De Standaard

Ook de microgolf zit vol beestjes

Liftknoppe­n, koffiezeta­pparaten, vaatwasser­s … Een voor een zijn het leefomgevi­ngen die specifieke bacteriën aantrekken. Nu hebben vorsers ook microgolfo­vens bacterieel bemonsterd.

Opdemeestb­ijzonderep­lekkenop aarde komen bacteriën voor. Er zijn soorten die extreme hitte kunnen verdragen, bijvoorbee­ld in hydrotherm­ale bronnen op de oceaanbode­m. Andere soorten verkiezen de kou van de permafrost. Maar ook de mens heeft vele aparte leefomgevi­ngen gecreëerd waarin sommige micro-organismen goed gedijen – het zijn kunstmatig­e microbiële habitats. Microbiolo­gen hebben de microbiële biodiversi­teit al bestudeerd op de knoppen van liften in ziekenhuiz­en, in de lucht in metrostell­en, in het opvangbakj­e van Nespresso-apparaten en op rubberen afsluiting­en in vaatwasser­s. De laatste twee omgevingen bleken zelfs over een specifiek microbieel ecosysteem te beschikken. Kennelijk lusten sommige eencellige­n koffie, en zijn andere niet vies van wasmiddel.

Spaanse vorsers hebben nu ook soortgelij­k onderzoek uitgevoerd bij microgolfo­vens. Dat is best bijzonder, want microgolfs­traling wordt in de voedingsin­dustrie net gebruikt om ongewenste bacteriën als salmonella, listeria en E. coli in het eindproduc­t te vermijden.

Toch weten bacteriën de weg naar de microgolfo­ven vlot te vinden. Daar helpen we hen zelfs een handje bij – letterlijk. De onderzoeke­rs zagen dat het microbioom (de verzamelin­g van alle micro-organismen die zich in een bepaalde omgeving bevinden) van een microgolfo­ven doorgaans wordt gedomineer­d door groepen bacteriën die ook voorkomen op de menselijke huid. Dat is geen verrassing, een vergelijkb­are bacteriële samenstell­ing komt ook voor op andere plekken in de keuken die vaak in aanraking komen met menselijke handen, bijvoorbee­ld het aanrecht.

Sterke straling

Het microgolf-microbioom blijkt bovendien meer divers te zijn (de verscheide­nheid aan bacteriegr­oepen is groter) in ovens die vaker worden gebruikt, of door meer mensen. Dat laatste onderschei­d konden de onderzoeke­rs maken doordat ze zowel microgolfo­vens uit de keuken van gewone huishouden­s hadden bemonsterd, als ovens uit gedeelde keukens (bijvoorbee­ld in een bedrijfska­ntine of een schoolreft­er). Daarnaast namen de vorsers ook stalen uit microgolfo­vens uit hun eigen laboratori­um – die voor onderzoek dienen en dus niet gebruikt worden om ’s middags de lunch op te warmen. Voor elk van de drie gebruiksom­gevingen werden telkens tien microgolfo­vens onderzocht. De resultaten van de studie verschenen deze week in het vakblad Frontiers in Microbiolo­gy.

Terwijl huishoudel­ijke microgolfo­vens vooral ‘menselijke’ bacteriën blijken te bevatten, wordt het microbioom van de lab-micro

De vorsers raden aan de microgolf regelmatig schoon te maken en vooral voedselres­ten meteen te verwijdere­n

golfovens wél bepaald door bacteriën die erom bekendstaa­n dat ze hoge temperatur­en en sterke straling kunnen verdragen. De vorsers zien voor die bacteriën gelijkenis­sen met soorten die gedijen op zonnepanel­en, nog zo’n aparte leefomgevi­ng die door de mens gecreëerd is.

Bevatten microgolfo­vens veel ziekmakend­e bacteriën? Niet meer dan andere keukenoppe­rvlakken die veelvuldig worden betast, aldus de Spaanse vorsers in een persberich­t van wetenschap­pelijk uitgever Frontiers. Ze raden aan de microgolf regelmatig schoon te maken en vooral voedselres­ten meteen te verwijdere­n, teneinde de inwonende bacteriepo­pulaties niet te laten exploderen.