Voor Biden is staakt-het-vuren geen taboewoord meer
De VS vetoden dinsdag een oproep tot onmiddellijk staakthet-vuren voor Gaza in de VN-Veiligheidsraad. Tegelijk willen de Amerikanen een eigen voorstel tot staakt-het-vuren lanceren, naar eigen zeggen uit bezorgdheid voor de gijzelaars.
Tot voor enkele dagen dansten de Amerikanen, president Joe Biden op kop, nog om het woord ‘staakthet-vuren’ heen. Ook toen de wapens in Gaza eind november en begin december tien dagen zwegen, sprak Biden alleen over een “pauze” in de oorlog. De Amerikanen gebruikten dinsdag nog hun vetorecht om een Algerijnse oproep tot een “onmiddellijk staakt-het-vuren” tegen te houden in de VN-Veiligheidsraad. Maar tegelijk toetsen ze een voorstel af voor een “tijdelijk staakt-het-vuren”. Biden zei vrijdag al dat “er een tijdelijk staakthet-vuren moet zijn om de gijzelaars vrij te krijgen”.
“Geen duurzame vrede”
Die gijzelaars zijn de hoofdreden waarom de VS het Algerijnse voorstel afschoten. “Een onmiddellijk en onvoorwaardelijk staakt-hetvuren eisen zonder akkoord dat Hamas verplicht de gijzelaars vrij te laten, zal geen duurzame vrede opleveren”, verantwoordde Linda Thomas-Greenfield, de Amerikaanse ambassadeur bij de Verenigde Naties, haar vetostem. “We geloven nog steeds niet dat dit de juiste tijd is voor een algemeen en dus permanent staakt-het-vuren”, verklaarde John Kirby, de woordvoerder voor nationale veiligheid, dinsdag. “Dat staakt-het-vuren houdt Hamas aan zet en verlost het van elke verantwoordelijkheid om de gijzelaars vrij te laten.”
In een uitgelekt voorstel pleiten de Amerikanen daarom voor “een tijdelijk staakt-het-vuren in Gaza”. Dat moet er “zo snel als uitvoerbaar” komen, met als hoeksteen de vrijlating van de meer dan 130 Israelische gijzelaars die zich nog in Gaza bevinden. Daarnaast moet een veel hoger volume humanitaire hulp de Gazastrook ongehinderd binnen kunnen. Voor de Amerikanen het voorstel ter stemming voorleggen, toetsen ze het af bij medestanders in de VN-Veiligheidsraad. Diplomaten vertelden The New York Times dat ze een Russisch of Chinees veto vrezen wanneer de Veiligheidsraad over het voorstel stemt, na het Amerikaanse veto van dinsdag. Zhang Jun, de Chinese VN-ambassadeur, noemde dat veto “groen licht voor een voortgezette slachtpartij”.
“Sorry dat ik ontvoerd ben”
Niet alle Israëlische politici lijken de Amerikaanse bezorgdheid om de overgebleven gijzelaars in Gaza te delen. De extreemrechtse minister van Financiën, Bezalel Smotrich, noemde de bevrijding van gijzelaars “niet de belangrijkste zaak” in de Israëlische oorlog in Gaza. Smotrich was het oneens met de uitspraak dat de gijzelaars “tegen elke prijs” moeten vrijkomen. “Waarom maken we er een wedstrijd van?”, vroeg hij zich dinsdag af op de publieke omroep Kan. “Waarom is het zo belangrijk op dit moment? We moeten Hamas vernietigen. Dat is heel belangrijk.” In een officiële mededeling lijkt premier Benjamin Netanyahu hem te steunen: “Er ligt veel druk op Israël uit binnen- en buitenland om de oorlog te stoppen voor we al onze doelen verwezenlijken, waaronder een akkoord om de gijzelaars tegen elke prijs vrij te laten. We willen niet gelijk welke prijs betalen, al zeker niet de gestoorde prijs die Hamas van ons eist, die een nederlaag voor de staat Israël zou betekenen.”
Smotrichs en Netanyahu’s uitspraken zetten kwaad bloed bij de families van de gijzelaars en hun medestanders. “Het choqueert me, maar ik ben niet verrast door de man”, vertelde Mor Korngold woensdag bij Kan. Zijn broer zit nog steeds gevangen bij Hamas in
“De bevrijding van gijzelaars is niet de belangrijkste zaak in de oorlog. We moeten Hamas vernietigen, dat is belangrijk” Bezalel Smotrich Israëlische minister van Financiën
Gaza. Betogers in Tel Aviv demonstreerden woensdagmiddag voor de vrijlating van de gijzelaars met slogans als “sorry dat ik ontvoerd ben”, terwijl ze maskers met de gezichten van de gijzelaars droegen.
Sinds Israëlische politici en militairen begin februari aangaven dat ze de stad Rafah in het zuiden van Gaza, tegen de Egyptische grens, in het vizier namen, verhoogden de VS hun druk op de Israelische regering, en dan vooral op Netanyahu, om Palestijnse burgers zo veel mogelijk te beschermen. In die stad zitten bijna anderhalf miljoen Palestijnen tegen de Egyptische grens gedrukt, onbeschermd tegen de toenemende Israëlische bombardementen en in steeds slechtere humanitaire omstandigheden.
De “sanitaire en humanitaire” situatie in de Gazastrook is “onmenselijk”, zei Tedros Adhanom Ghebreyesus, directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie, woensdag.
Het Amerikaanse voorstel vraagt urgent een “haalbaar plan” om Palestijnse burgers te beschermen bij een grondoffensief Rafah. Witte Huis-woordvoerster Karine Jean-Pierre benadrukte dinsdag evenwel dat “er uiteraard geen wijziging is in het buitenlandbeleid van de VS. Op dat vlak zijn we standvastig.”