Kan de overheid iets leren van een investeringsfonds?
Kan de overheid inzake industrieel beleid iets leren van de Gimv of van diens ceo Koen Dejonckheere? Net zoals er een visie moet zitten achter het investeringsbeleid van een investeringsmaatschappij, zou dat ook het geval moeten zijn bij het industriële beleid van een land. Welke sectoren zien we als toekomstgericht en willen we op inzetten? In welke domeinen hebben we trekkers die kunnen doorgroeien? Zijn er onderzoekscentra en opleidingen die ons ecosysteem kunnen helpen versterken?
Een industrieel beleid is iets anders dan lapmiddelen uit de hoge hoed toveren telkens een groot bedrijf dreigt te verhuizen of een belangrijke investering in een ander land dreigt te plaatsen, klinkt het. Een duidelijke verwijzing naar de toegevingen op maat van staalreus ArcelorMittal die Gent als investeringsplaats afzet tegenover Duinkerke.
Dejonckheere ziet dat er in Frankrijk wel sprake is van een globale visie op de industrie. De Fransen spelen daarbij in de regio rond de staatshaven van Duinkerke verschillende troeven uit. Bedrijven hebben er ruimte, goedkope energie, beschikbare arbeidskrachten en goede logistieke verbindingen. Desnoods worden bestaande kanalen verbreed. Ook inzake organisatie van de arbeidsmarkt zijn er verschillen. Waar een grote haven als Antwerpen rekening moet houden met strikte regels inzake havenarbeid, is er in Duinkerke meer flexibiliteit.
Frankrijk grijpt het momentum aan om de eigen industriële basis te versterken
In het Noord-Franse Gravelines zijn er dan weer plannen om de kerncentrale uit te breiden om meer koolstofvrije stroom te produceren. Terwijl andere landen kernenergie afbouwden, gebruikt Frankrijk die nu als competitief wapen in de vergroening van de industrie.
De Gimv-ceo heeft al eens zo’n investeringsgolf meegemaakt in Noord-Frankrijk, onder impuls van de toenmalige premier Pierre Mauroy, die ook lang burgemeester van Rijsel was. Noord-Frankrijk slaagt erin om steeds meer in Vlaanderen gevestigde groeibedrijven aan te trekken, zoals aardappelgroep Clarebout Potatoes, magazijnenspecialist WDP, logistiek bedrijf Katoen Natie en transportgroep Ziegler. Diverse andere spelen met de gedachte er te investeren.
De nieuwe golf komt op een ogenblik dat de Europese industrie onder druk komt. Frankrijk grijpt het momentum aan om de eigen industriële basis te versterken. Volgens Dejonckheere zal Europa een aantal zaken op een meer pragmatische wijze moeten herzien, zodat ook kleinere bedrijven aansluiting kunnen vinden met de koolstofarme economie. Een ander probleem is dat de uiteenlopende vertalingen van de Europese regels het gelijke speelveld tussen de lidstaten ondermijnen.
De kaarten in de industrie worden herschud, maar het zal nog jaren duren voor we de negatieve gevolgen daarvan zien. Fabrieken waarin meerdere jaren niet meer geïnvesteerd werd wegens niet rendabel, zullen verkocht worden aan grotere groepen of zullen dichtgaan. Zelfs een overheid met weinig middelen is niet machteloos, zegt Dejonckheere. “De goedkoopste relancemaatregel is het halveren van de doorlooptijd op de diverse beslissingsniveaus voor het toekennen van vergunningen.”
In ‘De Grote Markt’ duikt de economieredactie dagelijks in een opmerkelijke beweging in de economische wereld.