Betalen om te mogen sparen wordt de nieuwe regel
Spaarders die willen intekenen op de ‘staatsbon-aanbiedingen’ waarmee banken uitpakken, stellen vast dat dit niet zomaar mogelijk is. Het geld van niet-klanten is vaak alleen welkom als ze eerst een betalende zichtrekening met debetkaart afsluiten.
Naarmate de datum van 4 september dichterbij komt, de dag waarop de fiscale staatsbon vervalt, pakken steeds meer banken uit met spaarformules in de hoop een deel van het staatsbongeld binnen te halen.
De inzet is bijzonder groot, omdat de staatsbon afgelopen jaar 30 miljard euro in beweging zette. 21,9 miljard ging naar de overheid, de andere 8 miljard ging naar banken die de staatsbon pareerden met een eigen aantrekkelijk voorstel.
De jongste weken pakt de ene bank na de andere uit met commerciële aanbiedingen. De inzet daarbij is om spaargeld dat vorig jaar wegvloeide te recupereren. Verschillende grootbanken zagen toen elk om en nabij de 5 miljard wegvloeien. Banken pakken uit met diverse formules die erop gericht zijn het staatsbongeld minstens één jaar bij hen vast te zetten. Het gaat zowel om termijnrekeningen, kasbons, obligaties als spaarverzekeringen.
Het is niet zomaar te zeggen welke bank de beste condities aanbiedt. De ene bank scoort sterk met een product op twee jaar, de andere met een belegging op één jaar, nog een andere zet een vastrentende belegging op anderhalf jaar in het zonnetje.
Rompslomp
Spaarders die de verschillende aanbiedingen wikken en wegen, ontdekken echter dat ze niet zomaar kunnen intekenen op die tijdelijke promoties. Wie bijvoorbeeld op een termijnrekening of een kasbon wil intekenen, moet klant zijn bij de betrokken bank. Aan niet-klanten wordt gevraagd om zowel een effectenrekening te openen als een zichtrekening met debetkaart. Met andere woorden: men moet de procedure doorlopen om volwaardig klant te worden.
Dat betekent dat wie af en toe op een commercieel aanbod van een bank wil kunnen ingaan, in de praktijk al snel dreigt opgescheept te zijn met drie tot vier zichtrekeningen met telkens een (nutteloze) debetkaart. Welke consumenten zijn daartoe bereid?
In sommige gevallen is het ook niet mogelijk om een gratis zichtrekening te openen om te kunnen intekenen op de belegging en moet je een betaalpakket afnemen waar maandelijks kosten voor aangerekend worden. ING Bank stopte enkele jaren geleden al met zijn gratis Lion Account, terwijl KBC Bank sinds juli 2 euro per maand aanrekent op zijn voorheen gratis zichtrekening. De goedkoopste betaalrekening bij ING Bank kost 1,90 euro per maand. KBC zegt dat je ook vanuit een gratis spaarrekening kan intekenen.
Wie af en toe op een commercieel aanbod van een bank wil kunnen ingaan, is al snel opgescheept met drie tot vier nutteloze zichtrekeningen
Bij Belfius Bank kosten betaalrekeningen 5,50 euro per jaar, maar is er ook een gratis rekening in het aanbod, de Beats Pulse. Wie zo’n rekening wil openen om te kunnen intekenen op een beleg
ging, moet in de praktijk bij een kantoor langsgaan. De wachttijden aan sommige kantoren zijn bijzonder lang. Belfius geeft toe dat dat een pijnpunt is. “Dat heeft nog met corona te maken. We zullen dat aanpakken”, zegt een woordvoerster.
Bij BNP Paribas Fortis, dat onder meer een aantrekkelijke kasbon met een looptijd van 2 jaar aanbiedt, is er een dubbele beperking. De bank wil met die spaarformule maar één miljard ophalen. Nieuwe klanten moeten de facto een betalende zichtrekening afsluiten van minimaal 24 euro per jaar. Een gratis Hello Bank-rekening openen kan niet in een kantoor en online duurt het enkele weken voor de rekening operationeel is. Bij Argenta Bank kan je in het kantoor wel nog een
gratis ‘green-rekening’ afsluiten om te kunnen intekenen op de termijnrekeningen.
Spaarders zullen vaststellen dat ze om in te tekenen op eenvoudige beleggingen bij een bank vaak meer dan 20 euro per jaar moeten betalen. Bovendien riskeren ze te worden opgezadeld met slapende zichtrekeningen. In de praktijk zijn het hindernissen die de vrije concurrentie om het spaargeld bemoeilijken.
De rompslomp en kosten waarmee niet-klanten of nieuwe klanten van banken geconfronteerd worden, staan in schril contrast met de soepelheid waarmee je kan intekenen op de staatsbon. Spaarders kunnen er rechtstreeks op intekenen op de website van het Agentschap van de Schuld en het gewenste bedrag storten op de rekening van dat Agentschap. Het nadeel van de staatsbon bij het Agentschap is dat de storting pas na enkele dagen rente begint op te brengen.
Witwassen
Bankiers wijzen erop dat de regelgeving het complexer maakt om nieuwe klanten aan te trekken. Het principe KYC, know your customer, houdt in dat je je klant moet kennen en zicht hebben op de herkomst van het geld. Van spaarders die willen beleggen, moeten ze dan weer een beleggingsprofiel opstellen.
Bankiers wezen er in het afgelopen jaar al op dat de overheid met haar laagdrempelige regels om in te tekenen op een staatsbon, het risico liep te helpen met geld witwassen. Jean Deboutte van het Agentschap van de Schuld zei wel dat er na intekening controles konden komen op de herkomst van het geld.