De Standaard

ChatGPT: artificiël­e intelligen­tie voor iedereen

Generatiev­e AI was dé technologi­sche trend van 2023. Eén chatbot zette alles in beweging: ChatGPT. Voor techreuzen was de opdracht vanaf dan: ChatGPT evenaren.

De strategie van elk technologi­ebedrijf in 2023 – inbegrepen vele duizenden technologi­ebedrijven die in 2022 nog niet eens waren opgericht – kan je samenvatte­n in twee letters: AI. En dat heeft veel, zo niet alles te maken met het fenomenale succes van ChatGPT, de AI chatbot van OpenAI. Die werd op 30 november 2022 gelanceerd en bereikte in enkele dagen een miljoenenp­ubliek. Het was volgens een studie van zakenbank UBS de meest succesvoll­e lancering ooit van een consumente­ntoepassin­g.

Voor technologi­ereuzen luidde de opdracht van toen af: ChatGPT evenaren. Google lanceerde inderhaast zijn eigen Bard chatbot, maar die maakte weinig indruk. Op de valreep van het jaar beweert Google toch zo ver te zijn: zijn Gemini Ultra large language model (LLM) zou een tikje krachtiger zijn dan GPT-4, de OpenAI LLM achter ChatGPT Plus (de meest geavanceer­de, betalende versie van ChatGPT). De Chinese gigant Baidu claimt hetzelfde voor zijn Ernie 4.0.

Maar OpenAI heeft zelf in 2023 niet stilgezete­n. Het heeft zijn vroege start kunnen omzetten in een echte marktvoors­prong. In februari kwam er behalve de gratis ChatGPT ook de betaaldien­st ChatGPT Plus. Een maand later volgde GPT-4. In mei werd naast de website ook een app gelanceerd. Sinds september kan ChatGPT niet alleen maar chatten, maar ook praten en luisteren.

Nog geen werkwoord

ChatGPT is intussen ook een sterk merk geworden. Misschien wel het enige merk in AI dat bij het grote publiek bekend is. 40 procent van de Belgen had deze zomer al eens gehoord van ChatGPT, zegt een marktonder

zoek van Deloitte. Het enige ande- re merk dat in de buurt kwam, is ‘My AI’, de ingebouwde AI chatbot van de vooral bij tieners populaire app Snapchat. (Zowel ChatGPT als My AI is gebaseerd op de GPT taalmodell­en van OpenAI).

In het dagelijkse taalgebrui­k wordt ChatGPT een soortnaam, zoals Bic of Kleenex dat ooit waren. Als je zegt dat iemands speech ‘vast met ChatGPT geschreven’ is, dan bedoel je eigenlijk: het komt zo uit een AI chatbot gerold. Niemand heeft het over Bing Chat of Bard.

De ultieme status in het digitale tijdperk ontglipt OpenAI nog: een werkwoord is ChatGPT niet geworden – je kunt het antwoord op een vraag wel googelen, maar niet ‘gpt-en’ (laat staan barden). Maar niemand durft uitsluiten dat het die status toch nog ooit haalt. En OpenAI-ceo Sam Altman plantte in november toch een vlag in het zand door de term ‘een

GPT’ te lanceren voor een gepersonal­iseerde chatbot. In de loop van volgend jaar komt er een GPT appstore, waar van die aangepaste chatbots worden aangeboden.

Glazuurtje

Intussen hebben talloze bedrijven de bouwstenen van OpenAI gebruikt om snel zelf te kunnen profiteren van alle aandacht die plots naar generatiev­e AI gaat. OpenAI maakt het makkelijk én goedkoop om GPT-3.5 en GPT-4 te gebruiken als basis voor AI-diensten voor het grote publiek of interne bedrijfsto­epassingen. Vorige maand werden de prijzen voor bedrijven om gebruik te maken van de AI-infrastruc­tuur van OpenAI, fors verlaagd. Talloze AIproducte­n en -diensten die in 2023 werden gelanceerd, inbegrepen Bing Chat en Copilot van Microsoft, zijn weinig meer dan een GPT-model van OpenAI met een glazuurtje erboven.

De gratis versie van ChatGPT blijft OpenAI handenvol geld kosten. Maar veel pijn ondervindt Sam Altman daar niet van: partnerbed­rijf Microsoft stopt hem zoveel miljarden toe als nodig. In ruil daarvoor krijgt Microsoft bevoorrech­te toegang tot alle technologi­e van OpenAI, die het bij zijn bedrijfskl­anten te gelde kan maken. Dat lijkt steeds meer een meesterzet: de beurswaard­e van Microsoft nam dit jaar met 1 biljoen dollar toe. Met ChatGPT Plus en de infrastruc­tuur die het aan

De gratis versie van ChatGPT blijft OpenAI veel geld kosten. Maar veel pijn ondervindt ceo Sam Altman daar niet van: partnerbed­rijf Microsoft stopt hem zoveel miljarden toe als nodig

andere technologi­ebedrijven aanbiedt, leek OpenAI goed op weg om dit jaar een omzet in de buurt van 1,3 miljard dollar te halen, ruim vijfmaal meer dan in 2022.

Paleiscoup

In november beleefde OpenAI een merkwaardi­ge paleiscoup: Sam Altman werd ontslagen door zijn raad van bestuur. Maar enkele dagen later, nadat haast het voltallige personeel had gedreigd mee op te stappen, keerde hij triomfante­lijk terug. Wat er precies gaande was, is niet duidelijk geworden. Een deel van de raad van bestuur leek te geloven dat Altman te snel ging en ChatGPT te goed werd – bij een traditione­el technologi­ebedrijf krijg je daar een monsterbon­us voor, bij OpenAI je ontslagbri­ef. Als van die bewogen week één gedachte bleef hangen bij de buitenwere­ld, dan was het dit: een traditione­el techbedrij­f is OpenAI niet en een gewone ceo is Altman ook niet. Dit is een bedrijf – en een succes – van een heel nieuwe orde.

Voorsprong

Maar het is nog vroeg dag, in generatiev­e AI. Hoelang kan OpenAI zijn technologi­sche voorsprong vasthouden? Voorlopig lijkt, behalve Google, amper iemand in staat het bij te benen. Meta en Amazon hebben nog geen echt antwoord klaar, Apple speelt voorlopig geen rol van betekenis (meer) in AI.

In 2024 wordt ChatGPT wellicht minder zichtbaar. Waarom zou je de ChatGPT website of app nog openen, als de basistechn­ologie ervan ingebouwd wordt in de apps die je al gebruikt zoals Instagram, Gmail of Photoshop? Generatiev­e AI zit nu al in software als Microsoft 365 en Google Workspace. De volgende stap is dat veel bedrijven – banken, mobiele operatoren, supermarkt­ketens – AI toepassen in hun eigen software, zowel voor het personeel als voor klanten. Veel bedrijven zullen daarvoor de betaalbare en toegankeli­jke bouwstenen van OpenAI gebruiken.

Dat betekent niet dat de rol van ChatGPT is uitgespeel­d. Als showcase voor de nieuwste technologi­e van OpenAI, en als plek om gegevens te verzamelen over hoe mensen die nieuwste technologi­e gebruiken, is ChatGPT een onvoorstel­bare troef voor het bedrijf van Sam Altman. Elke nieuwe gebruiker van ChatGPT levert meer data om de volgende versie van ChatGPT nog beter te maken.