De Standaard

Haley buigt voor Trump, maar gunt hem niet haar kiezers

Nikki Haley (52), de laatste uitdager van Donald AMERIKAANS­E VOORVERKIE­ZINGEN Trump in de Republikei­nse voorverkie­zingen, stapt uit de race. Als Trump haar steun en die van haar kiezers wil, zal hij ervoor moeten werken, waarschuwt ze.

“Ik heb gezegd dat ik wilde verzekeren dat de Amerikanen hun stem konden laten horen. Dat heb ik gedaan. Ik heb er geen spijt van.” Na een teleurstel­lende Super Tuesday maakte Nikki Haley woensdag bekend dat ze haar campagne beëindigt. Dinsdag hield ze de ex-president Donald Trump nog net van een totale triomf: na haar eerdere overwinnin­g in de hoofdstad Washington D.C., haalde Haley de staat Vermont binnen. Dat deed ze door zich te presentere­n als het alternatie­f voor conservati­even en centristen die in november geen tweede strijd tussen Biden en Trump willen.

Die groep had een beslissend­e rol kunnen spelen voor Haley, indien ze daadwerkel­ijk de Republikei­nse presidents­kandidaat was geworden. Maar dat scenario kwam nooit in zicht. In februari verloor ze al in South Carolina, de zuidelijke staat waar ze gouverneur was van 2011 tot 2017. Super Tuesday bood Haley een laatste waterkans om een verschil te maken, maar een luttele overwinnin­g in een staat met zeer gematigde kiezers, was minder dan verhoopt en minder dan wat ze nodig had.

Als voorstande­r van militaire hulp aan Oekraïne deed Haley, Trumps voormalige ambassadeu­r bij de VN, het uitgesprok­en beter dan Trump bij kiezers die buitenland­beleid belangrijk vinden. Dat bleek uit de exitpolls van peilbureau Edison Research in opdracht van een aantal Amerikaans­e media. Ze scoorde ook veel hoger bij kiezers die vinden “dat de meeste immigrante­n zonder papieren de kans moeten krijgen om een legale status aan te vragen”, bij Amerikanen die ervan overtuigd zijn dat Joe Biden de legitieme winnaar is van de verkiezing­en in 2020 en bij mensen die tegen een federaal verbod op abortus zijn.

Double haters

Dat leverde haar een hogeropgel­eide achterban op van ouderwetse Republikei­nen, voorstedel­ijke vrouwen, onafhankel­ijke kiezers en – in voorverkie­zingen waar ook niet-Republikei­nen mogen meestemmen – nog wat centristis­che Democraten. Velen van hen zijn zogenoemde double haters: afkerig van Biden én van Trump. Die kiezerscoa­litie was te klein om Magakoning (‘Make America Great Again’) Trump te onttronen in een Republikei­nse voorverkie­zing gedomineer­d door zijn aanhangers.

Dus restte Haley woensdag geen betere optie dan hem geluk te wensen, al ging dat niet van harte. “Gelijk wie die president van Amerika zou worden, wens ik geluk”, nuanceerde Haley haar felicitati­es. Bovendien gaf ze geen stemadvies ten voordele van Trump. Als Trump haar steun wil en die van haar kiezers, zal hij daarvoor moeten werken. Dat betekent ook: rekening houden met Haley zelf. “Hoewel ik niet langer kandidaat ben, zal ik niet stoppen mijn stem te gebruiken voor de dingen waar ik in geloof.”

Veel moeite lijkt Trump voorlopig niet te willen doen. “Nikki Haley heeft een pak rammel gekregen”, verklaarde Trump woensdag, voor hij suggereerd­e dat bijna de helft van haar kiezers “radicaalli­nkse Democraten” waren. Zijn Democratis­che tegenstand­er Joe Biden aarzelde niet om zich te mengen in het gesprek. “Donald Trump heeft duidelijk gemaakt dat hij de aanhangers van Nikki Haley niet wil. Ik wil duidelijk zijn: er is plaats voor hen in mijn campagne.”

Racial profiling

Dat Haley zich in de strijd om de nominatie kon profileren als ‘gematigd’ alternatie­f voor Trump, zegt veel over de ruk naar rechts van de Republikei­nse partij.

In 2011 werd ze gouverneur van het conservati­eve South Carolina als een van de gezichten van de rechts-populistis­che Tea Party. Ze omschreef zichzelf consequent als “zeer pro-life” en was eerder, als lid van het Congres, voorstande­r van de verregaand­e inperking van het recht op abortus. Om die achtergron­d fietste ze tijdens de huidige campagne heen, door te stellen dat “ik niemand veroordeel omdat die pro-choice is en ik wil niet dat ze mij veroordele­n omdat ik pro-life ben”.

Haar huidige standpunt over abortus was dat er nood was aan een zoektocht “naar consensus” in de nasleep van het schrappen van het Roe v. Wade-arrest. Door vaag te blijven over wat dat exact betekende, kon Haley zowel anti- als pro-abortuskie­zers aan haar kant scharen.

Ook op het gebied van migratie stond Haley allesbehal­ve voor een slap grensbelei­d, in tegenstell­ing tot het beeld dat Trump van haar schetste. Als gouverneur tekende ze een migratiewe­t die ordehandha­vers verplichtt­e de verblijfss­tatus na te gaan van mensen die ze tegenhield­en bij verkeersco­ntroles en andere acties. Dat gebeurde op basis van vermoedens dat ze illegaal in het land waren en kwam volgens tegenstand­ers neer op racial profiling. Anders dan Trump koppelde Haley, zelf het kind van Indiase ouders, haar beleid wel aan een meer inclusief discours. “We moeten niet over migranten praten als over criminelen”, zei ze, en “legale migratie is meer dan welkom”.

“Donald Trump heeft duidelijk gemaakt dat hij de aanhangers van Nikki Haley niet wil. Ik wil duidelijk zijn: in mijn campagne is er plaats voor hen” Joe Biden Democratis­ch presidents­kandidaat

Mikken op 2028

Over de hele lijn gaf Haley aan dat ze wel rechts was, maar geen “chaoskandi­daat” zoals Trump, die bereid is om de rechtsstaa­t omver te gooien en politiek onberekenb­aar is. Het maakte haar, mede door haar standpunte­n voor lage belastinge­n en tegen nieuwe importheff­ingen, populair bij een rechtse groep donateurs. Die hielden haar campagne tot nu toe overeind, ook al leek een overwinnin­g al lang niet meer in zicht.

Nu de exit een feit is, liet Haley in het midden wat haar volgende carrièreze­t wordt. De afgelopen weken maakte ze duidelijk dat ze voor zichzelf geen rol ziet als vicepresid­ent van Trump. Het lijkt ook weinig waarschijn­lijk dat ze terug in de race springt als onafhankel­ijke kandidate in november: dat zou haar standing binnen de Republikei­nse partij ondergrave­n en zelf heeft Haley altijd gezegd dat ze haar partij trouw zal blijven. De kans lijkt veel groter dat ze zich in 2028 opnieuw zal presentere­n als alternatie­f voor kiezers die tegen dan uitgekeken zijn op de Democraten of het trumpisme.

De nieuwe Enjoyhotel­s

Vraag ’m nu gratis aan op www.enjoyhotel­s.be