“Open VLD is al lang aan de macht, de problemen werden alleen groter”
Zelfs in het Open VLD-stamcafé in Brakel, eigendom van de familie De Croo, erkennen kiezers dat ze de liberale partij dit jaar de rug toekeerden. “Waarom wil een mens af en toe iets anders? Omdat wij nooit tevreden zijn.”
De zon die zich een hele verkiezingsdag lang liet zien, is achter de wolken verdwenen. Op het Brakelse marktplein trekt een kille wind aan. “Het is fris voor de tijd van het jaar”, zegt Peter Vanderstuyf (62), zich bewust van zijn dubbele boodschap. De liberale schepen van Financiën in de thuisgemeente van premier Alexander De Croo zit op het terras van café Liberty, vergezeld van de voorzitter van de lokale Open VLD-afdeling, bestuursleden en vrijwilligers, zoals José Bouvrie (75), die al veertig jaar lang “bordenplaatser” is voor de partij. “Al sinds 1978”, zegt hij niet zonder trots. Voor zover hij het zich kan herinneren, “is dit de zwaarste nederlaag die wij ooit hebben geleden. Dat doet veel pijn, omdat wij er toch altijd voor de mensen zijn geweest.”
Open VLD werd de grote verliezer van de verkiezingen, en ook Oost Vlaanderen – de thuisbasis van de De Croo’s, een politieke dynastie die al decennia aan de knoppen zit in dit land – bleef niet gespaard. Schepen Vanderstuyf heeft zijn analyse al klaar. “We hebben de perceptie tegen”, zegt hij. “Alexander was de premier van een regering met groenen en socialisten. Om die te redden, moest hij toegevingen doen, die niet zo liberaal waren. Opofferingen van ons programma ten voordele van de natie. In de campagne heeft de partij geprobeerd dat nog recht te zetten. Maar dat is niet geloofwaardig na vijf jaar regeren. Dan heb je op den duur niets meer.”
Nooit tevreden
Café Liberty – de naam is geen toeval – is eigendom van de De Croo’s. Het is het liberale hart van Brakel, het stamcafé van Open VLD. “Herman (De Croo, red.) zou vanavond nog naar hier komen, maar hij heeft me net laten weten dat hij in Brussel blijft, om Alexander te steunen”, zegt Mieke Walravens (42). Ze is voorzitster van de lokale afdeling van de partij en noemt het “heel onfair dat een premier die zoveel heeft gedaan voor de burgers, daar vandaag niet voor beloond werd”.
Enkele van haar cafégenoten denken daar anders over. Zelfs in dit liberale nest zijn mensen niet te beroerd om toe te geven dat ze Open VLD dit jaar – voor het eerst – de rug hebben toegekeerd. “Dat is moeilijk, hier in Brakel”, zegt Sonia Van Trimpont (54). Na een hele tijd rond de hete brij te hebben gedanst, erkent ze dat haar stem naar N-VA ging. Ze is zelfstandige in de transportsector en “altijd blauw geweest”. “Zeker niet groen of rood: dat zijn luieriken”, zegt ze. “Voor tachtig procent sta ik nog altijd achter de liberalen.”
“Maar op sommige vlakken… De stemtest die ik vrijdagavond deed, kwam uit ergens tussen Open VLD en N-VA. En Bart De Wever zegt al jaren: ik wil het anders doen, ik wil het beter doen. Ik wil hem die kans geven. Waarom? Waarom wil een mens af en toe eens iets anders? Omdat wij als mensen nooit tevreden zijn. Dat is zo. Wij geloven altijd dat het nog beter kan, daarom worden partijen aan de macht vaak afgestraft.”
Aan een tafeltje wat verderop zit de 64-jarige Guido, die zijn achternaam liever niet in de krant wil, met zijn rug naar het tv-scherm gedraaid waarop een emotionele premier De Croo in zijn speech de zware nederlaag van zijn partij erkent. Ook Guido stemde ooit voor de liberalen, zegt hij. “Nu niet meer. De werkende mens moet in dit land alles betalen, terwijl wie niet werkt altijd langs de kassa passeert”, zegt hij.
Of dat niet precies is wat Open VLD zegt te willen veranderen? “Zeggen en willen, ja, maar ze doen het niet. Ze zijn al zo lang aan de macht, en de problemen werden alleen groter. Ze hebben zich nooit bewezen. Alles is duurder geworden. Ik heb een leven lang gewerkt voor een klein pensioentje, terwijl mensen die hier net binnenkomen meer krijgen. Ze maken van de mensen racisten.” Hij wil niet zeggen op wie hij stemde, “maar ik begrijp wel waarom Vlaams Belang zo groot is geworden.”
“Je zou denken dat een premier die op de koffie mag bij de Amerikaanse president Joe Biden veel mensen zou aantrekken. Blijkbaar niet”
Peter Vanderstuyf Schepen van Financiën
Koffie met Biden
Schepen Vanderstuyf herinnert zich nog goed de dag waarop hij Conner Rousseau (Vooruit) – die als groot stemmenkanon uit de verkiezingen in Oost-Vlaanderen kwam – campagne zag voeren op de Brakelse markt. “Dat was zot: iedereen draaide rond hem, als vliegen rond een ge weet wel. Je zou denken dat een premier die op de koffie mag bij de Amerikaanse president Joe Biden en Volodimir Zelenski ontvangt, nog veel meer mensen zou aantrekken. Blijkbaar niet.”