New Yorkers gaan op straat in de clinch over Israël en Palestina
De jaren zestig zijn even terug op Amerikaanse campussen – Israël & Gaza in de rol van Vietnam toen. Het verschil is dat de grootste grimmigheid zich nu op straat afspeelt.
“Five, six, seven, eight, stop the killing, stop the hate.” Het spreekkoor klinkt over heel Broadway, net voor de ingang van Columbia University, in de Upper West Side van Manhattan. Pro-Palestijnse betogers? Inderdaad, ja, maar behoorlijk onverwachte. Geleid door enkele rabbi’s, staat een koor van een dertigtal orthodoxe joden zijn afkeer voor de regering-Netanyahu uit te roepen. “Judaism yes, zionisme no, the state of Israel has to go”, roepen ze zelfs – een stelling die je van extreemlinkse sympathisanten zou verwachten, maar niet van een gezelschap met Joodse bontmutsen of keppeltjes.
Voorbijwandelende Joden verwensen hen en gaan hevig in discussie. “Maar we maken ook nieuwe vrienden hoor”, zegt rabbijn Dovid Feldman, glimlachend. “Verrast het, orthodoxe joden die solidair zijn met de Palestijnen van Gaza? Wij komen hier net om te tonen dat wij ook bestaan. Dat de wereld niet uit volksstammen bestaat, maar uit morele wezens. En dat als een land of zijn premier onmenselijke dingen doet, dat aan de kaak gesteld moet worden.”
Enkele pro-Palestijnse studenten willen met hen op de foto, maar dat is wel het enige moment van verbroedering in de gespannen situatie in de wijk. Niemand die geen studenten- of personeelskaart heeft, mag de universiteitscampus op. Zeker vandaag niet, nu rector Minouche Shafik de demonstranten andermaal een ultimatum heeft gegeven om tegen de middag hun kamp op te breken. Niet dat ze opnieuw de politie wil vragen om hen desnoods te arresteren – dat gebeurde eerder deze week en werd een public relations-debacle. Maar de zenuwen staan wel strak.
De politie op Broadway aarzelt tussen ingrijpen – en de in de VS zo heilige vrijheid van meningsuiting beperken – en laten betijen. Tientallen agenten staan klaar om in te grijpen. Een discussie tussen een Palestijn en een Jood wordt steeds heviger. Praten wordt roepen, met de vinger wijzen, elkaars neus bijna afbijten. Agenten komen dichter, om bij fysiek geweld te kunnen ingrijpen: de Palestijn is zwaar in de minderheid hier en zijn tegenstrever wordt door omstanders aangemoedigd om hem verbaal af te maken.
Oude Testament
De twee halen er de Filistijnen en het halve Oude Testament bij om al roepend en tierend Israël respectievelijk Palestina het bestaansrecht te ontzeggen. De Jood heet Abraham Hamra – een advocaat van Syrisch-Joodse afkomst. Zijn haat tegen Palestijnen zit diep, zal hij een kwartiertje later, enigszins afgekoeld, tegen ons zeggen. “Er wordt zo veel gepraat
over wat de Palestijnen zou zijn aangedaan in 1948,” zegt hij, “maar wat weinig mensen weten, is dat in landen als Syrië de huizen van Joodse mensen werden geconfisqueerd om aan Palestijnen te geven. Mijn familie is in Syrië jarenlang zwaar gediscrimineerd om Palestijnen te bevoordelen, dus waarom maken ze het niet makkelijk en laten ze Israël niet aan de Joden? Een tweestatenoplossing zal toch nooit werken.”
Tot zijn hevigste supporters behoren twee Joodse New Yorkers met pro-Trump T-shirts: de ene draagt “Let’s go Brandon” (codetaal voor “Fuck Biden”) en de andere “Jews for Trump”. Waarom ze hier zijn? “Een beetje tegengewicht geven tegen al die linkse Palestijnenvriendjes op die campus”, zegt Eyton Eller, een accountant uit Brooklyn. Maar dat zijn toch objectieve bondgenoten van hem, want óók boos op president Joe Biden? Eller lacht: “Ja, geweldig vind ik dat – die linkse Biden die er van langs krijgt van nog linkser gespuis.” De sfeer is hier bepaald grimmig. “Zal ik je eens een citaat geven”, zegt iemand anders. “Arabieren zijn wilden, deze toestand zal pas opgelost zijn als ze allemaal uit Gaza verjaagd zijn.”
“Waarom maken ze het niet makkelijk en laten ze Israël niet aan de Joden? Een tweestatenoplossing zal toch nooit werken” Abraham Hamra Advocaat in New York
Honderd meter verder, aan een andere ingang, staat een eenzame betoger met een bivakmuts over zijn hoofd en een bord met de Israëlische vlag en “nazi’s”. Hij laat zich gretig fotograferen. “Ik sta hier om te protesteren tegen de wreedheden in Gaza, maar ook tegen de Amerikaanse regering.” Maar al snel begint hij steeds meer verbaal te ontsporen, en blijkt de sympathie voor de arme mensen van Gaza niets meer dan een excuus voor een duidelijk bij het christelijk nationalisme aanleunende fanaticus om zwaar antisemitische haattaal uit te schreeuwen.
In de namiddag mag de pers toch even de campus op. Die oogt vrediger en eensgezinder dan de straat, met een tentenkamp dat wat aan een festival doet denken. “Er wordt in sommige media een vals beeld geschetst”, zegt student Cameron Jones. “Zoals je ziet is er naast het tentenkamp ook een perkje met Israëlische vlaggetjes voor de slachtoffers daar, en iedereen laat dat met rust.”
Een ontruiming komt er voorlopig niet. “We zijn nog in onderhandeling met de directie. Ze kennen onze eisen: transparantie over wie de universiteit financiert, een directe stop op alle zakelijke samenwerking met bedrijven die investeren in ApartheidIsraël, en amnestie voor alle betogende studenten die geschorst zijn.”
Jones ziet zich op 5 november niet voor Biden stemmen. “Ik ken mijn geschiedenis, ja, ik weet dat Richard Nixon president is geworden doordat de progressieve Lyndon B. Johnson de steun van de studenten verloor vanwege de oorlog in Vietnam. Maar Trump of niet, ik kan daar geen rekening mee houden.”
Bombarie en baretten
De onrust bleef deze week niet beperkt tot New York. De University of Southern California (USC), waar de politie woensdag 93 proPalestijnse studenten en activisten inrekende, kondigde donderdag aan dat ze haar afstudeerceremonie in mei annuleert om veiligheidsredenen. Die ceremonie is een belangrijk moment voor Amerikaanse studenten en hun families. Ze gaat gepaard met veel bombarie, redevoeringen en het bekende moment waarop studenten hun baretten in de lucht gooien. Op USC komen er doorgaans zo’n 65.000 studenten, familieleden en vrienden op af.
Volgens William Tierney, een expert inzake hoger onderwijsbeleid en emeritus-professor aan USC, faalde de rector van de universiteit in haar rol om “moeilijke dialogen aan te gaan”. “We konden de Obama’s beschermen toen ze naar de campus kwamen”, zei Tierney aan de LA Times. “Maar nu zou het gewoon te gevaarlijk zijn?”
Op de Universiteit van Texas in Austin kwam het woensdag tot een hevige confrontatie tussen honderden politieagenten in gevechtsuitrusting en protesterende studenten. Daarbij werkten politieagenten ook een fotograaf van tv-station Fox 7 tegen de grond en raakte een journalist gewond.