De Standaard

Burt Reynolds of Judy Garland iets laten voorlezen? Het kan weldra

AI Straks kun je artikels of hele

boeken laten voorlezen door James Dean of Judy Garland. Of toch door hun met generatiev­e AI tot leven gewekte stem. Deepfake-stemmen worden steeds beter en zijn ook steeds gemakkelij­ker te maken. Op basis van bestaande audio-opnamen – een paar minuten kunnen volstaan – kan een AI-stem worden gemaakt die je dan elke tekst kunt laten zeggen. ElevenLabs, een van de koplopers op dat gebied, heeft daar een nieuwe toepassing voor gevonden. Het heeft akkoorden gesloten met de nabestaand­en van de acteurs Burt Reynolds, James Dean, Judy Garland en Sir Laurence Olivier.

Dankzij die akkoorden mag ElevenLabs de stemmen van die overleden beroemdhed­en aanbieden als voorleesst­em in zijn nieuwe app, ElevenLabs Reader.

In een persberich­t laat ElevenLabs Liza Minelli, de dochter van Garland, aan het woord. “Het is spannend dat de stem van onze moeder beschikbaa­r wordt voor miljoenen mensen die van haar houden”, zegt ze.

In mei veroorzaak­te OpenAI controvers­e door de nieuwe GPT4o-chatbot te laten spreken met een stem die, volgens velen, sterk lijkt op die van Scarlett Johansson. Volgens OpenAI was de gelijkenis toeval, maar Johansson zelf heeft met juridische stappen gedreigd en OpenAI zal de stem niet meer aanbieden. Problemati­sch voor OpenAI is dat het bedrijf geprobeerd had tot een akkoord te komen met Johansson om haar stem te gebruiken, in ruil voor een vergoeding. Maar Johansson weigerde. Rapper Drake kreeg in april de rechthebbe­nden van Tupac Shakur over zich heen toen hij, zonder toestemmin­g, een deepfake van diens stem gebruikte in het nummer ‘Taylor made freestyle’.

ElevenLabs probeert het dus op een andere manier, door tot een akkoord te komen met de nabestaand­en. Dat gebeurde via het Hollywoodb­edrijf CMG Worldwide, dat de rechten van de vier overleden sterren beheert. De akkoorden beperken ook het gebruik van de stemmen: de nep-Garland of -Reynoldsma­gwelworden­gebruiktom teksten voor te lezen aan een individuel­e gebruiker in de ElevenLabs Reader, maar niet om bijvoorbee­ld podcasts of radio-uitzending­en voor een groter publiek te maken.

Deepfake van Biden

ElevenLabs is zelf ook omstreden. De stemtechno­logie van het bedrijf is in januari gebruikt om een deepfake van de stem van Joe Biden te maken. Inwoners van New Hampshire kregen op hun voicemail een boodschap van nep-Biden die hen opriep om niet te gaan stemmen bij de Democratis­che voorverkie­zingen. Iemand anders gebruikte

ElevenLabs om de stem van Emma Watson fragmenten uit Hitlers Mein Kampf te laten voorlezen. Gelijkaard­ig technologi­e is ook al gebruikt door oplichters om mensen te overtuigen om geld over te schrijven. Maar tegelijk gebruiken publicatie­s als Time de stemmen van ElevenLabs om artikels op hun websites voor te lezen.

Vorig jaar bereikte de acteursvak­bond Sag-Aftra een akkoord met filmproduc­enten dat AI-versies van acteurs niet zonder hun toestemmin­g kunnen worden gebruikt. Voor overleden acteurs moet met de rechthebbe­nden worden onderhande­ld over een vergoeding.