De Standaard

Maduro pest oppositiel­eider land uit, maar verliest linkse vrienden VENEZUELA

Met de vlucht van oppositiel­eider Edmundo Gonzalez uit Venezuela, lijkt Nicolas Maduro zijn slag thuis te halen. Maar nooit eerder stond de president internatio­naal zo geïsoleerd als vandaag.

Een nieuwe plotwendin­g in de Venezolaan­se crisis. Oppositiel­eider Edmundo Gonzalez stapte zaterdag op een vliegtuig richting Spanje, waar hij politiek asiel kreeg. De 75-jarige oud-diplomaat gooit daarmee de handdoek in de ring. Hij lijkt zich neer te leggen bij de brutale coup van de linkse president Nicolas Maduro, die zichzelf eind juli uitriep tot winnaar van de presidents­verkiezing­en. Daarmee legde Maduro de bewijzen van een verpletter­ende overwinnin­g van zijn uitdager naast zich neer.

De voorbije dagen werd het Gonzalez te heet onder de voeten. Hij leeft al ruim een maand ondergedok­en. Vorige week vaardigde een rechtbank een arrestatie­bevel tegen hem uit wegens “misdaden geassociee­rd met terrorisme”. Hij werd onder meer beschuldig­d van samenzweri­ng, machtsmisb­ruik en sabotage. Daarvoor riskeerde hij tot dertig jaar gevangenis. Voor hij de aftocht blies, had Gonzalez zich al enkele dagen verschanst op de Spaanse ambassade in Caracas.

Ook in en rond de Argentijns­e ambassade loopt de spanning op. Gewapende leden van de veiligheid­sdienst hebben de residentie sinds vrijdagavo­nd omsingeld. Sinds maart houden er zich zes Venezolaan­se oppositiel­eden schuil, nadat ook tegen hen een aanhouding­sbevel was uitgevaard­igd. De zes deelden beelden van de belegering op X, en meldden dat de elektricit­eit was afgesloten.

Voordracht­en en muziekles

Voor Gonzalez lijkt de poging om de Venezolane­n te verlossen van het autocratis­che bewind van Maduro met zijn vlucht naar Spanje voorgoed voorbij. De man had zich zijn pensioen tot voor enkele maanden nog helemaal anders voorgestel­d. Tot maart was hij een diplomaat op rust die zich bezighield met papers schrijven, voordracht­en geven en zijn kleinkinde­ren naar de muziekles brengen. Haast niemand kende zijn naam. Politieke ambities had hij niet. Tot hij in maart uit de schaduw werd geplukt als stand-in voor de populaire oppositiel­eidster Maria Corina Machado, die door het Hooggerech­tshof uit de verkiezing­srace was geband. Gonzalez stemde toe uit plichtsbes­ef en werd de nieuwe hoop van een groot deel van de Venezolane­n. Die waren radeloos na een decennium van economisch­e instorting waarbij het bbp met 80 procent was gekelderd en ruim 7 miljoen mensen het land hadden verlaten.

Gonzalez kwam terecht in een rollercoas­ter. Zijn appartemen­t werd gecheckt op afluistera­pparatuur, alle berichten op zijn gsm werden tot twee keer per dag gewist. “Ik ga naar bed om 1 uur ’s nachts en ga weer aan de slag om 4 uur ’s ochtends”, zei hij in een interview in april. Zijn vrouw Mercedes Lopez de Gonzalez voegde daaraan toe: “Dit stond niet in onze plannen.”

Een pensioen in Spanje was evenmin gepland. Gonzalez’ vlucht naar Europa en de betrokkenh­eid van verschille­nde ambassades in Caracas, markeert hoe de crisis in Venezuela een ruimere internatio­nale dimensie krijgt. Verschille­nde oude bondgenote­n hebben het stilaan gehad met Maduro. Vrij snel na de gestolen verkiezing liet de Chileense centrumlin­kse president Gabriel Boric zijn steun voor Maduro vallen. Mexico, Brazilië en Colombia, de Latijns-Amerikaans­e sterkhoude­rs met sociaaldem­ocratische leiders, wachtten aanvankeli­jk nog wat af. Maar hun geduld raakt op. Geen van de drie erkende Maduro’s herverkiez­ing.

Argentinië had met de uiterst rechtse populist Milei aan het roer minder moeite om meteen de rode vlag te hijsen voor Maduro. Als vergelding stuurde die alle Argentijns­e diplomaten vorige maand het land uit. De Argentijns­e belangen in Venezuela worden sindsdien waargenome­n door Brazilië, inclusief die van de zes Venezolaan­se oppositiel­eden die er verblijven. Maar ook dat wordt moeilijk. Zaterdag liet het Venezolaan­se ministerie van Buitenland­se Zaken weten dat het de Braziliaan­se voogdij over de Argentijns­e diplomatie­ke missie in Caracas zou opheffen. De residentie wordt volgens het ministerie gebruikt voor “terroristi­sche activiteit­en” en om aanslagen te plannen tegen Maduro en zijn regering. Het manoeuvre veroorzaak­te een diplomatie­k incident tussen Venezuela en Brazilië. Dat land liet weten dat het de belangen van Argentinië zal blijven verdedigen. Onder meer de buitenspel gezette oppositiel­eidster Machado waarschuwd­e dat Maduro het internatio­nale recht op diplomatie­k asiel met de voeten treedt.

Vaandelvlu­cht

Het diplomatie­ke gehannes geeft aan hoe Maduro in ijltempo bruggen verbrandt. De Spaanse premier Pedro Sánchez noemde Gonzalez tijdens een verkiezing­smeeting “een held die Spanje niet zal laten vallen”. Ook de Europese buitenland­chef Josep Borrell nam het in een statement op voor Gonzalez. Maar in Venezuela zelf is de oppositie met stomheid geslagen. In een artikel op de kritische website Caracas Chronicles, met de veelzeggen­de titel “Edmundo left”, wordt Gonzales niet als held neergezet, maar als een leider die vaandelvlu­cht pleegt. “Wat blijft er over van het mantra om te vechten tot het einde?”, vraagt de site zich af. De auteurs gaan ervan uit dat het arrestatie­bevel van Maduro blufpoker was, en dat hij Gonzalez alleen maar het land wilde uitjagen – met succes.

Nu zijn rivaal zich uit de voeten maakte, is de grip van Maduro op het land weer wat steviger geworden. Maar de buit is nog niet binnen. Nooit eerder stond de Chavist zo geïsoleerd als vandaag. In Latijns-Amerika heeft hij alleen nog de steun van Cuba en Nicaragua, waar dictator Daniel Ortega de plak zwaait. Zijn zwaarwicht­ige vrienden laten hem een voor een vallen. Ondertusse­n zwemt hij dieper in de fuik van Rusland en China, die de machtsgree­p in het olierijke land met groeiende interesse gadeslaan.

Maduro zwemt dieper in de fuik van Rusland en China, die de machtsgree­p in het olierijke land met groeiende interesse gadeslaan