Is groene hoop voor lokale verkiezingen terecht?
Groen verloor zondag terrein in alle steden waar het bestuurt. Toch put de partij uit de verkiezingsuitslag hoop voor de lokale verkiezingen in oktober. “Brussel bewijst het: waar Groen lokaal verantwoordelijkheid neemt, worden we beloond.”
“Als groenen lokaal verantwoordelijkheid nemen, worden we daarvoor beloond. We gaan vol energie naar de lokale verkiezingen in oktober om Groen nog sterker te verankeren”, zei Groen-covoorzitter Jeremie Vaneeckhout gisteren na een eerste analyse van de uitslagen.
Die hoop wordt gevoed door het uitstekende resultaat dat de partij behaalde in het Brussels Gewest. Brussels minister van Mobiliteit Elke Van den Brandt slaagde erin om aan Vlaamse kant de leiderspositie van Groen in het Brussels parlement nog te versterken. Daardoor is de partij in Brussel incontournabel, en dat ondanks het gecontesteerde mobiliteitsplan Good Move dat de minister invoerde.
Een heldere verklaring waarom Groen zo goed scoorde in Brussel, hebben de groenen nog niet. De vraag is zelfs of de partij niet aan de haal is gegaan met stemmen van Ecolo. De Franstalige zusterpartij scoorde erg slecht in Brussel. “Brussel is de voorbije jaren sterk veranderd. Dankzij minister Elke Van den Brandt herademde Brussel: we stonden in voor een gezondere lucht, voor meer groen, meer en beter openbaar vervoer en meer veilige fietspaden”, gaf Vaneeck
De liberalen zijn in Gent, met burgemeester Mathias De Clercq, de op een na kleinste partij
hout mee. Groen beleid is lokaal tastbaarder en zichtbaar.
“Wat ook helpt, is dat in Brussel – met een beperkt Vlaams kiespubliek – de partij bijna aan elke deur het gevoerde beleid kan uitleggen”, luidt het bij een kopstuk. “Dat is nodig, want groen beleid is niet altijd in slogans te vatten. Het heeft soms een woordje uitleg nodig.”
De partij hoopt dat een nabij verhaal van gezondere lucht en betere mobiliteit zoals in Brussel ook in andere steden kan aanslaan. Zoals in Antwerpen bijvoorbeeld. Daar zal de partij wel moeten opboksen tegen Vooruit, maar vooral de PVDA boekte er forse winst , mede dankzij de populaire kopstukken Jos D’Haese en Peter Mertens. Groen ging in Antwerpen achteruit. Bij de gemeenteraadsverkiezingen wordt de PVDA-lijst getrokken door de veel minder bekende Ben Van Duppen.
In Gent werd Groen de grootste partij, toch als naar de uitslag voor de Kamer wordt gekeken. Die uitslag wordt wel gedopeerd door de aanwezigheid van Petra De Sutter aan he hoofd van de Kamerlijst. De Sutter zal in oktober niet op de Gentse lijst staan. Als men de lijst voor het Vlaamse Parlement bekijkt, is Vooruit met een flinke groei veruit de grootste partij in Gent. Groen verliest, maar het verlies dat Open VLD optekent is forser. De liberalen zijn in Gent, met burgemeester Mathias De Clercq, de op een na kleinste partij. In Gent hebben een winnaar – Vooruit – en een verliezer – Open VLD – zich aan elkaar vastgeklikt met de stadslijst ‘Voor Gent’ voor de lokale verkiezingen.
In Mechelen zijn het twee verliezers van de verkiezingen – Open VLD en Groen – die samen naar de kiezer trekken. Daarbij valt het op dat de Open VLD van burgemeester Bart Somers zo goed als gehalveerd is. Somers geraakte vanop de lijstduwersplaats niet verkozen.
In Oostende trekt een soortgelijke combinatie aangevuld met CD&V in oktober naar de kiezer. Ook daar is er een fors verlies voor Open VLD van burgemeester Bart Tommelein en een klein verlies voor Groen en CD&V. Mechelaar Kristof Calvo noch Oostendenaar Wouter De Vriendt geeft commentaar op het effect van de nationale uitslag op hun stadslijsten. “De individuele score van de Oostendenaars is een opsteker”, is het enige wat Groen-Oostende kwijt wil.
Veel van die stadslijsten worden gemaaktombijdegemeenteraads
verkiezingen de grootste te zijn. Dat geeft het recht om bij coalitiebesprekingen het initiatief te nemen. Bovendien wordt degene met de meeste stemmen uit de grootste fractie in de coalitie burgemeester. Maar als de negatieve nationale resultaten lokaal doorsijpelen, dreigen sommige van die constructies hun doel te missen.
Groen bestuurt ook mee in Leuven, samen met Vooruit en CD&V. Vooruit-burgemeester Mohamed Ridouani stuurde op sociale media vanmorgen al vrolijk rond dat
Vooruit er in Leuven flink op vooruit is gegaan, ten nadele van coalitiepartners Groen en CD&V.
Toch blijft het gevaarlijk om de nationale verkiezingen als voorspeller te gebruiken voor wat er lokaal aankomt. Het blijven erg verschillende verkiezingen, met eigen thema’s en een eigen dynamiek. Ook omdat heel wat kopstukken in oktober tijdens deze verkiezingen in de schaduw bleven. Somers en De Vriendt speelden bijvoorbeeld een bescheiden rol als lijstduwer. Calvo, Tommelein en De Clercq stonden niet eens op een lijst.
Lokale verkiezingen zijn door het nieuwe kiessysteem almaar meer burgemeestersverkiezingen geworden. Bovendien is het niet gezegd dat een partij die nu hoge ogen gooit in een stad, bij de lokale verkiezingen hetzelfde doet. Zo is de N-VA in Mechelen bij deze verkiezingen bijvoorbeeld de grootste, maar lokaal is de partij uiteengevallen nadat drie verkozenen zijn overgestapt naar een scheurpartij.