Stroomnet ontsnapt aan overbelasting
Netbeheerder Elia heeft deze zomer geen zonne- of windparken moeten afschakelen, al werd daar erg voor gevreesd. Met dank aan het kwakkelende weer.
Er werd in de aanloop naar de zomervakantie voor gevreesd. De 10 gigawatt aan zonnepanelen in België en de hoge beschikbaarheid van de kerncentrales dreigden in de kalme zomermaanden een ernstige overproductie aan elektriciteit te veroorzaken. Er dreigde een overschot van mogelijk 7,5 gigawatt, 7,5 keer het vermogen van de kernreactor Doel 4. Het was lang niet zeker dat ons land dat teveel aan stroom geëxporteerd zou krijgen. In dat geval zou een overbelasting om de hoek loeren en zou het net uitvallen – want alle elektriciteit op het net moet bijna onmiddellijk een bestemming krijgen.
Netbeheerder Elia waarschuwde daarom dat het noodzakelijk zou kunnen zijn om zonne- en windparken af te schakelen, om het hoogspanningsnet in evenwicht te houden. Zover is het niet gekomen. “We hebben de grotere zonneparken of windparken op land niet moeten afschakelen”, laat de netbeheerder weten.
Nochtans konden op sommige momenten de zon en wind bijna alleen het verbruik dekken. Op 6 juli ’s middags wekten zon en wind samen 9 gigawatt aan elektriciteit op, op 22 augustus was dat bijna 10 gigawatt. Ook de kerncentrales wekten op dat moment nog altijd 3,6 tot 3,8 gigawatt op.
België moest op dat moment 4,3 tot 4,5 gigawatt aan vermogen kwijt aan de buurlanden, blijkt uit cijfers van Entso-e, de vereniging van de Europese hoogspanningsbeheerders. Netbeheerder Elia moet de cijfers over de zomermaanden wel nog valideren.
In de maand juli was er wel wat zenuwachtigheid. Vooral dan gingen de elektriciteitsprijzen even diep onder nul. Maar al snel keerde het patroon van controleerbare uitvoer van elektriciteit overdag en invoer ’s nachts terug, op het ritme van de zonneschijn.
Volgens Elia hebben de producenten, grootverbruikers, energieleveranciers en handelaars, die mee verantwoordelijk zijn voor het evenwicht op het elektriciteitsnet, hun gedrag aangepast na de waarschuwing van Elia bij het begin van de zomer. Daarnaast was juli ook niet bepaald een schitterende zomermaand, waardoor grotere problemen uitbleven.
Grote spelers als Engie Electrabel grepen in door het vermogen van de draaiende kernreactoren te laten zakken wanneer hernieuwbare energie heel veel elektriciteit produceerde. Engie Electrabel beschikt ook over een waterkrachtcentrale in het Waalse Coo die water naar een hoger gelegen meer pompt met elektriciteitsoverschotten, om het water later door een turbine naar beneden te laten stromen en zo elektriciteit op te wekken wanneer daar weer vraag naar is.
945 kilometer kabel
Gelet op de groei van hernieuwbare energie dreigt een overbelasting van het elektriciteitsnet tijdens een zomerse dag met veel zon en wind nog wel even. De stroomoverschotten en bijbehorende negatieve prijzen maken het interessant voor batterijparken om de overtollige stroom op te slaan en later tegen hogere prijzen te verkopen.
Elia voorspelt dat het industriële elektriciteitsverbruik in België tegen 2030 met 50 procent zal toenemen. De netbeheerder heeft nog maar net 945 kilometer aan hoogspanningskabels besteld om verouderde kabels te vervangen en het hoogspanningsnet op land te versterken, zodat het die groeiende vraag aankan. Door de nieuwe kabels, goed voor een waarde van 135 miljoen euro, moet er nog meer hernieuwbare energie kunnen worden aangesloten op het net. De hernieuwbare energie was vorig jaar al goed voor 28 procent van de elektriciteitsproductie.
Grote spelers grepen in door het vermogen van de kernreactoren te laten zakken wanneer hernieuwbare energie veel elektriciteit produceerde