De klad zit in de Duits-Chinese bromance
Als import- en exportcijfers iets vertellen over de machtsverhoudingen in de wereld, dan zijn de Duitse cijfers veelzeggend. Jarenlang was China afgetekend de grootste handelspartner van Duitsland. De kloof met nummer twee, de VS, werd de laatste jaren wel steeds nauwer. Tot de eerste zes maanden van dit jaar, toen de VS na lange afwezigheid opnieuw de eerste plek bekleedden. Duitsland exporteerde en importeerde 127 miljard euro aan goederen naar de VS in de eerste helft van dit jaar, terwijl dat voor China maar 122 miljard was.
Daarmee lijkt de bromance tussen Duitsland en China sterk bekoeld. Toen China zich vanaf begin jaren 2000 razendsnel ontwikkelde, was dat vaak met behulp van Duitse technologie. Duitse bedrijven leverden de geavanceerde machines die China nodig had om de fabriek van de wereld te worden, en moderne miljoenensteden te bouwen. Van de boormachines waarmee China metrotunnels liet graven tot cruciale onderdelen in energiecentrales: allemaal Duits. Het ultieme statussymbool voor gearriveerde Chinezen was eveneens Duits: een dikke Mercedes, BMW of Porsche. De bromance werkte ook in de andere richting. Net als in België gingen in Duitsland haast alle fabrieken dicht die kleding of consumentenelektronica maakten. Die verhuisden naar China. De goedkope import van Chinese confectie en elektronica in Duitsland drukte er de inflatie, waardoor lonen er jarenlang nauwelijks stegen.
De VS halen China in als Duitslands grootste handelspartner
Nu zit dus de klad in het Chinees-Duitse partnerschap. China heeft Duitsland veel minder nodig. Het klom de technologische ladder op, waardoor het nu zelf de geavanceerde machines kan maken die het vroeger in Duitsland bestelde. Ook voor de luxueuze (elektrische) auto kunnen Chinezen bij eigen merken terecht. China exporteert nog veel naar Duitsland – denk aan zonnepanelen of elektrische auto’s – maar China is steeds minder de exclusieve leverancier van allerlei goedkope consumentenspullen. Kledij of smartphones worden steeds meer gemaakt in andere Aziatische landen, zoals Vietnam, India of Bangladesh.
Ook de Chinees-Amerikaanse handelsoorlog en de oorlog in Oekraïne wegen op de handelsrelatie tussen China en Duitsland, aangezien Duitsland in het westerse kamp zit. Amerikaanse of Europese sancties tegen China slaan ook op de export van Duitse goederen.
De geopolitieke spanningen maken dan weer dat de handelsrelatie tussen de VS en Duitsland hechter wordt. Duitsland koopt meer Amerikaans schaliegas doordat het Russisch gas is weggevallen. De herbewapening van het Westen leidt ertoe dat de westerse landen uitgebreid shoppen in elkaars wapenfabrieken en niet bij die van andere machtsblokken, wat ook positief is voor de onderlinge handel.
Ook de dure (fossiele) Duitse luxewagen vindt nog gretig aftrek bij Uncle Sam. BMW rapporteerde bijvoorbeeld dat het in de eerste jaarhelft 1,4 procent meer auto’s in de VS verkocht, terwijl het er in China 4,3 procent minder waren. Dat laatste heeft ook te maken met het economische momentum. Dat zat de eerste jaarhelft beter in de VS dan in China, wat de groei van 3,3 procent in de uitvoer naar de VS ook mee verklaart.
In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.