Starmer wil geld Rwanda-deal terugvorderen. Is dat mogelijk?
Nu de omstreden Rwanda-migratiedeal officieel niet doorgaat, rijst de vraag wat het Afrikaanse land zal doen met de miljoenen Britse ponden die het al ontving.
De beruchte Rwanda-migratiedeal gaat definitief de prullenbak in, bevestigde de nieuwe Britse premier Keir Starmer zaterdag. Terwijl in de Europese Unie de ene na de andere migratiedeal op tafel komt, begraaft de nieuwe regering van het Verenigd Koninkrijk de migratiedeal waar voormalig premier Rishi Sunak vastberaden achter bleef staan.
Dat komt totaal niet als een verrassing. De Britse partij Labour, die vorige week de verkiezingen won, was al vanaf het begin tegen de regeringsplannen van de Convervatieven om migranten die aankomen in het Verenigd Koninkrijk naar Rwanda te sturen. Dat plan moest voorkomen dat asielzoekers naar het VK kwamen, maar “een afschrikkend effect heeft het nooit gehad”, zei Starmer.
Hoofdpijndossier
Ondanks de aanhoudende inspanningen van Sunaks regering, vertrok uiteindelijk geen enkele migrant vanuit het VK naar Rwanda. Wel betaalde het land meer dan 350 miljoen euro aan de Rwandese overheid, waarmee die voorbereidingen moest treffen voor de komst van migranten.
Ondertussen blijft de migratiestroom richting het Verenigd Koninkrijk een hoofdpijndossier. Het aantal migranten dat de gevaarlijke oversteek over het Kanaal maakt, is nog steeds ongekend hoog. De teller staat dit jaar al op meer dan 13.500 mensen.
Starmer belooft als alternatief voor de Rwanda-regeling de oprichting van een nieuw grensbewakingscommando. Dat moet bestaan uit gespecialiseerde agenten en rechercheurs. Het geld van het Rwanda-programma, waarvan de kosten over vijf jaar op meer dan 600 miljoen euro werden geschat, wil hij gebruiken om honderden nieuwe gespecialiseerde agenten te betalen.
Starmer hoopt daarom ook het geld dat al richting Rwanda ging, terug te halen: “We zullen zorgvuldig onderzoeken welk geld wel en niet kan worden teruggevorderd, nadat het deportatieprogramma
“Dit is een flinke klap voor Rwanda, maar het land zal het VK wellicht nog nodig hebben in de toekomst”
Christiano d’Orsi Onderzoeker aan de universiteit van Johannesburg
officieel is afgeschaft”, meldde de nieuwe Britse regering maandagavond. Volgens een ontbindingsclausule in de overeenkomst kan het VK zich zonder boete terugtrekken uit de beloofde toekomstige betalingen, maar over de al betaalde rekening heerst onzekerheid.
Eerder dit jaar opperde de president van Rwanda, Paul Kagame, dat een deel van het geld zou kunnen worden terugbetaald als er niemand naar het land zou worden gestuurd. Maar maandag krabbelde de Rwandese overheid terug. “Rwanda heeft zijn kant van de overeenkomst gehandhaafd en we hebben de capaciteit opgevoerd om duizenden migranten en asielzoekers te huisvesten”, zei Doris
Uwicyeza Picard van het Rwandese ministerie van Justitie.
Hotels opgeknapt
Rwanda investeerde al tonnen in verblijven voor migranten. Verschillende huizen en hotels werden opgeknapt en ingericht. Bakina Ismael, de manager van een van die hotels in Kigali, liet afgelopen april nog weten dat zijn hotel al lange tijd klaar staat om asielzoekers te ontvangen.
Onderzoeker Cristiano d’Orsi, gespecialiseerd in migratiebeleid in Afrika (Universiteit van Johannesburg), vermoedt dat Rwanda niet al het geld in eigen zak zal houden. “De Rwandese president is altijd al erg gesteld geweest op samenwerkingen met het Westen. Dat een streep getrokken wordt door deze deal, is een flinke klap, maar Rwanda zal het VK in de toekomst wellicht nog nodig hebben. Om die reden verwacht ik wel dat er een degelijke financiële regeling komtwaarbeidelandenzonderalte veel commotie mee instemmen.”