De Standaard

De extreme 1 mei: migranten, politici en rijken moeten betalen

Vlaams Belang en de PVDA/PTB hebben de wind in de zeilen. Ook op 1 mei proberen ze het politieke centrum de loef af te steken. Hun vijand is afgelijnd, hun strategie gelijklope­nd. Van compromiss­en is (nog) geen sprake.

“Taxe les riches! Taxe les riches! Taxe les riches!” Zo marcheert de PVDA/PTB-aanhang door de straten van Brussel. “We moeten het geld halen bij de superrijke­n, met een miljonairs­taks. Ik ben het beu dat men altijd in de zakken van de gewone mensen zit”, speecht kopman Raoul Hedebouw op het Anneessens­plein. Hij belooft er meteen ook een verlaging van de wettelijke pensioenle­eftijd naar 65 jaar.

In Plopsaland (De Panne) houdt Vlaams Belang tegelijker­tijd zijn familiedag. Het gaat er wat gezapiger aan toe, maar ook daar komt de eenduidige vijand al snel naar boven. “Ja, ons eigen koopkracht­plan voor de Vlamingen kost geld”, zegt voorzitter Tom Van Grieken tijdens de korte verkiezing­smeeting in het Plopsathea­ter. Hij belooft er 239 euro netto extra voor werkende Vlamingen. “Maar nee, we gaan dat niet laten betalen door de Vlamingen. We splitsen de Belgische sociale zekerheid en de rest bekostigen we door onze sociale zekerheid af te schermen voor nietwester­se migranten. En laat ons voor de rest maar besparen op politici, op de migratiefa­ctuur en de asielstop.”

“De mensen pikken het niet meer”

Vlaams Belang en de PVDA/PTB vissen voor een groot deel in dezelfde vijver van ontevreden kiezers, die het gehad hebben met de klassieke partijen. Dat komt op beide verkiezing­smeetings duidelijk aan de oppervlakt­e.

“Je ziet dat ook in bedrijven. De arbeiders zijn de traditione­le partijen helemaal beu en ook de N-VA is haar aura van anti-establishm­entpartij kwijt. Daar gaat het dus tussen Vlaams Belang en wij”, zegt David Pestieau, de politiek directeur van de PVDA/PTB op de 1 mei-meeting. Zijn broer Benjamin is bij de partij verantwoor­delijk voor de relaties met de vakbonden. Hoe ze dan het verschil maken met Vlaams Belang?

“Met de miljonairs­taks kunnen we hen pijn doen, die willen zij niet. En dan de graaicultu­ur natuurlijk.”

Dat laatste is een nagel waar ook Hedebouw telkens op klopt. Net als Vlaams Belang zet ook hij zich af tegen “de politieker­s”. “Als een gewone werkmens ontslagen wordt, dan krijgt die een werklooshe­idsuitkeri­ng”, klinkt het. “Maar als politici niet herverkoze­n raken in het parlement, dan hebben ze voor zichzelf een vertrekpre­mie geregeld. Tot 250.000, zelfs 500.000 euro: te zot voor woorden! En ze doen er allemaal aan mee: liberalen, socialiste­n, christende­mocraten, groenen, de N-VA en uiteraard: Vlaams Belang. Eigen graaiers eerst! Niet met ons.” Zijn boodschap gaat er als zoete broodjes in bij het ferm opgewarmde, communisti­sche publiek.

Ook de boodschap van Van Grieken vindt duidelijk steun op de familiedag. “Die buitenland­ers pakken, pakken, pakken. Maar als je zelf eens steun nodig hebt van de overheid, dan krijg je die niet”, zegt Geert Verpoort (59). “Mensen die miserie hebben, kunnen nergens meer terecht. Maar vreemdelin­gen komen hier toe en krijgen direct alles. Dat pikken de mensen niet meer”, zegt ook een politieage­nte uit het Gentse die vanwege haar job anoniem wil blijven. Haar ouders waren altijd overtuigde socialiste­n, zij sloeg een andere weg in. Hetzelfde verhaal bij Jessica David (33). “Mijn opa pushte ons altijd naar CD&V, maar nu heb ik net als mijn man een lidkaart van Vlaams Belang gekocht.” Als jonge moeder is ze ontevreden met

“De arbeiders zijn de traditione­le partijen helemaal beu en ook de N-VA is haar aura van antiestabl­ishmentpar­tij kwijt”

David Pestieau (PVDA) Politiek directeur

de kleine vergoeding die ze krijgt van de federale overheid in haar ouderschap­sverlof. Haar broer, die anoniem wil blijven, twijfelt nog. “Met het centrum lukt het duidelijk niet meer. Maar ik wil eerst nog wel eens zien of Vlaams Belang bereid is om water bij de wijn te doen. Het is sowieso niet mogelijk om België 180 graden te laten draaien.”

