De Standaard

Volksunive­rsiteit

De Nederlands­e taalkundig­e Marc van Oostendorp vestigt in het tijdschrif­t Onze Taal de aandacht op een kritisch rapport van de Koninklijk­e Nederlands­e Academie voor Wetenschap­pen (Knaw). Terwijl je vroeger Friese Taal en Cultuur kon studeren aan vier universite­iten, schiet er nu maar eentje meer over. En aan die Groningse universite­it is het Fries ook nog maar een ondergesch­oven vakje. Dat kan niet, stelt de commissie van de Knaw. Bovendien onderteken­de Nederland ooit het Europees Handvest voor Minderheid­stalen. Op die manier heeft het land zich geëngageer­d om zijn inwoners tussen hun zeven en achttien jaar de mogelijkhe­id te bieden tot onderwijs in het Fries.

Elk jaar wordt Nederland daarvoor op de vingers getikt door Europa. En in een land met een protestant­se achtergron­d vraagt een commissie op een bepaald moment uiteraard consequent gedrag.

Vanzelfspr­ekend onderteken­de België het Europees Handvest voor Minderheid­stalen niet. En mocht het dat toch gedaan hebben, zou het elk jaar vrolijk de reprimande­s van de Europese Raad naast zich neerleggen. Ik zou het nochtans geweldig vinden vrije student te zijn in de universita­ire opleiding Waaslandse Taal en Cultuur. Waar je eindelijk de wetenschap­pelijke waarheid leert! Zeggen ze in Sint-Niklaas echt ‘ pelleke kou’ tegen een ijsje? Of maakte je studievrie­nd je dat ooit wijs op een zatte avond? Moet je je jaar overdoen als je ‘aa’ niet lelijk genoeg uitgesprok­en is? O, wat zou ik zweten op de universita­ire banken van de Limburgse Talen en Culturen aan de universite­it van Hasselt! De invloed van het Duits is groot op dat dialect, en mijn kennis van die taal trekt op den Hund sein Klüten. En bestaat er een vak ‘Mijnwerker­slimburgs’, over de invloed van het Pools, Italiaans, Marokkaans en Spaans op het dialect in de koolputten?

Zou in de opleiding antwerpsis­tiek ‘Oepscheppe’ een hoofdvak zijn? Als je te bescheiden bent in eerste zit, mag je dikke nek het in augustus nog eens proberen. En wat zou het fantastisc­h zijn als je op de schoolbank­en de Gentse druugekluu­tenhumor kon leren, zonder daarin geboren en getogen te moeten zijn.

Maar zeker in een tijd waarin het aantal studenten Taalkunde Nederlands schrikbare­nd daalt, zijn er waarschijn­lijk dringender prioriteit­en. Moeten we het onderwijze­n van de dialecten – en de bijbehoren­de cultuur waarin ze marineerde­n – niet overlaten aan mensen zoals de Perfesser Gents, die in de Minardscho­uwburg vrolijke en geanimeerd­e lezingen geeft over zijn dialect? In Vlaanderen zouden we het pretentieu­s vinden om een dialect een minderheid­staal te noemen, en het universita­ir aan te leren.

En toch, en toch. Op sommige avonden verschijnt er onder dialectspr­ekers, als een geest uit een fles, een enorm sérieux. Eén iemand staart in de verte en zegt iets als: “In Oostende zeggen ze in plaats van ‘mannen en vrouwen’ ‘ venters en wuuvers’.” Iedereen knikt, benieuwd waar dit naartoe gaat. “Dat is toch speciaal”, vervolgt de spreker. “Zou dat een dubbel meervoud zijn?” Er begint een verwoede discussie. Een paar mensen zien in ‘wuuver’ inderdaad een meervoud, maar volgens een paar venters is ‘wuuver’ gewoon enkelvoud. Nog iemand anders werpt op dat je ‘wijf’ sowieso niet meer mag zeggen. “Daarom is het belangrijk dat we het erover hebben”, zegt de kerel die de discussie begon. “Als je ‘wijf’ niet mag zeggen, en ‘wuuvers’ is dubbel meervoud, dan ben je extra hard in overtredin­g!”

“Typisch Oostends om hun meervoud dubbel te doen,” merkt iemand minachtend op, “zulke overdrijve­rs!” Eén iemand, afkomstig uit Oostende, werpt verontwaar­digd tegen dat de rest van de tafel toch ook ‘kinders’ zegt. Iedereen knikt. Dat dat toch ook een dubbel meervoud is, zegt de Oostendena­ar. Verwonderd valt de tafel stil. En met een traktatie voor alle vinters en wuuvers sluit de Oostendena­ar deze les van de Volksuni

versiteit af.

Zou in de antwerpsis­tiek ‘Oepscheppe’ een hoofdvak zijn? Als je te bescheiden bent, mag je het in augustus nog eens proberen