“Jazz mag ook fun en entertainment zijn”
Wie haar vorige zomer aan het werk zag op Gent Jazz, weet dat saxofoniste Lakecia Benjamin niet alleen een prima jazzmuzikante is, maar ook een showbeest. Ze laat het hoofd niet hangen, nadat ze geen van haar drie Grammynominaties heeft kunnen verzilveren. “Ik wil gewoon verder mensen blijven raken.”
Een gouden glitterpak, witte laarsjes, opvallende oorringen in de vorm van het Afrikaanse continent en een hippe bril met een reusachtig montuur dat Nicole de Moor jaloers zou maken: op de jongste editie van Gent Jazz oogde Lakecia Benjamin (41) niet bepaald als de doorsneejazzmuzikant. “Ik speel altijd met veel vreugde en wil een boodschap van hoop en geluk doorgeven”, vertelt ze vanuit haar woonplaats in New York, vlak voor ze naar Europa overvliegt voor een tournee die haar ook drie keer in ons land brengt. “Ik wil mijn publiek duidelijk maken dat het ouderwetse beeld van jazz als afstandelijke muziek niet hoeft te kloppen. Zelfs al ís het muziek voor muzikanten van hoog niveau, jazz is ook fun en entertainment.”
Op Gent Jazz illustreerde Benjamin dat wonderwel, met af en toe aanstekelijke raps en een snuifje hiphop, maar vooral met vurige jazz, geïnspireerd door John Coltrane, de jazzgrootheid wiens naam ze enkele keren scandeerde, met telkens enthousiaste reacties van het publiek. “En dan moet je weten dat ik als beginnende muzikante eerst de muziek van Alice Coltrane heb leren kennen”, vertelt ze. “Toen ik op haar platenhoezen las dat ze John Coltrane wilde danken, dacht ik dat het over haar broer ging of zo. Neen, hij bleek haar echtgenoot, een saxofonist.”
Intussen heeft Benjamin de hele jazzgeschiedenis achter de kiezen en brak ze in 2020 door met Pursuance, een album dat de muziek van John en Alice Coltrane in het zonnetje zette. “Ik wilde duidelijk maken hoe inspirerend de vorige generaties voor de jongere muzikanten nog altijd zijn”, vertelt ze. Dat ze voordien twee meer funky en r&b-gerichte platen had gemaakt en ook optrad met Stevie Wonder, Alicia Keys en Missy Elliot, is zeker niet in tegenspraak met haar huidige keuze voor jazz, benadrukt ze: “Funk, r&b, jazz: al die genres vormen samen de Afro-Amerikaanse cultuur.”
Aan de dood ontsnapt
Met opvolger Phoenix, een album met een raak gekozen titel, heeft ze intussen haar snel groeiende reputatie alle eer aangedaan. Niet evident, want in september 2021 had ze een zwaar auto-ongeval, met bijna fatale gevolgen: een stevige hersenschudding, drie ribben, een arm en schouderblad gebroken, trommelvlies geperforeerd én een gebroken kaak – knap vervelend voor een saxofonist. “De dokter vertelde me wel dat mijn kaakbeen op de ideale plek was gebroken, zodat er bij het herstel geen schroeven aan te pas kwamen. Misschien kreeg ik wel extra spirituele hulp, doordat ik in die periode zo intens met de muziek van Coltrane bezig was, wie weet.”
Drie weken na het ongeval stond Benjamin alweer op het podium, in Europa dan nog – als een feniks uit de as herrezen. Dat het openingsnummer op Phoenix met luide sirenes begint, heeft dus betekenis. “Dat is de ambulance die mij kwam oppikken”, vertelt ze. Al slaat het ook op andere alarmsignalen. “Overal in de wereld horen mensen sirenes afgaan. Covid, rellen, oorlog. Ook als je niet in een verkeersongeval zit, is er onheil genoeg.”
In dat eerste nummer, met de opvallende titel ‘Amerikkan skin’, zijn ook schoten te horen, en reciteert de bekende activiste Angela Davis een tekst. Een bewijs van het politieke engagement van Benjamin? De muzikante relativeert: “Ik wilde Davis vooral omdat ze nu eenmaal een sterke vrouw is, een icoon in Amerika, al wist ik wel dat haar aanwezigheid politiek geduid zou worden. Ze zegt vooral dat dit het tijdperk van de vrouw is, ideaal dus als introductie van de vele vrouwelijke muzikanten die op de plaat meespelen.”
En die dubbele k in ‘Amerikkan skin’? “Er was een tijd dat Afro-Amerikanen vaak drie k’s gebruikten, verwijzend naar de KKK en het misbruik van zwarte mensen.
“Vandaag is onze strijd anders dan die van vorige generaties. Er is zoveel gaande. Terwijl ik vooral muziek probeer te maken”
Dus die spelling heeft inderdaad een betekenis. Ik gebruik maar twee k’s, precies om te benadrukken dat de situatie vandaag gecompliceerd is. Vandaag is onze strijd anders dan die van vorige generaties. De pandemie, de moord op George Floyd en anderen, er is zoveel gaande. Er zijn wereldwijd problemen genoeg. Terwijl ik vooral muziek probeer te maken.”
Aan ‘Amerikkan skin’ hield ze een Grammy-nominatie over, voor beste compositie, terwijl Phoenix er een kreeg voor beste instrumentale album en de track ‘Basquiat’ voor beste jazzperformance. “Natuurlijk ben ik teleurgesteld”, zegt Benjamin, nu begin februari is gebleken dat geen enkele nominatie haar een Grammy heeft opgeleverd. “Maar ik ben wel trots dat ik in één klap drie keer genomineerd werd. Het is een aansporing om met mijn muziek de mensen verder te blijven raken.”
Lakecia Benjamin speelt op het festival Jazz Cats in Kortrijk (23/3), in De Roma in Antwerpen (30/3) en op Jazz Liège (5/5).