“Bij de N-VA krijg je gratis de PS”, en omgekeerd

Zes weken voor de verkiezing­en presentere­n Vlaams Belang en de PVDA/PTB zich alvast (nog) niet als partijen die klaar zijn om compromiss­en te sluiten. “Alleen onze partij wil echte veranderin­g. Al de rest heeft al eens geprobeerd en is te licht bevonden, het moet anders en het kan anders”, zegt voorzitter Van Grieken.

Vooral zijn mogelijke coalitiepa­rtner, de N-VA, moet het daarbij ontgelden. “De N-VA is verworden

tot een klassieke machtspart­ij. Als je stemt op Bart De Wever, krijg je Paul Magnette (PS) er gratis bij. De N-VA wil gewoon Groen vervangen in de volgende regering en de groene Tinne Van der Straeten vervangen door de groene Zuhal Demir (N-VA).”

Op exact dezelfde manier haalt Hedebouw uit naar de socialiste­n. “Als je Vooruit stemt, krijg je de N-VA er gratis bij”, klinkt het. Hij haalt daarvoor een dubbelinte­rview aan met Vooruit-voorzitter Melissa Depraetere en Vlaams PVDA/PTB-fractielei­der Jos D’Haese, afgelopen weekend in Het Laatste Nieuws. “Daarin kreeg Melissa Depraetere de vraag of ze liever met de PVDA bestuurt of met de N-VA. En wat antwoordt ze? Liever met de N-VA. En dat in een 1 mei-interview. De Dag van de Arbeid!” Het toont volgens hem een “trieste waarheid”.

Toch is een korrel zout aangewezen. Het antwoord van Depraetere was een stuk minder eenduidig. “Dat is moeilijk te zeggen”, antwoordde ze op de vraag of ze liever met de N-VA of de PVDA/ PTB zou besturen. “Ik zou graag een echt links beleid voeren, maar als je geen moeilijke dingen durft te doen – en dat hebben jullie (PVDA/PTB, red.) nog nooit gedurfd – dan kunnen de mensen nog slechter af zijn dan met een rechtse partij.”

Dat laatste blijft het grote verschil tussen de PVDA/PTB en Vlaams Belang in deze campagne. Bij Vlaams Belang lijkt Van Grieken na de verkiezing­en redelijk ver te willen gaan om het cordon sanitaire op Vlaams niveau te breken. Ook al legt hij zijn kaarten nog niet op tafel.

Bij de PVDA/PTB ligt de situatie toch iets complexer, zeker aan Waalse kant. Daar is er geen sprake van een cordon sanitaire, maar de andere partijen herhalen bij elke kans dat de PVDA/PTB nooit bereid zal zijn om compromiss­en te sluiten en effectief aan de knoppen van de macht te komen. Als twijfelend­e kiezers die boodschap overnemen, zou dat weleens de achilleshi­el van de partij kunnen worden.

Hedebouw doet zijn best om het beeld bij te sturen. “Sommigen blijven herhalen dat de PVDA liever aan de zijlijn blijft staan en geen enkele concrete oplossing voorstelt, dat een stem op de PVDA een ‘verloren stem’ zou zijn. Dat is onzin!”

Volgens politiek directeur Pestieau wordt het “ze willen niet”-riedeltje telkens opnieuw afgedraaid om net het inhoudelij­ke debat te vermijden. “Ons antwoord over besturen is helder: wij wíllen mee besturen. Klaar. En laat het ons dan nu hebben over concrete zaken, zoals een links blok met drie kernpunten: de miljonairs­taks, hogere lonen en een verlaging van de pensioenle­eftijd.” Alvast drie dingen waarover de partij niet bereid is compromiss­en te sluiten.

“Die buitenland­ers pakken, pakken, pakken. Maar als je zelf eens steun nodig hebt van de overheid, dan krijg je die niet”

Geert Verpoort Aanhanger Vlaams Belang