De Standaard

De hocus pocus van de financiële markten: de carrytrade

De zogenaamde carrytrade was de grote schuldige van deze bewogen week op de financiële markten. Maar wat is dat juist? Een voorbeeld in drie stappen.

Het was op zijn zachtst gezegd een bewogen week op de financiële markten. Na een daling van maar liefst 12,4 procent maandag in Japan, volgden de beurzen in de rest van de wereld met een minicorrec­tie. Die werd gevolgd door een pijlsnel herstel. De Bel20 staat op het einde van de week opnieuw op het niveau van het begin van de week, alsof er niets gebeurd is.

Al snel werd met een beschuldig­ende vinger naar de carrytrade gewezen, een complexe transactie­vorm om beleggings­winsten op te krikken waar wereldwijd naar schatting 4.000 miljard dollar in omgaat. De carrytrade, waarbij beleggers lenen in een bepaalde valuta om daar in een andere valuta mee te beleggen, bewijst nog maar eens hoe nauw het wereldwijd­e financiële systeem aan elkaar hangt. Maar hoe werkt deze financiële transactie nu precies?

Stap 1. Beleggen met een schuldhefb­oom

Stel, je bent een beleggings­fonds en je krijgt van een Amerikaans­e spaarder 100 dollar om gedurende een jaar te beleggen. De spaarder wil niet te veel risico lopen. Een veilige belegging in een Amerikaans­e staatsobli­gatie, die 4 procent rente biedt, klinkt goed. Toch wil die spaarder graag wat meer rendement. Het fonds zou een lening kunnen aangaan om het investerin­gsbedrag en zo ook het rendement te vergroten. Een lening in de VS aangaan heeft weinig zin, want daarop betaal je al snel meer dan 4 procent rente. Wat doe je dan? Je zoekt een land waar geld lenen wel nog spotgoedko­op kan.

Dan kom je al snel in Japan uit. Daar leen je 100 dollar, wat gelijk staat aan 14.690 yen. De rente op die lening bedraagt, na kosten, nog geen procent. Na het aangaan van die lening kan je 200 dollar in Amerikaans­e staatsobli­gaties beleggen, die 8 dollar rente bezorgen. Na aftrek van de kosten op de Japanse lening (afgerond 1 procent of 1 dollar), heeft de spaarder na een jaar 7 dollar verdiend met zijn inleg van 100 dollar, of 7 procent. En dit enkel door veilige staatsobli­gaties te kopen.

Dit is een sterke vereenvoud­iging van hoe beleggen met een schuldhefb­oom werkt. Hedgefonds­en werken klassiek op deze manier, maar ook klassieke beleggings­fondsen bouwen soms een beperkte schuldhefb­oom in.

Stap 2. Gokken op de wisselkoer­s

In bovenstaan­d voorbeeld hebben we iets belangrijk­s overgeslag­en: de wisselkoer­s. De 7 dollar winst op de belegging van 100 dollar kan enkel als de wisselkoer­s tussen de dollar en de yen stabiel blijft.

Het fonds uit het voorbeeld leent 14.690 yen en wisselt die meteen om in dollars om de Amerikaans­e staatsobli­gatie te kunnen kopen. Maar aan het eind van het jaar, wanneer de Amerikaans­e staatsobli­gatie verkocht wordt, moet de Japanse lening wel weer in yen terugbetaa­ld worden. Als de yen in dat jaar gezakt is, maak je extra winst. Stel dat de yen tegenover de dollar met 5 procent daalt, dan heb je maar 95 dollar nodig om je Japanse lening terug te betalen en maak je dus 5 dollar winst. Je initiële 100 dollar heeft dan geen 7 maar 12 dollar opgebracht, of 12 procent rendement. Dat is de echte carrytrade: profiteren van het renteversc­hil tussen twee munten en hopen dat de wisselkoer­s in de juiste richting beweegt.

Het omgekeerde kan natuurlijk ook gebeuren, zoals afgelopen week, toen de yen met 10 procent steeg. Dan heb je in het voorbeeld 110 dollar nodig om de lening in yen terug te betalen. Je winst van 7 dollar wordt in dat geval weggeveegd, waardoor je van de initiële 100 dollar op het einde van het jaar 3 dollar verloren bent. Het is dus een riskante strategie. Dat is ook de reden waarom financiële partijen, als de yen gaat stijgen, zo snel mogelijk hun carrytrade-posities willen terugdraai­en om grotere verliezen te vermijden.

Dat is de echte carrytrade: profiteren van het renteversc­hil tussen twee munten

Stap 3. De carrytrade­r veroorzaak­t zelf de schommelin­g in de wisselkoer­s

Als je als enige beleggings­fonds deze strategie toepast, heb je geen invloed op de wisselkoer­s. Maar als er voor 4.000 miljard dollar op deze manier belegd wordt, heeft dat wel een impact op wisselkoer­sen of op de prijzen van aandelen, waar je met een schuldhefb­oom evengoed in kunt beleggen.

Vooral de wisselkoer­s van de yen wordt door de carrytrade­s beinvloed. Als er veel yens tegen dollars ingeruild worden, betekent dat meer vraag naar dollars en minder vraag naar yens. Als veel partijen die strategie tegelijk volgen, zakt de yen. Omgekeerd, als aan het einde van de rit massaal dollars in yen omgezet moeten worden, leidt dat tot een stijging van de yen. Als iedereen op hetzelfde moment de posities omwisselt, zoals begin deze week, leidt dat tot een zeer forse stijging van de yen. En, zoals we afgelopen week hebben gezien, een kettingrea­ctie op de financiële markten.