“Het ergste wat we nu zouden kunnen doen, is niet veranderen”
De onderhandelingen voor de Waalse regering beginnen maandag al. De MR en Les Engagés slaan op alle niveaus de handen in elkaar. Niet onlogisch gezien hun overwinning én de grote overlap in hun voorstellen. Ze beloven “changement”.
Formule 1-fanaat Georges-Louis Bouchez (MR) is snelheidsrecords aan het breken. In minder dan 48 uur na de verkiezingen start hij onderhandelingen met Les Engagés om een Waalse regering én een Franse Gemeenschapsregering te vormen. Ook federaal en in Brussel willen de twee partijen samen in de regering. Bouchez zag geen meerwaarde in “snuffelcontacten”.
De situatie in Wallonië is dan ook helder. Zondagnacht wisten hij en Les Engagés-voorzitter Maxime Prévot al dat ze samen een meerderheid van 43 op 75 zetels hebben in het Waals Parlement. Dat is comfortabel. Ook in de Franse Gemeenschap hebben ze aan hun zetels genoeg. Dat PS-voorzitter Paul Magnette maandag aankondigde overal in de oppositie te gaan, vergemakkelijkte de zaken nog. Bouchez contacteerde Magnette vijf minuten voor de aanvang van zijn persconferentie met Prévot, dinsdagmiddag. Ook het gedecimeerde Ecolo en zelfs de PVDA/ PTB kregen een beleefdheidstelefoontje.
Na de jarenlange dominantie van de PS in Wallonië, beloven de twee winnaars grote veranderingen. Ondanks hun verkiezingsoverwinning met een hervormingsagenda voelt Prévot dat daar bij veel Walen koudwatervrees voor bestaat. “Maar waarom zouden burgers bang zijn voor wat ze zelf gekozen hebben? Wij zullen niet zomaar contracten van mensen opzeggen en een project gedrenkt in bloed en tranen voorstellen, hé.” Bouchez vulde aan: “Het ergste wat we nu zouden kunnen doen, is niets veranderen.”
“Als we echte verandering willen, moeten we iedereen meehebben. Wij spreken niet alleen voor onze kiezers, maar voor alle Franstaligen” Georges-Louis Bouchez MR-voorzitter
Deze week wordt de werkmethode op punt gezet en maandag beginnen de gesprekken. Prévot gaat er prat op dat zijn “politieke beweging” evenveel belang hecht aan de stem van de gekozen politici als van de geëngageerde burgers die er deel van uitmaken. Die lijn wordt doorgetrokken in de formatie. Er worden tal van vertegenwoordigers uit het middenveld uitgenodigd, zei hij. Ook Bouchez is mee. “Als we echte verandering willen, moeten we iedereen meehebben. Wij spreken vanaf nu niet meer alleen voor onze kiezers, maar voor alle Franstaligen.”
Het regeerakkoord dat er over niet al te lange tijd moet liggen, zal geen dikke bijbel worden. “We zullen echt geen tekst van 372 pagina’s schrijven waarin alles tot in het detail is uitgezet. Als de voorbije legislatuur iets heeft aangetoond, dan wel dat er soms externe factoren zijn met een grote impact (covid, de overstromingen, oorlogen, red.). Er zit dus een verschil tussen de tekst die je schrijft en de omstandigheden waarin je een paar jaar later moet regeren. Daarom moet er een visie zijn waaraan je vasthoudt, maar moeten de modaliteiten soepel blijven.”
Als er vertrouwen is, hoeven die details misschien niet. Op tal van domeinen liggen de standpunten van de MR en Les Engagés dicht bijeen. In de antwoorden die ze gaven voor De Stemtest, zit voor 70 procent overlap.
Wie kan, moet werken
“Lagere lasten op het loon van de mensen, veel strenger zijn voor wie kan werken maar het niet doet, en mensen die uitgevallen zijn beter begeleiden naar een terugkeer op de arbeidsmarkt.” Dat waren de klemtonen rond werk die Bouchez in de interviewreeks Voorbij het surrealisme gaf. In diezelfde reeks zei Prévot dat werken moet lonen, “maar bespaar me de arrogante en conservatieve aanpak van de MR”.
Toch zijn er veel overeenkomsten. Zodra de federale formatie begint, mag bijvoorbeeld worden aangevinkt dat de MR en Les Engagés vóór een beperking van de werkloosheidssteun in de tijd zijn. In Wallonië zullen ze zeker ook werk maken van een soort jobbonus of “bonus bosseur”. Er komen sowieso ook strengere controles om op te volgen dat werkzoekenden ook echt werk zoeken. Maar er zijn uiteraard ook verschillen. Zo vinden de liberalen dat er sancties mogen volgen als Waalse werkzoekenden niet ingaan op een aanbod in Vlaanderen. Prévots partij ziet dat niet zitten.
Niet gratis eten op school
In de campagne was ook onderwijs een van de grote thema’s voor de MR. Het Franstalige onderwijs is kampioen in zittenblijven en scoort in internationale onderzoeken ver onder de lat. Les Engagés en de MR zijn het erover eens dat leerkrachten een hoger loon moeten krijgen, maar ook dat ze makkelijker ontslagen moeten kunnen worden als ze zelf tekortschieten. Beide partijen zijn tegen gratis schoolmaaltijden, hoewel de MR dat wel mee steunde in de ontslagnemende Franse Gemeenschapsregering. Ook over Nederlands als verplichte tweede taal zijn ze het eens.
Sobere politiek
De regeringen aan Franstalige kant zullen minder ministers tellen. Dat werd dinsdag meermaals herhaald. Nu hebben de Waalse en de Franse Gemeenschapsregering samen 13 ministers. Bouchez wil het totaal terugbrengen tot negen. Prévot heeft zich nog niet over zo’n cijfer uitgesproken, maar is wel voorstander van ministers die in beide regeringen zitten, en dus twee petjes op hebben. Beide partijen willen ook het aantal parlementsleden terugschroeven.
Tot slot: de Grote Prijs Formule 1 van België, op het circuit van Spa-Francorchamps, komt met deze nieuwe coalitie niet meteen in gevaar. Elk jaar slaat de organisatie een gat van een paar miljoen euro, maar de Waalse regering past dat tekort elke keer bij. De economische return en de uitstraling zijn te belangrijk, ook voor het nieuwe blauw-turquoise Wallonië.