Cheptegei, het zoveelste slachtoffer van femicide
De dood van de Oegandese Rebecca Cheptegei, die belaagd was door haar ex-partner, is geen alleenstaand geval. “Als loopsters succes hebben, worden ze handelswaar.”
De dood van Rebecca Cheptegei (33), die op 11 augustus nog als 44ste finishte in de olympische marathon in Parijs, werd donderdag bevestigd door het Oegandese Olympische Comité. “We veroordelen geweld tegen vrouwen ten zeerste. Dit was een laffe en zinloze daad die heeft geleid tot het verlies van een geweldige atlete. Haar nalatenschap zal blijven voortbestaan”, schrijft Donald Rukare, voorzitter van het comité, op X.
Volgens de autoriteiten in het westen van Kenia, waar ze woonde en trainde, werd Cheptegei zondag aangevallen door haar ex-vriend, toen ze thuiskwam van een kerkbezoek. Volgens een rapport van een lokale ambtenaar zou er een ruzie zijn ontstaan tijdens een discussie over een stuk land. In het bijzijn van haar twee kinderen overgoot haar ex-partner Cheptegei met benzine, om haar vervolgens in brand te steken.
Lokale artsen stelden datde vrouw met brandwonden over “meer dan 80 procent” van haar lichaam in kritieke toestand naar het ziekenhuis in Eldoretwas gebracht. Daar is ze overleden nadat al haar organen het begeven hadden. Het ziekenhuis in Eldoret ligt vlak bij de Keniaanse stad Iten, ook wel ‘het koninkrijk van marathonlopers’ genoemd. De stad is niet alleen bekend vanwege de vele lopers die er van over de hele wereld naartoe trekken, maar ook door de vele recente gevallen van geweld tegen vrouwelijke atletes.
Zo werd in oktober 2021 de 26jarige Agnes Tirop dood aangetroffen in haar bungalow in Iten, niet lang nadat ze een nieuw wereldrecord gevestigd had op de 10 kilometer. Het onderzoek naar haar dood wees uit dat ze met een soort schop aan haar hoofd was geraakt, en met een keukenmes in de nek was gestoken. Haar echtgenoot wordt verdacht van de moord, maar is nog niet veroordeeld.
Amper zes maanden later stierf een andere Keniaanse loopster, Damaris Mutua, door wurging. Ook in deze zaak gaat de politie ervan uit dat de toenmalige partner de dader was. In november 2022 werd de langeafstandsloopster Lucy Njeri dan weer ontvoerd door huurmoordenaars die volgens de Keniaanse justitie door Njeri’s echtgenoot waren ingeschakeld. “Door deze recente gevallen krijgt het probleem van geweld tegen atletes in Kenia de laatste tijd meer aandacht”, zegt Simon Marks, die een jaar geleden voor Bloomberg uitgebreid onderzoek voerde naar het geweld in Iten.
Geld waard
Ook de ngo Tirop’s Angels speelt daar een grote rol in. Sinds de dood van Tirop probeert die organisatie meer bewustzijn te creëren rond het aanhoudende probleem in Kenia. “Ze spannen rechtszaken tegen huiselijk geweld aan en bieden loopsters die thuis problemen ervaren een veilige haven”, legt Marks uit.
Dat zoveel atletes slachtoffer worden van het geweld van partners of trainers, is volgens Marks geen toeval. “Wanneer een loopster succesvol wordt en een aanzienlijke hoeveelheid geld verdient, komt niet alleen de relatie met haar partner vaak onder druk, maar wordt ze ook een soort handelswaar. Ze is met andere woorden geld waard.”
Volgens de Kenya Demographic and Health Survey is meer dan 40 procent van de Keniaanse vrouwen al slachtoffer geworden van seksueel of fysiek partnergeweld.
Meer dan 40 procent van de Keniaanse vrouwen zou al te maken hebben gekregen met fysiek of seksueel partnergeweld