Griekenland legt toerisme aan banden: “We moeten de juiste toeristen aantrekken”
De Griekse regering komt met een uitgebreide lijst met regels om de druk van het toerisme te verminderen. “Het is het zoveelste land dat slappe initiatieven neemt, die in de praktijk geen structurele oplossingen zullen opleveren.”
Behalve Italië, Nederland en Spanje heeft ook Griekenland hoofdpijn van het massale toerisme dat zijn steden, stranden en terrassen overspoelt. Sinds de coronamaatregelen zijn opgeheven, breekt de toerismesector in Griekenland het ene na het andere record. Steeds meer toeristen komen naar de Griekse eilanden, met een maximaal aantal van 33 miljoen mensen vorig jaar.
Vorige zomer demonstreerden honderden Grieken van verschillende leeftijden op het noordelijke eiland Paros, waar ze langs overvolle stranden marcheerden met spandoeken met de tekst “Reclaim our beaches”. Het meest toeristische eiland, Santorini, dat vorig jaar 1,3 miljoen cruisebezoekers ontving, lokte een boze reactie uit van een ambtenaar op een bijzonder drukke dag in juli.
Hij riep de lokale bevolking op om thuis te blijven om plaats te maken voor de verwachte 17.000 bezoekers. Ondertussen worden de huizenprijzen steeds verder opgedreven. Lokale bewoners kunnen niet meer concurreren met buitenlandse kopers en verhuurders.
De kwestie ligt gevoelig in Griekenland, omdat toerisme van cruciaal belang is voor de economie. Meer dan een vijfde van de economische output komt uit toerisme. Volgens de Bank of Greece was het aantal toeristen in de eerste helft van 2024 met zo’n 15,5 procent gestegen. “We hebben opnieuw een zeer succesvol toerismejaar achter de rug”, stelde de Griekse premier Kyriakos Mitsotakis.
Tegen Airbnb
Toch grijpt de regering nu in. Mitsotakis kondigde afgelopen weekend een uitgebreide lijst maatregelen aan om de negatieve gevolgen van overtoerisme aan te pakken. Om de overbevolking op eilanden tegen te gaan, worden de kosten voor cruiseschepen verhoogd, vooral voor populaire eilanden als Mykonos en Santorini. Op die eilanden stijgen de ontschepingskosten tijdens het hoogseizoen naar 20 euro, een flinke toename ten opzichte van de huidige 35 cent voor Santorini. Ook wordt de toeristenbelasting voor hotels en huuraccommodaties op de eilanden verhoogd.
Daarbij kondigde de premier aan dat hij beperkingen wil opleggen aan de ongecontroleerde bouw van vakantiehuizen, die de natuur beschadigt. Ten slotte zal de regering nieuwe kortetermijnverhuur voor minstens een jaar verbieden in drie grote delen van Athene. Huiseigenaren die overstappen van kortetermijn- naar langetermijnverhuur, hoeven drie jaar lang geen huurbelasting te betalen. Daarmee wil de overheid de lokale bewoners beschermen tegen grote bedrijven zoals Airbnb.
Geen radicaal beleid
Volgens massatoerisme-expert Jan Van der Borg (KU Leuven) zijn de maatregelen niet radicaal genoeg. “De timing is sowieso al verdacht”, zegt hij. “Pas net na de zomer, wanneer de toeristen weer vertrekken, komen de Grieken met aankondigingen. Ze willen waarschijnlijk de gemoederen bedaren voor de volgende zomer, maar veel effect zal het niet hebben.”
“Het is half werk”, aldus Van der Borg, die benadrukt dat vooral het verbod op kortetermijnverhuur juist problemen kan veroorzaken. “Er zitten veel positieve initiatieven tussen, ook bij Airbnb. Vroeger verbleven toeristen vaak bij Griekse families die een extra kamer hadden en waar ze samen ontbeten. Dat soort toerisme wordt nu weggejaagd, terwijl je juist die gasten wilt behouden.”
Van der Borg pleit voor radicalere veranderingen met de nadruk op “kwalitatief toerisme” in plaats van “kwantitatief toerisme”.“Griekenland moet zijn eilanden zo ontwikkelen dat ze de juiste toeristen aantrekken, mensen die waarde hechten aan natuurbehoud en cultureel erfgoed.”
“De timing, net na de zomer, is verdacht. Veel effect zullen de Griekse maatregelen niet hebben”
Jan Van der Borg Toerisme-expert KU Leuven