Ахавалася памяць аб мінулым…
о сказана вышэй, Целяханшчына багаорчых, ідэйных, ініцыятыўных людзей. туе толькі Святлана Андрэеўна Крэк, грамадзянін івацэвіцкага раёна, – у яе сць навіны для рэдакцыі. Творчыя люаліся ў «Літаратурную гасцёўню» і цесна з Целяханскім народным тэатрам. тут і яшчэ адно цікавае аб’яднанне – -патрыятычны клуб «Памяць», ствопадтрымцы мясцовай улады ў 2021 гочальвае яго целяханец Аляксандр Кот, н памочнік Аксаны Мялік у асветніцкай, ска-патрыятычнай рабоце. пры Целяханскім цэнтры культуры і часу існавалі тры аб’яднанні – ветэрааў-інтэрнацыяналістаў і людзей, што пошукавай дзейнасцю. Узнікла ідэя а ў клуб і стварыць у ім тры секцыі: «Вефганец», «Пошук». У клубе – 20 членаў ва ўзросце ад 17 да 78 гадоў (Аксана іванаўна – у іх ліку). Асноўная дзейнасць клуба накіравана на ўзнаўленне пахаванняў Першай сусветнай, Вялікай Айчыннай войнаў. За два гады знайшлі два пахаванні Рускай імператарскай арміі ў раёне в. Соміна і аг. Горталь і адну магілу невядомага салдата, працуюць і па тэме генацыду беларускага народу ў гады ВАВ. Месцы пахавання праходзяць рэгістрацыю, добраўпарадкоўваюцца і ў далейшым за імі даглядаюць.
Хутка ў клуба «Памяць» з’явіцца свой дом-музей пад назвай «О прошлом память сохраним», адкрыццё яго запланавана на май. Члены клуба сабралі экспанаты, якія маюць дачыненне да дзвюх войнаў, да гісторыі Целяхан, дзе, дарэчы, некалі месціўся шкляны завод (ёсць меркаванне, што яго вырабы не саступалі багемскаму шклу). Частку экспанатаў знайшлі падчас раскопак. Пакуль не будзем раскрываць усе карты, пачакаем адкрыцця. Скажам толькі, што музей стане фінальнай кропкай на маршруце па месцах Першай сусветнай вайны працягласцю 1,8 км, экскурсанты ўбачаць Агінскі канал, нямецкія доты, земляныя ўмацаванні рускай арміі.
– Мая цікавасць да Першай сусветнай вайны тлумачыцца лёгка – па Агінскім канале праходзіла лінія фронту, мы жывём у месцах баявых дзеянняў, – расказвае Аляксандр. – З дзяцінства помню расказы бацькі пра гісторыю краю, у дарослым узросце пачаў цікавіцца дакументамі з архіваў, картамі, па якіх і знаходзім месцы пахаванняў. Тое-сёе падказваюць і мясцовыя жыхары. У распрацоўцы яшчэ тры пахаванні ў раёне Горталя, Соміна і Выганашчаў.
Аксана іванаўна бярэ на сябе клопаты аб рэгістрацыі месцаў пахавання, разам з членамі клуба арганізуюцца суботнікі для добраўпарадкавання тэрыторый – старшыні дастаткова проста кінуць кліч у Вайберы. Захаваць памяць аб мінулым – святы абавязак, лічыць яна, таму ўсімі спосабамі спрыяе развіццю накіраваных на гэта ініцыятыў.