreemrechtse coalitiepartners geven vooralsnog geen krimp, ondanks massale betogingen